به قلم مهندس الهی فر مسئول ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی
حضور مسئول ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی به منظور ارتقای سطح ایمنی کارگاه و پیشگیری از حوادث ناشی از کار و برای صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور ضروری است.
حضور مسئول ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی به منظور ارتقای سطح ایمنی کارگاه و پیشگیری از حوادث ناشی از کار و برای صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور ضروری است.
مسئول ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی
مسئول ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی
مطابق ماده (۱) آیین‌نامه به‌کارگیری مسئول ایمنی در کارگاه‌ها (اردیبهشت ۱۳۹۴) کارفرما مکلف است به منظور اجرای آیین‌نامه‌های ایمنی و حفاظت فنی مصوب شورایعالی حفاظت فنی، با توجه به شرایط و مخاطرات کارگاه و بر اساس شرح وظایف مقرر شده در پیوست شماره (۱) آیین‌نامه مذکور، افرادی را که مطابق این آیین‌نامه تأیید صلاحیت شده‌اند را به عنوان مسئول/ مسئولان ایمنی به‌کارگیری نماید.
در پیوست (۱) آیین‌نامه صدرالاشاره، وظایف مسئول ایمنی در ۱۸ بند به شرح زیر عنوان شده است:
- همکاری و تشریک مساعی با بازرسان کار؛
- شناسایی و مستند نمودن آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های ایمنی مرتبط با فعالیت کارگاه و پیگیری در خصوص انطباق کارگاه با قوانین مقررات مذکور؛
- شناسایی خطر، ارزیابی ریسک و تهیه برنامه‌های پاسخگویی و کنترل خطرات موجود در کارگاه؛
- پیگیری برنامه‌های مربوط به اقدامات اصلاحی و بهبود شرایط ایمنی در کارگاه و نظارت بر اجرای آنها؛
- تدوین برنامه عملیاتی به منظور بازرسی مستمر از فرایند انجام کار و شرایط کار کارگران کارگاه در خصوص ایمنی و مستند نمودن نتایج و اعلام به مدیریت و پیگیری تصمیمات مدیریتی؛
- ثبت آمار حوادث ناشی از کار و گزارش آن به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی محل و همچنین تجزیه و تحلیل آنها به منظور جلوگیری از تکرار موارد مشابه؛
- همکاری در زمینه نیازسنجی، آموزش و سنجش اثربخشی آموزش‌های ایمنی کارگران کارگاه و همچنین انجام اقداماتی در زمینه فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی موضوعات مرتبط با ایمنی؛
- نیازسنجی، نظارت بر خرید، آموزش، تحویل و استفاده از وسایل حفاظت فردی و همچنین بازدید و معاینه وسایل مذکور به جهت جایگزینی تجهیزات معیوب در کارگاه؛
- نظارت بر نظم و ترتیب و آرایش مواد اولیه و محصولات و استقرار ماشین‌آلات و ابزار کار به نحو صحیح و ایمن و همچنین تشریک‌مساعی در تطابق صحیح کار و کارگر در محیط کار و همچنین نظارت بر مدیریت تغییر در کارگاه؛
- تهیه و تدوین دستورالعمل‌های ایمنی و حفاظت فنی برای تمامی دستگاه‌ها و ابزارها و نظارت بر رعایت دستورالعمل‌های مذکور؛
- شناسایی اعمال ناایمن به جهت ایراد تذکرات و تشویق و ایجاد انگیزه مناسب برای اعمال و رفتار ایمن در کارگران و پیشنهاد‌ات لازم در این خصوص به کارفرما؛
- همکاری در تدوین رویه اجرایی آمادگی و مدیریت بحران و واکنش در شرایط اضطراری و همچنین برگزاری مانورهای آمادگی در شرایط اضطراری؛
- اعلام نظر در امور ایمنی پیمانکاران به کار گرفته شده در کارگاه و ایجاد همکاری لازم و مناسب با پیمانکاران در جهت رعایت قوانین و مقررات ایمنی توسط نامبردگان و ارائه گزارش به کارفرما؛
- شرکت در جلسات آموزشی و بازآموزی، همایش‌ها و جلسات مرتبط با موضوع ایمنی و بهداشت در کارگاه؛
- پیگیری در جهت اخذ گواهینامه‌های ایمنی لازم برای وسایل و تجهیزات مطابق با آیین‌نامه‌های مرتبط نظیر ارت، بالابر، تاورکرین و …
- تهیه برگه‌های اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی (MSDS) مطابق فرمت‌های استاندارد و در دسترس قرار دادن آن برای افراد در معرض؛
- اخذ، مستند نمودن و بررسی گزارش‌ها، شکایات و اعتراضات وارده در خصوص مسائل ایمنی و ارجاع موضوع به کمیته و افراد مسئول در کارگاه برای تصمیم‌گیری؛
- انجام سایر وظایف محوله در حوزه ایمنی
مسئول ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی
نکته مهم آنکه مطابق ماده (۹) آیین‌نامه مذکور، مسئولیت اجرای شرح وظایف مسئول ایمنی به عهده کارفرما بوده و به‌کارگیری شخص یا اشخاص مذکور رافع مسئولیت‌های قانونی کارفرما در قبال وظایف محوله براساس قانون کار و سایر قوانین و مقررات دیگر نخواهد بود.
نکته مهمی که در اغلب مقالات، یادداشت‌ها و حتی مصاحبه‌های مسئولان و متولیان این حوزه کمتر به آن توجه می‌شود تعیین کارگاه‌های مشمول به‌کارگیری مسئول ایمنی می‌باشد. در ادامه با اشاره به مراجع و قوانین مختلف، حوزه شمول به‌کارگیری مسئولان ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
الف ـ بند ۱۲-۱-۵-۵ مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان ویرایش ۱۳۹۲: در کارگاه‌های با زیربنای بیش از ۳۰۰۰ مترمربع و یا ۱۸ متر ارتفاع از روی پی، معرفی شخصی ذی‌صلاح به‌عنوان مسئول ایمنی، بهداشت‌کار و حفاظت محیط‌زیست الزامی می‌باشد.
ب ـ دستورالعمل اجرایی گودبرداری‌های ساختمانی ابلاغی وزارت راه و شهرسازی: در گودهای با خطر زیاد و بسیار زیاد، به‌کارگیری شخص ذی‌صلاح و آشنا به مسائل ایمنی گودبرداری به عنوان «مسئول ایمنی کارگاه گودبرداری» الزامی است.
ج ـ ماده ۲ آیین‌نامه کمیته حفاظت فنی و بهداشت‌کار ویرایش ۱۵/۰۴/۱۳۷۴: در کارگاه‌هایی که دارای ۲۵ نفر کارگر می‌باشند، کارفرما مکلف است کمیته‌ای به نام «کمیته حفاظت فنی و بهداشت‌کار» در کارگاه با اعضای ذیل تشکیل دهد:
- کارفرما یا نماینده تام‌الاختیار او؛
- نماینده شورای کار یا نماینده کارگران کارگاه؛
- مدیر فنی و در صورت نبودن او یکی از سر استادان کارگاه؛
- مسئول حفاظت فنی؛
- مسئول بهداشت حرفه‌ای.
د ـ آیین‌نامه به‌کارگیری مسئول ایمنی در کارگاه‌ها (روزنامه رسمی ۳۰/۰۲/۱۳۹۴): دامنه شمول این آیین‌نامه که به استناد مواد ۸۵ و ۸۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است، حضور مسئول ایمنی را برای تمامی کارگاه‌های مشمول آن قانون الزامی کرده است. قابل ذکر است که جدول «احراز و صدور تأییدیه صلاحیت برای مسئولان ایمنی» آیین‌نامه، حتی برای کارگاه‌های کمتر از ۲۵ نفر نیز حضور مسئول ایمنی تمام وقت الزامی شده است؛ بنابراین در کلیه کارگاه‌های مشمول قانون کار، حضور مسئول ایمنی الزامی است.
منبع: هفته‌نامه الکترونیکی «اخبار مهندسی»
مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی
تحلیل آزمون نظام مهندسی نظارت تاسیسات برقی مهر ۹۶
