پژوهشی در باره انتقال آب به مرکز کشور نداشته ایم
،ریاست پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار از تهیه و تقدیم لایحه تاسیس سازمان نظام مهندسی محیط زیست تا پایان سال جاری خبر داد و ابراز امیدواری کرد تا با تشکیل این سازمان فضای بیش تری برای خیل بیکاران فارغالتحصیل در رشته های محیط زیست فراهم گردد.
به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز-مرجع اخبار نظام مهندسی کشور ،ریاست پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار از تهیه و تقدیم لایحه تاسیس سازمان نظام مهندسی محیط زیست تا پایان سال جاری خبر داد و ابراز امیدواری کرد تا با تشکیل این سازمان فضای بیش تری برای خیل بیکاران فارغالتحصیل در رشته های محیط زیست فراهم گردد.
پژوهشی در باره انتقال آب به مرکز کشور نداشته ایم
پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار در سال نود و سه با سه گروه پژوهشی اقتصاد محیط زیست، ارزیابی و مخاطرات محیط زیست، تنوع زیستی و ایمنی زیستی بعنوان بازوی تحقیقاتی و پژوهشی سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل گردید. این پژوهشکده با هدف سیاستگذاری و تعیین اولویتهای تحقیقات محیط زیست، مدیریت پژوهشهای هدفمند در عرصه فن آوری های نوین زیست محیطی، حفاظت از منابع پایه و بسترهای زیست محیطی و کمک به توسعه پایدار، آسیب شناسی و آسیب زدایی از تحقیقات محیط زیست کشور و استخراج گزارش تصمیم سازی از تحقیقات، ارزیابی و آمایش روشهای نوآورانه در حفاظت از محیط زیست و پیش بینی تغییرات بلند مدت محیط زیست کشور در نتیجه تغییرات جهانی و شفاف سازی شرایط واقعی ماموریت یافت تا به تحقق اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بمنظور حفاظت از محیط زیست و تضمین بهره مندی صحیح و مستمر از محیط زیست به نحوی که با حفظ تعادل مناسبات زیستی موجبات توسعه پایدار و بهبود رشد و اعتلای کیفی زندگی انسان ها کمک کند. ولی همه این اهداف زیبا، تا زمانیکه به مرحله عمل و اجرا نرسد، شاید چندان به چشم نیاید و کم تر از آن صحبت گردد. در این سال ها، موضوع ریزگردها، بحران آب، فرسایش خاک، از بین رفتن جنگل ها، بیابان شدن بسیاری از عرصه های کشور، وقوع سیلهای متعدد به علت تغییرات محیط زیستی، انتقال آب به فلات مرکزی و آمار چهل و نه درصدی بیکاری فارغالتحصیلان محیط زیست و هزاران مشکل دیگر در زمینه محیط زیست وجود دارد که انجام پژوهش و تحقیقات صحیح در زمینه هرکدام از این مسائل میتواند به تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها درست در کشور کمک کند. برای بررسی بیش تر این موضوع، «امید بزرگ حداد»، ریاست پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار اظهاراتی داشته است.
*آیا پژوهشکده در زمینه ارائه اطلاعات زیست محیطی یا ارائه پیوستهای زیست محیطی در طرحهای عمرانی یا پروژههای صنعتی نظر مشورتی به سازمان محیط زیست ارائه میکند؟
فلسفه وجودی پژوهشکده ارائه طرح های مطالعاتی و خدمات به سازمان حفاظت محیط زیست بوده است که در این موضوع در قالب طرح های پژوهشی ارائه میگردد ولی این طور نیست که پژوهشکده در کارهای اجرایی سازمان حفاظت محیط زیست حق یا وظیفه دخالت داشته باشد. البته قصد هم نداریم که راجع به پروژه های در دست اجرا محیط زیست، اظهار نظر، دخالت، ارزیابی و ورود کنیم؛ اگر سازمان محیط زیست طبق نیاز خود در برخی موارد صلاح بداند و از ما درخواست کند پروژه های آن ها را مورد مطالعه و ارزیابی کنیم با این موضوع مشکلی نداریم و خوشحال می شویم ولی این که ما بعنوان یکی از سیاستهای پژوهشکده بدنبال ارزیابی این مسائلی برویم هرگز چنین کاری را نمیکنیم چون جزو وظایف ذاتی سازمان است و تلاش میکنیم به علت حساسیت موضوع وارد ارزیابی نگردیم.
*آیا تا به حال سازمان حفاظت محیط زیستاز طرح ها و مطالعات شما استقبال کرده و در کشور اجرایی شده است؟
طرح بررسی آلودگی هوای اراک و علل و عوامل و راهکار این موضوع جزو یکی از طرح های پژوهشکده محیط زیست بود که از طرف ما مورد مطالعه قرار گرفت. هم چنین طرح جامع کاهش آلودگی هوا و گرداوری قوانین در مورد آلودگی هوا نیز یکی از طرح های پژوهشکده بوده است. طرح ارتقاء سطح محیط زیستی نفت پاسارگاد و طرح پژوهشی مرجان ها نیز بخشی از طرح های پژوهشکده بوده که منجر به تهیه و گرداوری قوانین شده است. البته با توجه به نوپا بودن این مجموعه قصد داریم با پتانسیل بیش تری فرهنگ سازی محیط زیست را پی گیری کنیم تا از این طریق به شناخته شدن مجموعه و جلب اعتماد صنعت و شرکت ها و سازمان ها کمک کنیم و منجر به به جذب منابع مالی و پروژههای مطالعاتی خواهد شد.
*همکاریهای بینالمللی و بومی سازی تجربیات محیط زیستی بین المللی در داخل تا چه اندازه مورد تاکید پژوهشکده است؟
تا به حال کم تر از ۱ سال و نیم از آغاز فعالیت های پژوهشکده محیط زیست می گذرد و در طول اینمدت هم موانع و مشکلات مختلفی از جمله موانع مالی و اعتباری سد راه اقدامات پژوهشکده بود طبق همین اساس پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار هنوز بجایگاه اصلی خود نرسیده و نتوانسته فعالیت و مشارکت بینالمللی داشته باشد ولی این بمعنای آن نیست که در آینده نیز مطالعات بینالمللی را در برنگرفته یا نخواهد گرفت، بلکه در حال حاضر نیز از مطالعات روز دنیا بهرهبرداری میکنیم.
*انتقال آب دریاها بداخل فلات مرکزی در راستای محیط زیست است یا ضد محیط زیست؟ برای مثال انتقال آب خزر به سمنان و انتقال آب دریای عمان به سیرجان دارای چه پشتوانه مطالعاتی است؟
در پژوشکده محیط زیست مطالعاتی در این زمینه صورت نپذیرفته است و قرار هم نیست که مطالعاتی صورت گیرد؛ پژوهشکده محیط زیست نهاد مستقلی از سازمان حفاظت محیط زیست است طبق همین اساس اگر در سازمان محیط زیست هم مطالعاتی در این زمینه صورت گرفته باشد ما هیچ اطلاعی از این موضوع نداریم ولی نمی توان بدون بررسی علمی و کارشناسی در مورد هیچ طرحی اظهار نظر و در نهایت اجرایی کرد، بالاخص چنین طرح هایی را که نیاز به بررسی و مطالعات همه جانبه دارد و باید از همه جوانب سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد، ولی در این مجموعه تا به حال هیچ مطالعهای صورت نگرفته و همکاران ما نیز در این مورد هیچ اظهار نظری نکردند و چنین کاری نمی کنند زیرا جزو برنامههای ما نیست چون پروژههای ما باید کارفرما داشته باشد و از طرف یک مرکز به ما سفارشی ارائه گردد تا بتوانیم اقدام کنیم در حالیکه تا به حال در این زمینه سفارشی به ما داده نشده است.
*آیا تا به حال از طرف نهادهای دیگر سفارشی در مورد بررسی مسائل زیست محیطی از پژوهشکده درخواست شده است؟
هدف ما از ایجاد این مرکز در وهله نخست ارائه خدمات به سازمان محیط زیست است اما از طرف شرکت ها و نهادها نیز سفارش هایی برای پیگیری و مطالعه ارائه میگردد، از بخش خصوصی تا به حال درخواست پروژه و طرح مطالعاتی نداشتیم اما می توانیم در آینده نزدیک سفارش مطالعه و ارزیابی داشته باشیم بنابراین باید توجه داشته باشیم که به علت قدمت کم این مجموعه هنوز در بین همه مجامع شناخته نشده است و با اقدامات فراگیری که در حال انجام هستیم پیش بینی می کنیم بزودی در بین نهادها و مجامع و شرکت ها هم شناخته شده و منجر به انعقاد همکاری شود.بطور مثال نشست مشورتی ایجاد سازمان نظام مهندسی محیط زیست با حضور نمایندگان دانشگاه تربیت مدرس در پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار با هدف ایجاد دبیرخانه تاسیس سازمان نظام مهندسی محیط زیست در پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار تشکیل گردید که در صورت ایجاد چنین سازمانی برای فارغ التحصیلان رشته های محیط زیست نیز اشتغالزایی میشود. هم چنین هدف از تشکیل دبیرخانه، اخذ نظرات و جلب حمایت و همکاری تشکلهای مردم نهاد، شرکتها، سازمانها، کارشناسان، متخصصین و فعالان محیط زیست و موسسات آموزشی و پژوهشی مرتبط است که سبب جذب حمایتهای جهانی، آموزش و توانمندسازی فارغ التحصیلان و انجام طراحی، نظارت، برنامه ریزی، کنترل، پایش و اجرای فعالیتهای زیست محیطی میشود. طبق همین اساس تا پایان سال جاری لایحه پیشنهادی تاسیس این سازمان تهیه و تقدیم مسئولان ذیربط میشود.
*توسعه کسب و کارهای اینترنتی در سالهای اخیر خیلی مورد تاکید قرار گرفته است. در شرایطی که چهل و نه درصد فارغ التحصیلان رشته محیط زیست بیکار هستند آیا پژوهشکده مطالعاتی در زمینه ورود استارت آپ ها در حوزه محیط زیست داشته است؟ آیا اصولا زمینه ای برای این فعالیت ها مهیا است؟
اخیرا در رویکرد جدید پژوهشکده غیر از فعالیت در زمینه انجام پروژه های تحقیقاتی منجر به سود در زمینه فرهنگ سازی محیط زیست نیز وارد شده و با تشکیل کمیته های اجرایی تصمیم گرفتیم که فرهنگ محیط زیست را در کشور اشاعه دهیم طبق همین اساس در حوزه نشر، گرداوری، گردهمایی، رقابت و اعتبار و ارتباط نیز ورود کرده و در برخی از این کمیته ها تصمیم گرفتیم استارت آپهای محیط زیستی را مورد حمایت قرار دهیم که در آن با فراخوان دادن در باره برخی از موضوعات حوزه محیط زیست افراد مستعد و دارای ایده را جذب و کمک کنیم تا ایده های خود را با ما به اشتراک بگذارند.هم چنین در صدد تشکیل مراکز رشد و شرکت های دانش بنیان و هسته های فناوری هستیم تا از این طریق بتوانیم علاوه بر ایجاد اشتغال و کسب و کار برای پژوهش گران حوزه نیز کسب درآمد کنیم تا از این طریق بتوانند ایده های محیط زیستی خود را تحقق بخشند و هم چنین کسانیکه در حوزه پسماند و پلاستیک فعالیت میکنند با ارائه راهکارهای جدید برای احیای پسماند و بازیافت کارهای خوبی انجام دهند و درآمد خوبی داشته باشند که با جلسه ها و مناظره ها و گرداوری کتب و مقالات و مجلات مختلف به این امر کمک می کنیم. با توجه به این که حوزه محیط زیست بیش ترین آمار فارغ التحصیلان بیکار را به خود اختصاص داده است با فعالیت های پژوهشکده بخشی از اشتغال را برای جمعیت چهل درصدی بیکاران فارغ التحصیلان محیط زیست ایجاد کنیم.
پژوهشی در باره انتقال آب به مرکز کشور نداشته ایم
*آیا شهرداری تهران تا به حال در باره موضوعات مختلفی مانند پسماند شهری، آلودگی هوا و حمل و نقل و ترافیک با پژوهشکده تعاملی داشته و درخواست ارزیابی و مطالعه روی چنین پروژه هایی را داده است؟
با توجه به نوپا بودن پژوهشکده تا به حال مطالعه و پژوهشی در زمینه پسماند بصورت کلی انجام نداده است و شهرداری تهران هم مطالعه و کارشناسی چنین موضوعاتی را با پژوهشکده مطرح نکرده است لذا هنوز طرح پژوهشی برای شهرداری تهران انجام ندادهایم، البته شهرداری تهران با سازمان حفاظت محیط زیست تفاهم نامه همکاری بسته اند طبق همین اساس بنظر میرسد اگر در درخواستی هم از پژوهشکده داشتند تا به حال منتج به نتیجه نشده است.
*با عنایت به تاکید پژوهشکده مبنی بر فرهنگ سازی محیط زیستی تا به حال چه اقداماتی در این زمینه انجام دادهاید؟
با روی کار آمدن دکتر کلانتری چند محوراصلی مانند آلودگی هوا، گرد و غبار، پسماند و تالاب ها در دستور کار پیگیری و پژوهش قرار گرفت، طبق همین اساس با توجه به این که اولویت های پژوهشی ما از اولویت های سازمان حفاظت محیط زیست تبعیت می کند تمام حوزه ها را پوشش دهیم اما تمرکز اصلی مطالعات پژوهشکده روی این موضوعات قرار گرفته است. تا به حال هم سخنرانیهای مختلفی را در زمینه پسماندهای شهری، پسماند خانگی، پسماند بیمارستانی، پسماند صنعتی،پسماند کشاورزی، پسماند نفتی، پسماند الکترونیکی و پسماند کارگاههای صنعتی و تولیدی برگزار کردهایم، اردی بهشت ماه سال نود وهفت هم گردهمایی ای با محوریت پسماند برگزار خواهیم کرد هم چنین در حوزه تالابها نیز گردهمایی ای را با همکاری دانشکده محیط زیست برنامه ریزی کردیم که در ۲ ماه آینده برگزار خواهد شد و مطالعاتی نیز در مورد وضع قوانین در حوزه آلودگی هوا صورت داده ایم که در طرح بررسی آلوگی هوای اراک هم استفاده کردیم.
*بنظر شما پژوهش و مطالعه کارشناسی پیش از اجرای هر طرح چقدر در کشور مورد توجه واقع شده است و مشکلی کنونی پژوهش در کشور ما چیست؟
یکی از موارد ضعف کشور ما اینست که از پژوهش بویژه در حوزه محیط زیست بهرهبرداری لازم صورت نمی گیرد و هیچ سازمان یا نهادی روی پژوهش و مطالعه سرمایه گذاری نمی کند طبق همین اساس با توجه به این که هیچ مدیریت دانشی برای مطالعات در نظر نداریم با بحران طرح های پژوهشی روبرو می شویم. بعنوان مثال در یک مقطع زمانی تحقیق و مطالعه ای در باره کیفیت آب انجام می شود و بدون برآورد نیاز و کاربردی بودن این موضوع تعداد زیادی از پژوهش گران و محققان روی این موضوع کار می کنند سمت و سوی همه تحقیقات آتی دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی به این موضوع سوق پیدا می کند بنابراین از پژوهش های واقعی حمایت نمیشوند.متاسفانه تنها نقطه قوتی که میتواند یک پژوهشگر را به حمایت از یک موضوع خاص ترغیب کند اینست که نسبت به کدام موضوع در جامعه اقبال بیش تری وجود دارد که طبق آن به سمت گرایش پیدا میکند. هم چنین تا به حال ندرتا پژوهش هایی در زمینه آب و هوا و گرد و غبار در کشور صورت گرفته بود ولی با توجه به برگزاری چند گردهمایی و سخنرانی در این زمینه محور بسیاری از پژوهش ها به این سمت هدایت شد.
طبق همین اساس یکی از اقدامات پژوهشکده در حوزه محیط زیست اینست که روی مباحث و پژوهشهای محیط زیستی مدیریت دانش انجام دهد تا بدانیم در کدام حوزه های محیط زیستی نیاز به پژوهش وجود دارد و روی چه موضوع هایی تحقیقات و مطالعات صورت گرفته و در چه زمینه هایی نیاز به پژوهش وجود دارد تا از این طریق موضوعات حساس و مورد نیاز را بشناسیم و توصیه کنیم که تحقیقاتی در آن صورت پذیرد و آمادگی برخورد با ایده بحران زیست محیطی را داشته باشیم.
منبع : خبرگزاری آنا