الکترود زمین

سیم کشی ساختمان ها با توجه به جریانی که کنتور استفاده شده در آن ها نیاز دارد، به الکترود زمین احتیاج پیدا می کند که نوع این الکترود و نحوه نصب آن ها با توجه به جریانی که هر کنتور می کشد، تعیین می کنند. الکترود زمین در واقع یکی از روش های حفاظتی در سیستم برق رسانی ساختمان ها می باشد که قوانین مربوط به آن در کتاب مقررات ملی ساختمان و مبحث سیزدهم جا گرفته است.

سیم کشی ساختمان ها با توجه به جریانی که کنتور استفاده شده در آن ها نیاز دارد، به الکترود زمین احتیاج پیدا می کند که نوع این الکترود و نحوه نصب آن ها با توجه به جریانی که هر کنتور می کشد، تعیین می کنند. الکترود زمین در واقع یکی از روش های حفاظتی در سیستم برق رسانی ساختمان ها می باشد که قوانین مربوط به آن در کتاب مقررات ملی ساختمان و مبحث سیزدهم جا گرفته است. با توجه به این کتاب، باید در سیستم برق تاسیسات ها از الکترود زمین استفاده کرد تا خطر های مربوط به برق گرفتگی را به حداقل رساند. الکترودهای زمین انواع متفاوتی دارد که در تاسیسات معمولی خانگی معمولا از نوع ساده آن استفاده می گردد. در ادامه به بررسی الکترود های مورد نیاز در هر نوع از تاسیسات و با کنتور های متفاوت می پردازیم.

الکترود زمین

به طور کلی سیم کشی ساختمان ها با توجه به مقررات ملی ساختمان تنظیم می گردد تا مطابق با استاندارد های تعیین شده باشد. حال در این جا قصد داریم تا با توجه به مبحث سیزدهم این کتاب به بررسی الکترود های زمین بپردازیم و ببینیم که با توجه به حداکثر جریانی که از یک فاز به هر تاسیسات داده می شود، چه نوع الکترودهایی برای زمین مورد نیاز است.

برای هر کدام از انشعاب های متفاوت چه تک فاز و چه سه فاز، باید حتما حداقل یک اتصال به زمین از قبل پیش بینی گردد. تعیین نوع اتصالی که برای هر نوع محیطی نظیر شهر ها، شهرک ها و مجموعه ها مورد نظر می باشد باید با توجه به حداکثر جریانی که از یک فاز به تاسیسات مشترک داده می شود، صورت پذیرد. در این موضوع ما فرض را بر این می گیریم که شرکت توزیع نیروی برق، انشعابات یک مشترک را در زمان واگذاری به صورت کاملا متعادل از سه فاز اصلی شبکه تامین می گردد.از دیگر نام هایی که به چاه ارت می دهند، الکترود زمین است. الکترود ها با توجه به جریانی که در کنتور ها وجود دارد به صورت های زیر تعیین می گردند.

ابتدا مشترکانی با کنتور های تک فاز یا سه فاز قرار دارند که جریان این کنتور ها تا حداکثر ۳۲ آمپر است. برای این نمونه از کنتور از الکترود زمین ساده با عمق حداقل ۲ متر در زمین بکر در نظر گرفته می شود. از جمله محل هایی که از این نوع کنتور ها استفاده می کنند می توان به یک ساختمان سه طبقه اشاره کرد که دارای انشعابات برق ۲۵ آمپر تک فاز می باشد و یا کارگاهی که با کنتوری ۳۲ آمپر و سه فاز کار می کند.

اگر شما مشترکینی با کنترو برق ۳۲ آمپر تا ۷۵ آمپر سه فاز دارید و یا چندین گنتور متمرکز در یک نقطه وجود دارد که جریان های نامی کنتورهای هر فاز با توجه به ضریب همزمانی آن ها بیشتر از ۷۵ آمپر نشود، آن گاه باید از الکترود زمین ساده به عمق ۴ متر یا دو الکترود زمین ساده به عمق ۲ متر و حداقل فاصله ۴ متر از یک دیگر در زمین بکر استفاده شود. برای مصال اگر شما یک کنتور سه فاز ۳۲ آمپر و سه کنتور تک فاز ۲۵ آمپر داشته باشید می توانید از این الکترود زمین ساده استفاده کنید. البته باید دقت کنید که می توان این بند را به ۱۲ کنتور تک فاز ۲۵ آمپر و یک کنتور ۳ فاز ۳۲ آمپر تخصیص داد  به شرط آن که ضریب همزمانی آن ۵۰ درصد باشد چرا که در این جا جریان نامی هر فاز ۱۳۲ آمپر است و با ضریب زمانی به ۶۶ آمپر می رسد.

در خصوص ضریب همزمانی باید گفت که با توجه به بند ۴ – ۱ – ۶۷ – ۴ آیین نامه تعرفه‌های تکمیلی برق برای مجموعه هایی که از مشترکین زیادی چه خانگی و چه تجاری بهره می برند، با توجه به مجموع قدرتی که نیاز دارند و درخواست می کنند، ضریب همزمانی ۵۰ درصدی لحاظ می گردد که این میزان با توجه به نظر هیئت مدیره شرکت توزیع نیروی برق تا ۲۰ ± درصد قابل تغییر است.

از یک اتصال زمین اساسی یا اتصال زمین به مانند ترانسفورماتور تغذیه کننده آن می توان برای کنتور های برق با بیش از ۷۵ آمپر سه فاز استفاده کرد. البته این نوع الکترود برای چند کنتور متمرکز نیز که جریان نامی آن با توجه به ضریب همزمانی از ۷۵ آمپر بیشتر باشد نیز استفاده می گردد. اگر مجموعه ای از کنتور ها باشد که برق آن ها در بیشتر از یک نقطه متمرکز شده باشد و یا این که کنتور به صورت انفرادی نصب گردد که فاصله ی هر کدام از آن ها بیشتر از ۸ متر باشد با توجه به این موضوع هر نقطه از تمرکزی که برای کنتور ها وجود دارد و یا هر کتور فردی یک مشترک به شمار می رود و باید طبق همین بند عمل کرد.البته به طور مثال اگر ۱۴ کنتور تک فاز ۲۵ آمپری را با یک کنتور سه فاز ۳۲ آمپری در نظر بگیریم، می توانیم از این بند استفاده کنیم چرا که جریان نامی در هر کدام از فاز ها در حدود ۱۵۷ آمپر می گردد.