نیمی از شهر اصفهان و همه تهران با زلزله مشهد فلج می شود!

به اذعان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان ساختمان هایی که در شهر اصفهان از سال های 85 به بعد ساخته شده است مطابق ویرایش دوم آئین نامه نظام مهندسی و استانداردهای بین المللی ساخت و ساز است اما بقیه ساختمان های شهر که عمر 25 تا 15 ساله دارد، توان مقاومت در مقابل زمین لرزه را ندارد!.

به گزارش اخبار نظام مهندسی (akhbarmohandesi.ir)،زلزله روز گذشته مشهد، دیگر از مرز هشدار و اخطار برای شهرهای کلانی که شرایط مشابه این شهر دارند، گذشته است و این مسئله نشان داد، خطر از آن چیزی که مسئولان شهری تصورش را دارند به شهرهای ایران به ویژه شهرهای با تراکم جمعیتی و ساخت و سازی بالا، نزدیک تر است.نیمی از شهر اصفهان و همه تهران با زلزله مشهد فلج می شود

سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان

نیمی از شهر اصفهان و همه تهران با زلزله مشهد فلج می شود

در تیرماه سال جاری در گزارشی سه شهر مشهد، کرمان و تهران در لیست هشدار برای وقوع زمین لرزه قرار گرفتند که با محقق شدن این رخداد طبیعی برای شهرهای کرمان و مشهد در هفته اخیر، تهران بیش از همیشه به “روز حادثه” نزدیک تر شده است و خطر بیخ گوش این شهر و شهروندانش ایستاده است.

شهر تهران با داشتن گسل های فعال در حومه داخل شهر و در اکثر مناطق شهری در وضعیت بدتری نسبت به دو شهر دیگر قرار دارد علاوه بر اینکه فرونشست های مکرر زمین در تهران و سست شدن لایه های خاکی این شهر، خطرپذیری را در پایتخت ایران به مرز هشدارهای جدی رسانده ست.

شهر تهران به لحاظ خطرپذیری در دنیا رتبه ششم را دارد که در برابر زلزله هایی که در کشورهایی مشابه ایران از نظر تراکم مانند ژاپن رخ می دهد، می توان پیش بینی کرد در صورت رخداد زمین لرزه در تهران، فجایع انسانی آن قابل جبران نخواهد بود.

طی ۱۰ سال اخیر به دلیل بارگذاری های بیش از حد در ساخت و سازهای تهران و ایجاد معضل تراکم جمعیتی در این شهر و نیز فرونشست زمین، مقاومت تهران در برابر زلزله از شش ریشتر به چهار و نیم ریشتر کاهش یافته است و این بدان معناست که اگر زلزله ای مشابه مشهد که روز گذشته رخ داد در تهران به وقوع پیوسته بود، کشور اکنون درگیر یک بحران اجتماعی و سیاسی بود.

تهران به لحاظ موقعیت پولتیک از اهمیت بالاتری در مقاوم سازی شهری برخوردار است اما متاسفانه عملکرد مسئولان شهری در سال های اخیر و تهیه نقشه های جامع از مناطقی که بیشترین و کمترین خطرپذیری را در برابر زلزله دارد، باعث شده تا آگاهی عمومی در برابر زلزله در شهر تهران به حداقل خود برسد. درست مشابه آنچه در مشهد و روستاهای مجاور آن رخ داد و به دلیل عدم رعایت شهرسازی استاندارد و مقام نبودن ساختمان ها، تلفات جانی قابل تامل و ضرر اقتصادی بسیاری به شهرها و روستاها وارد آمد.

در شهرهایی توسعه یافته دنیا به ویژه در آسیا که با خطر زمین لرزه های مشابه مشهد، روبرو است، همین میزان ریشتر هیچ خسارتی به همراه ندارد چراکه شناخت مدیران شهری و مردم از جغرافیایی که در آن زندگی می کنند منجر به افزایش استانداردهای شهرسازی شده است.

در شهر تهران استانداردهای شهرسازی تطابقی با شرایط جغرافیایی و سیاسی آن دارد و تراکم فروشی شهرداری و نبود تسهیلات برای مقاوم سازی ساختمان ها سبب شده تا تهران روی یک بمبی که هر ساعت امکان انفجار آن و بلعیدن شهر در خود باشد، ساخته شود.

البته این شرایط تنها در تهران حاکم نیست و کلانشهرهایی همچون اصفهان نیز هرچند از معضل گسل های متعدد و فرونشست در امان بوده اما بافت های فرسوده آن هروز این شهر تاریخی را به خطر نزدیک تر می کند.

تلاش هایی که در سال های گذشته از سوی مدیران شهری برای نوسازی بافت های فرسوده هرچند حادثه را از اصفهان دورتر کرده است اما به دلیل افزایش تراکم جمعیتی در برخی مناطق این شهر، معضل تلفات جانی در کمین شهر نشسته است.

مناطق یک و سه اصفهان هم به سبب تراکم جمعیتی و جای دادن بیشترین هکتار بافت فرسوده در خود، بیش از سایر نقاط شهری نیاز به نوسازی و احیا دارد که متاسفانه روند نوسازی در این محلات از سوی مردم به دلیل ریزدانگی زمین ها کاهش یافته است.

در دوره جدید مدیریت شهری اصفهان طرح هر هفته یک افتتاح با تمرکز بر موضوع شهرسازی مقاوم، توانست بخشی از بافت های مرده شهری را در این مناطق احیا کند و با بازگشت جمعیت به این مناطق، خطر تخریب نیز به حداقل خود رسید اما در دیگر محلات شهر که ساختمان هایی نه چندان فرسوده و نه مدرن دارد، باید طرح مقاوم سازی با مشارکت سازمان نظام مهندسی و شهرداری اجرایی شود که تاکنون در این راستا طرحی مصوب و اجرایی نشده است.

شورای شهر در سال های اخیر با تمرکز روی بافت های فرسوده از مقاوم سازی ساختمان هایی که در دهه ۷۰ و ۸۰ در شهر اصفهان ساخته شده و با استانداردهای روز نظام مهندسی و مقاومت در برابر زمین لرزه نیز تطابق ندارد، غافل بوده است و به همین سبب شهرداری نیز پروژه ای در این زمینه در دست اقدام و اجرا ندارد.

به اذعان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان ساختمان هایی که در شهر اصفهان از سال های ۸۵ به بعد ساخته شده است مطابق ویرایش دوم آئین نامه نظام مهندسی و استانداردهای بین المللی ساخت و ساز است اما بقیه ساختمان های شهر که عمر ۲۵ تا ۱۵ ساله دارد، توان مقاومت در مقابل زمین لرزه را ندارد!.

ساختمان هایی هم که در بافت فرسوده شهری قرار دارد، توان تحمل چهار ریشتر زلزله را دارد و این یعنی در شرایط مشابه دیروز مشهد، مناطق یک و سه اصفهان به طور کامل تخریب و تلفات انسانی قابل توجه بود!.

یکی از باورهای اشتباه که باعث شد در سال های اخیر به مقاوم سازی بافت های فرسوده و ساختمان های با عمر ۱۵ تا ۲۵ سال بی توجهی شود، سابقه عدم وقوع زلزله در شهر اصفهان است اما نکته قابل تامل در این زمینه این است که زلزله بم هم ۲۵۰۰ سال بعد از ساخت ارگ بم در این شهر رخ داد و منجر به یک بحران شهری که کل کشور را درگیر خود کرده بود، شد.

با این استدلال شهر اصفهان نیز با همه آثار تاریخی و منابع انسانی در خطر همیشگی قرار دارد و اگر نگاهی به آخرین آماری که در سال ۹۱ در خصوص گسل های ثبت شده این شهر بیندازیم، لزوم مقاوم سازی شهر و آمادگی برای مدیریت بحران را بیشتر متوجه می شویم.

براساس مطالعات پهنه بندی زلزله در اصفهان ۱۶ گسل در استان به ثبت رسیده است که هرچند بیشتر آنها در شهرهای کویری واقع است اما حتی پس لرزه های، زمین لرزه های شهرهای شرقی و شمالی اصفهان می تواند، بافت های فرسوده شهر اصفهان را تهدید کند.

با این احتساب می توان تخمین زد که ۵۰ درصد خانه های اصفهانی‌ها در برابر زمین لرزه مقاوم نیست اما اقدام شهرداری در عدم صدور مجوز برای بلندمرتبه سازی در این شهر به ویژه در هسته مرکزی، خیال شهروندان از کاهش خسارات ناشی از خطراتی مشابه زلزله کمی آسوده باشد.

منبع: تیتر شهر

مرجع اخبار نظام مهندسی و آزمون نظام مهندسی

برای مشاهده مجموعه کامل اخبار نظام مهندسی کلیک کنید.

مجموعه کامل محصولات آزمون نظام مهندسی را در اینجا ببنید.