مبحث چهاردهم مبحث ۱۴ (تأسیسات مکانیکی) مقررات ملي ساختمان- ویرایش سال ۹۶
چاپ نخست مبحث 14مقررات ملی ساختمان، با پیش نویس تهیه شده توسط زنده یاد مهندس حشمت‌اله منصف و توسط کمیتۀ تخصصی به ریاست ایشان تدوین و در سال 1380 منتشر شد. همراه با تحولات مستمر علمی و صنعتی و براساس نیاز به روزآمد شدن مقررات طرح و اجرای ساختمان، دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان بازنگری مباحث مقررات ملی را در دستور کار خود قرار داده است.
چاپ نخست مبحث ۱۴مقررات ملی ساختمان، با پیش نویس تهیه شده توسط زنده یاد مهندس حشمت‌اله منصف و توسط کمیتۀ تخصصی به ریاست ایشان تدوین و در سال ۱۳۸۰ منتشر شد. همراه با تحولات مستمر علمی و صنعتی و براساس نیاز به روزآمد شدن مقررات طرح و اجرای ساختمان، دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان بازنگری مباحث مقررات ملی را در دستور کار خود قرار داده است.
مبحث ۱۴ تأسیسات مکانیکی مقررات ملي ساختمان
ازنگری اول مبحث چهاردهم نیز در کمیتۀ تخصصی به ریاست مهندس منصف انجام و پس از تصویب در شورای تدوین مقررات ملی آمادۀ چاپ بود که به دلیل تغییرات مدیریتی در وزارت راه و شهرسازی و تغییر کلی ترکیب شورای تدوین وکمیته های تخصصی چاپ نشد. همان بازنگری با تغییراتی در سال ۱۳۹۱ منتشر شد.
تهیه ویرایش سوم (بازنگری دوم) مبحث چهاردهم، از تیر ماه سال ۱۳۹۳ بر پایه همان استخوان بندی متن اولیه و زیر نظر مهندس منصف آغاز شد و گرچه ایشان به دلیل کسالت امکان حضور در جلسات کمیته را نداشتند ولی در مورد تغییرات پیشنهادی با ایشان مشورت و از رهنمودهای ایشان استفاده شده است. پس از درگذشت مهندس منصف نیز کمیته تخصصی کوشش کرده است به روش ایشان در تدوین مقررات که نتیجۀ سال ها مطالعه و تجربه بوده است، وفادار بماند.
دانلود فايل PDF مبحث ۱۴(تأسیسات مکانیکی)
تغییرات عمده در متن ویرایش حاضر نسبت به ویرایش قبلی را می توان به شرح زیر برشمرد:
فصل اول
– بند مربوط به حاکم بودن احکام قانونی “قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان و آئین‌نامۀ اجرائی آن” و مبحث دوم مقررات ملی ساختمان”نظامات اداری” بر الزامات مقرر شده در مبحث چهاردهم اضافه شده است.
– نگهداری تأسیسات به مبحث بیست و دوم مقررات ملی ارجاع شده است.
فصل دوم
– تعاریف جدید اضافه شده و تعدادی از تعاریف موجود اصلاح شده است.
فصل سوم
– الزامات تخلیة چگالیده دستگاه‌های گرمائی چگالشی با سوخت مایع یا گاز اضافه شده است.
– لزوم تأمین هوا و کنترل دمای فضاهای محل سکونت یا کار انسان اضافه شده است.
فصل چهارم
– فاصلۀ بازشوهای ورود هوا از معابر اصلاح شده و امکان باز شدن بازشوی هوا به پاسیو تحت شرایطی مجاز شناخته شده است.
– دوش ، سالن های آرایش زنان و مکان های ویژۀ سیگار کشیدن در فضاهای عمومی به فضاهائی که هوای آنها نباید بازگردانی شود اضافه شده است.
– مقادیر هوای ورودی از بیرون و هوای تخلیۀ فضاهای مختلف وغلظت مونواکسید کربن در تهویه پارکینگ ها بازنگری شده است.
فصل پنجم
– الزامات تخلیۀ هوای خشکشویی و تخلیۀ هوای آشپزخانه های تجاری اصلاح شده است.
– الزامات سیستم های بازیافت انرژی در سیستم های تخلیۀ هوا اضافه شده است.
فصل ششم
– الزامات مربوط به پلنوم هوا بازنگری و به روز شده است.
– استاندارد های ساخت کانال های فلزی و غیر فلزی مشخص شده است.
– الزامات صافی های هوا اضافه شده است.
– الزامات سیستم های آشکار ساز دود اضافه شده است.
– استاندارد عایق کاری داخل کانال و درج مشخصات روی عایق کانال اضافه شده است.
فصل هفتم
– آبگرمکن از فصل هشتم به این فصل منتقل شده و جدول استاندارد انواع آبگرمکن اضافه شده است.
– استانداردهای دیگ ها و پکیج های چگالشی اضافه شده است
– الزامات سیستم های کنترل دیگ ها به استاندارد ساخت ارجاع شده است.
– الزام درنظر گرفتن بارهای ناشی از زمین لرزه در طراحی و اجرای سیستم مهار دستگاه به سازه ساختمان اضافه شده است.
– الزام نصب سنسور جریان آب روی دیگ های نوع کویلی و WATER TUBE اضافه شده است.
فصل هشتم
– گرم کننده های تابشی وبرج خنک کن به مبحث اضافه شده است.
– الزامات تجهیزات رانده شده توسط موتور و توربین گاز اضافه شده است.
– نصب بخاری گازی بدون دودکش در واحد های مسکونی ممنوع شده است.
– استاندارد کورۀ هوای گرم کانالی با گرمکن برقی اضافه شده است.
فصل نهم
– این فصل بر مبنای استانداردهای معتبر بازنگری و به روز شده است.
فصل دهم
– استاندارد های لوله‌ها و فیتینگ‌ها به روز شده است.
– الزامات نصب لوله‌های دفنی به روز شده است.
– درمورد عایق لوله با توجه به احتمال یکسان نبودن الزامات مباحث ۱۴ و ۱۹ الزامات سختگیرانه تر معیار قرارداده شده است.
– لوله کشی گرمایش از کف اضافه شده است.
– لزوم در نظر گرفتن نیروهای ناشی از زلزله به الزامات طراحی بست‌ها و تکیه گاه‌های لوله ها اضافه شده است.
فصل یازدهم
– لزوم در نظر گرفتن نیروهای ناشی از زلزله به الزامات طراحی بست‌ها و تکیه گاه‌های دودکش قائم و لولة رابط آن اضافه شده است.
– لزوم رعایت حداقل فاصلۀ ۳ متر بین حریم ملک و دهانۀخروجی دودکش به الزامات اضافه شده است.
– رعایت حداقل ارتفاع دودکش به مقدار ۱۵۰۰ میلی‌متر بالاتر از بلندترین طوقه خروج دود مرتبط اضافه شده است.
– الزامات دودکش فلزی در داخل ساختمان اصلاح شده است.
– الزامات دودکش های بویلر های چگالشی اضافه شده است.
– الزامات عبور لولۀ رابط دودکش از دیوارها و تیغه های ساخته شده از مصالح سوختنی اضافه شده است.
فصل دوازدهم
– این فصل با توجه به استانداردهای معتبر بازنگری و به روز شده است.
– الزامات نصب مخازن سوخت در داخل ساختمان کامل تر شده است.
– الزامات سیستم گرمکن سوخت تکمیل شده است.
– سیستم دیداری و شنیداری کنترل سطح مایع در مخازن سوخت اضافه شده است.
فصل سیزدهم
– مبرد های جدید اضافه شده است.
– تعویض هوای موتورخانۀ تبرید به روز شده است.
– طراحی سیستم لوله کشی بر مبنای استانداردهای معتبر الزامی شده است.
– در قسمت اجرای لوله کشی محدودیت موقعیت لوله ها دقیق تر مشخص شده است.
فصل چهاردهم
– این فصل با عنوان سیستم های خورشیدی اضافه شده است.
فصل پانزدهم
– کاهش فاصلۀ مجاز که قبلا در فصل چهاردهم آمده بود به فصل پانزدهم منتقل شده است.
پیوست ها
– جداول روز درجه حذف و پیوست ۱ به استانداردهای مرجع اختصاص یافته است.
در پایان، از کلیه سازمان های نظام مهندسی ساختمان استان ها، شرکت های سازنده لوازم و مصالح تاسیساتی و مهندسان، که با ارسال نظرات و پیشنهادات ارزنده خود این کمیته را در انجام تعهداتش یاری نموده اند صمیمانه تشکر و قدردانی می نماید و امیدوار است این همکاری جامعه مهندسی کشور تداوم یابد تا نظرات و پیشنهادات جدید در ویرایش بعدی مبحث مورد بهره برداری قرار گیرد.
فهرست مطالب
۱۴-۱ الزامات قانونی
۱۴-۱-۱ دامنة کاربرد
۱۴-۱-۲ تعاریف
۱۴-۱-۳ استانداردها
۱۴-۱-۴ تغییر مقررات
۱۴-۱-۵ ساختمان‌های موجود
۱۴-۱-۶ ساختمان های در حال ساخت
۱۴-۱-۷ توسعه، تغییر، تعمیر
۱۴-۱-۸ راهبری و نگهداری
۱۴-۱-۹ تغییر کاربری
۱۴-۱-۱۰ تخریب
۱۴-۱-۱۱ مصالح
۱۴-۱-۱۲ مدارک فنی
۱۴-۱-۱۳ بازرسی و آزمایش
۱۴-۱-۱۴ تطبیق نظامات اداری این مبحث با مبحث دوم
۱۴-۲ تعاریف
۱۴-۲- ۱ کلیات
۱۴-۲-۲ فهرست تعاریف
۱۴-۳ مقررات کلی
۱۴-۳-۱ کلیات
۱۴-۳-۲ پلاک‌گذاری
۱۴-۳-۳ حفاظت ساختمان
۱۴-۳-۴ محل دستگاه‌ها
۱۴-۳-۵ نصب دستگاه‌ها
۱۴-۳-۶ فضاهای دسترسی
۱۴-۳-۷ تخلیة چگالیده
۱۴-۳-۸ تأمین هوا و کنترل دما
۱۴-۴ تعویض هوا
۱۴-۴-۱ کلیات
۱۴-۴-۲ دهانه‌های ورود و تخلیة هوا
۱۴-۴-۳ تعویض هوای طبیعی
۱۴-۴-۴ تعویض هوای مکانیکی
۱۴-۵ تخلیة هوا
۱۴-۵-۱ کلیات
۱۴-۵-۲ الزامات تخلیة مکانیکی هوا 
۱۴-۵-۳ تخلیة هوای مراکز تولید و نگهداری مواد خطرزا
۱۴-۵-۴ موتور و هواکش
۱۴-۵-۵ تخلیة هوای آشپزخانة خانگی
۱۴-۵-۶ تخلیة هوای آشپزخانة تجاری
۱۴-۵-۷ بازیافت انرژی
۱۴-۶ کانال‌کشی
۱۴-۶-۱ کلیات
۱۴-۶-۲ پلنوم
۱۴-۶-۳ طراحی و ساخت کانال
۱۴-۶-۴ نصب کانال هوا
۱۴-۶-۵ صافی‌های هوا
۱۴-۶-۶ سیستم‌های آشکارساز دود
۱۴-۶-۷ عایق‌کاری کانال هوا
۱۴-۶-۸ دمپر آتش
۱۴-۷ دیگ، آب گرمکن و مخزن آب‌گرم تحت فشار
۱۴-۷-۱ کلیات
۱۴-۷-۲ آب گرمکن
۱۴-۷-۳ مخزن تحت فشار آب‌گرم مصرفی
۱۴-۷-۴ دیگ آب گرم و بخار
۱۴-۷-۵ لوازم اندازه‌گیری روی دیگ‌ها
۱۴-۷-۶ کنترل سطح پایین آب دیگ
۱۴-۷-۷ شیر اطمینان
۱۴-۷-۸ لوازم کنترل و ایمنی
۱۴-۷-۹ مخزن انبساط سیستم گرمایی
۱۴-۸ دستگاه‌های گرم کننده و خنک‌کنندة ویژه
۱۴-۸-۱ کلیات
۱۴-۸-۲ شومینة با سوخت جامد
۱۴-۸-۳ شومینة گازی
۱۴-۸-۴ بخاری نفتی با دودکش
۱۴-۸-۵ بخاری گازی با دودکش
۱۴-۸-۶ بخاری گازی بدون دودکش
۱۴-۸-۷ بخاری برقی
۱۴-۸-۸ کورة هوای گرم بدون کانال
۱۴-۸-۹ کورة هوای گرم کانالی
۱۴-۸-۱۰ گرم کننده برقی سونا
۱۴-۸-۱۱ کولر گازی و پمپ حرارتی
۱۴-۸-۱۲ کولر آبی
۱۴-۸-۱۳ گرم کننده تابشی
۱۴-۸-۱۴ تجهیزات و وسایل رانده شده توسط موتور و توربین گاز
۱۴-۸-۱۵ برج‌های خنک کننده
۱۴-۹ تأمین هوای احتراق
۱۴-۹-۱ کلیات
۱۴-۹-۲ تأمین هوای احتراق از داخل ساختمان
۱۴-۹-۳ تأمین هوای احتراق از خارج ساختمان
۱۴-۹-۴ تأمین هم زمان هوای احتراق از داخل و خارج ساختمان
۱۴-۹-۵ تأمین مکانیکی هوای احتراق
۱۴-۹-۶ دهانه‌ها و کانال‌های ورودی هوای احتراق
۱۴-۹-۷ حفاظت در برابر گازها و بخارات خطرناک
۱۴-۱۰ لوله‌کشی
۱۴-۱۰-۱ دامنة کاربرد
۱۴-۱۰-۲ طراحی لوله‌کشی
۱۴-۱۰-۳ مصالح لوله‌کشی
۱۴-۱۰-۴ اجرای لوله‌کشی
۱۴-۱۰-۵ آزمایش
۱۴-۱۰-۶ عایق‌کاری
۱۴-۱۱ دودکش
۱۴-۱۱-۱ کلیات
۱۴-۱۱-۲ دودکش با مکش طبیعی
۱۴-۱۱-۳ دودکش با مکش یا رانش مکانیکی
۱۴-۱۱-۴ دودکش مشترک برای چند دستگاه
۱۴-۱۱-۵ دودکش قائم فلزی
۱۴-۱۱-۶ دودکش قائم با مصالح بنائی
۱۴-۱۱-۷ دودکش شومینه
۱۴-۱۱-۸ لولة رابط دودکش
۱۴-۱۲ ذخیره‌سازی و لوله‌کشی سوخت مایع
۱۴-۱۲-۱ کلیات
۱۴-۱۲-۲ مخزن سوخت مایع
۱۴-۱۲-۳ لوله‌کشی سوخت مایع
۱۴-۱۲-۴ آزمایش
۱۴-۱۳ تبرید
۱۴-۱۳-۱ کلیات
۱۴-۱۳-۲ مبرّدها
۱۴-۱۳-۳ طبقه‌بندی سیستم‌های تبرید از نظر احتمال نشت مبرد
۱۴-۱۳-۴ کاربرد سیستم‌های تبرید در ساختمان‌های مختلف
۱۴-۱۳-۵ الزامات عمومی در موتورخانة سیستم تبرید
۱۴-۱۳-۶ الزامات ویژه در موتورخانة سیستم تبرید
۱۴-۱۳-۷ لوله‌کشی سیستم تبرید
۱۴-۱۳-۸ آزمایش در کارگاه
۱۴-۱۴ سیستم‌های خورشیدی
۱۴-۱۴-۱ کلیات
۱۴-۱۴-۲ نصب
۱۴-۱۴-۳ سیال واسط
۱۴-۱۴-۴ مصالح
۱۴-۱۵ کاهش فاصله مجاز
۱۴-۱۵-۱ دامنة کاربرد
۱۴-۱۵-۲ کلیات
۱۴-۱۵-۳ جدول کاهش مجاز
پیوست ۱ – استانداردهای مرجع
پیوست ۲- واژه نامه فارسی – انگلیسی
لیست نظرات