گروه بندی ساختمان ها بر حسب نظم کالبدی

در این مقاله قصد داریم پیرامون این موضوع بپردازیم. باید خاطر نشان کرد که به ساختمان هایی که از نظر ویژگی های کالبدی همچون توزیع جرم و سختی در پلان و ارتفاع و هم چنین اشکال هندسی، یکی از ویژگی های زیر را دارا باشند ساختمان نامنظم گفته می شود و اگر یکی از این ویژگی ها را نداشته باشند جز دسته ساختمان منظم به شمار می آیند.

در این مقاله قصد داریم پیرامون این موضوع بپردازیم. باید خاطر نشان کرد که به ساختمان هایی که از نظر ویژگی های کالبدی همچون توزیع جرم و سختی در پلان و ارتفاع و هم چنین اشکال هندسی،  یکی از ویژگی های زیر را دارا باشند ساختمان نامنظم گفته می شود و اگر یکی از این ویژگی ها را نداشته باشند جز دسته ساختمان منظم به شمار می آیند.

گروه بندی ساختمان ها بر حسب نظم کالبدی

۱- نامنظمی در پلان

نامنظمی هندسی :

وقتی که در یکی از زاویه های ساختمان، پس رفتگی در دو طرف بیش از ۲۰ درصد طول پلان در آن زاویه باشد.

آزمون نظام مهندسی عمران اجرا

نظام مهندسی عمران اجرایی

نامنظمی پیچشی :

زمانی که که حداکثر جابجایی نسبی در یک انتهای ساختمان در هر واحد، با توجه به پیچیدگی تصادفی با ترتیب Aj = 1، بیش از ۲۰٪ میانگین جابجایی نسبی در دو انتهای ساختمان بر روی آن طبقه باشد، در این موارد، بی نظمی “بالا” و در مواردی که این تفاوت بیش از ۴۰ درصد باشد، بی نظمی “شدید” محسوب می گردد. ناهماهنگی های پیچشی یا نامنظمی های پیچشی فقط زمانی اعمال می شود که دیافراگم های کف، سخت یا نیمه سخت باشند.

شکل ۱- گروه بندی ساختمان بر اساس نامنظمی هندسی و پیچشی

نامنظمی در دیافراگم :

زمانی که که تغییر ناگهانی در مساحت دیافراگم اتفاق می افتد، مقدار کلی سطح باز شو بیش از ۵۰٪ سطح کف هر طبقه، یا تغییر ناگهانی در سختی دیافراگم، بیش از ۵۰٪ از سختی کف طبقات مجاور است.

شکل ۲- گروه بندی ساختمان بر اساس نامنظمی دیافراگم

نامنظمی خارج از صفحه :

زمانی که در سیستم باربر انقطاعی در انتقال نیروی جانبی، همچون تغییرات صفحه، حداقل در یکی از بخش های باربری جانبی در طبقات اختلافی وجود دارد.

نامنظمی سیستم غیر موازی :

زمانی که اجزاهای قائم باربر موازی با محور عمود بر ساختمان نیستند.

۲- نامنظمی در ارتفاع

نامنظمی هندسی :

زمانی که در هر طبقه، ابعاد افقی سیستم باربری جانبی بیش از ۱۳۰٪ در کف طبقات مجاور است.

نامنظمی جرمی :

زمانی که اختلاف جرم هر طبقه بیش از ۵۰٪ با جرم طبقات مجاور نباشد. کف سقف و خرپشته از این تعریف دور نیست.

نامنظمی قطع سیستم باربرجانبی :

زمانی که بخشی از سیستم باربری جانبی در ارتفاع قطع شده بوده و اثرات لغزش و واژگونی بر روی تیرها، اسلبها، ستونها و دیوارهای تکیه گاه تغییر ایجاد نماید.

نامنظمی مقاومت جانبی :

زمانی که در طبقات مقاومت جانبی کمتر از ۸۰٪ مقاومت جانبی هر طبقه روی خودش است، چنین طبقاتی “طبقه ضعیف” محسوب می شوند. زمانی که مقدار فوق به ۶۵٪ کاهش پیدا کند، طبقه به عنوان طبقه بسیار ضعیف شناخته می شود.

شکل ۳- گروه بندی ساختمان بر اساس نامنظمی قطع سیستم باربری جانبی و مقاومت جانبی

نامنظمی سختی جانبی :

زمانی که سختی جانبی هر طبقه کمتر از ۷۰٪ سختی جانبی هر طبقه روی خودش و یا کمتر از ۸۰٪ سختی متوسط جانبی سه طبقه روی خودش باشد. چنین طبقه ای “طبقه نرم” محسوب می گردد .لازم به ذکر است وقتی که مقادیر بالا به ترتیب به ۶۰٪ و ۷۰٪ کاهش یابد، طبقه به عنوان طبقه بسیار نرم به حساب می آید.

شکل ۴- گروه بندی ساختمان طبق نامنظمی سختی جانبی

محدودیت در احداث ساختمان نامنظم

• باید خاطر نشان کرد که احداث و راه اندازی ساختمان هایی با نامنظمی طبقه های بسیار ضعیف در مناطقی با ریسک نسبتا متوسط یا بالاتر مجاز نمی باشد و در مناطقی با ریسک کم بیش از سه طبقه یا ۱۰ متر نباید نباشد.
• ساخت و ساز ساختمان های “بسیار نرم” و “شدید پیچشی” در مناطقی با ریسک نسبتا متوسط و بالاتر فقط در زمین های ۱، ۲ و ۳ مجاز می باشد.