فرج‌الله رجبی ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور موظف به اصلاح سیستم سازمان نظام مهندسی ساختمان هستیم
موظف به اصلاح سیستم سازمان نظام مهندسی ساختمان هستیم/ شهرداری با اخذ جریمه اجازه ساخت و ساز خلاف می دهد
به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز – مرجع اخبار نظام مهندسی کشور ،موظف به اصلاح سیستم سازمان نظام مهندسی ساختمان هستیم/ شهرداری با اخذ جریمه اجازه ساخت و ساز خلاف می دهد موظف به اصلاح سیستم سازمان نظام مهندسی ساختمان هستیم
بيانيه هيئت مديره سازمان در مورد سخنان نماينده مردم خمين در مجلس
موظف به اصلاح سیستم سازمان نظام مهندسی ساختمان هستیم
فرج‌الله رجبی ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با بیان این که سازمان ما به دستگاهی عریض و طویل اداری مبدل شده و حتما ایراد است و ما موظف به بازگشت و اصلاح سیستم خود هستیم بیان کرد: درمورد تخلفات مهندسین باید دید آیا مهندسین متخلف آموزش درست ندیده‌اند و سیستم آموزشی تعهد خود را بخوبی انجام نداده و براحتی به آن ها مدرک داده است یا مهندسین کم کاری کرده‌اند.
پس از زلزله‌های متعدد در کرمانشاه و سر پل ذهاب بود که تخریب ساختمان های مسکن مهر سبب شد تا بار دیگر نام مهندسان ساختمانی در میان اخبار مهم کشور بچشم آید و این گروه جزو افرادی قرار گیرند که در سیبل توجه و انتقاد عملکردی هستند. هنوز موضوع امضا فروشی مهندسان ساختمانی کم رنگ نشده بود که با زلزله هولناک کرمانشاه کم فروشی، مهندسان ناظر ساختمان های نو ساز کرمانشاه زنگ خطر دیگری را بصدا درآورد و بسیاری از هموطنان را مجاب به ترک منزل و سکونت در چادرهایی کرد که اگر گرما نداشتند ولی امنیت بیش تری برای ساکنانشان به ارمغان می‌آوردند.
در همین شرایط بود که به یک باره ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور در نامه‌ای به ریاست جمهوری، به برشماری مشکلات سازمان نظام مهندسی پرداخت و حتی از نبود متولی مشکل برای بحث ساخت و ساز، اعطای مدارک بی پشتوانه به فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، نبود فضای شفاف رقابت در ساخت و ساز و… اشاره کرد تا نشان دهد آش شورتر از آن چه است که تا به حال بیان شد.
در همین رابطه مصاحبه ای با رئیس سازمان نظام مهندسی کشور شده که با هم میخوانیم:
یکی از موضوعات روز و انتقادها اینست که سازمانهای اجتماعی و حرفه ای مانند سازمان نظام مهندسی ساختمان بعنوان محصول عصر صنعتی و پیش از توسعه فزاینده ارتباطات سایبری، هم اینک کارکرد ارتباطی، آموزشی و پیوستگی خود را بطور کامل از دست داده‌اند؛ پس چرا هم چنان بصورت یک تشکل اداری عریض و طویل با ساختار هرمی پرهزینه به حیات خود ادامه میدهند و به تناسب توسعه فناوری ارتباطات، کم حجم و کم‌هزینه نمی شوند؟
این که سازمان نظام مهندسی ساختمان، عریض و طویل است یا نه، موضوعی است که حتما قابل بررسی است و منصفانه باید بگویم با توسعه علم و فناوری ارتباطات باید در جهت بهینه کردن هر سازمان و ارگانی اقدام کرد. ولی نکته دارای اهمیت اینست که زاویه رویارویی با موضوع از این منظر، رویکرد درستی نیست. در واقع باید ببینیم که آیا نگاه ما به سازمان یک نگاه اداری است که کوچکش کنیم یا نگاه گفتمانی. یعنی باید ببینیم ما فقط ارباب رجوع داریم و اینکار ارباب رجوعی انتهای کار ماست. ولی چنین نیست، ما در نظام مهندسی یک گفتمان داریم؛ قانون نظام مهندسی ساختمان برای ما اهدافی تعیین کرده و برای این که مهندسین و جامعه بتوانند این اهداف را لمس کرده و به سمت آن حرکت کنند، نیازمند گفتمان سازی در حوزه مهندسی هستیم. لذا باید رویکرد و زاویه نگاه مان را عوض کنیم. اگر در نظر بگیریم که سازمان اداره ای است که پروانه اشتغال بکار صادر می کند و یک شورای انتظامی دارد که تنها به اختلافات و دعاوی رسیدگی کرده و برای آزمون ورود بحرفه کمک میکند. این تنها یک دیدگاه است که به اعتقاد من کارکرد سازمان نیست، بلکه سازمان کارکرد گفتمانی دارد که من اتفاقا عقیده دارم درگذر زمان نیاز به تقویت آن قسمت جدید بیش تر حس می شود. این امر نیازمند هماهنگی و هم فکری مهندسین است تا با بحث و تبادل نظر به یک جمع بندی صحیح برسند. بنظر میرسد همه تلاش میکنند سازمانها را در قالب اداره ببینند که غلط است.
موظف به اصلاح سیستم سازمان نظام مهندسی ساختمان هستیم
سازمان نظام مهندسی، سازمانی است هدف گرا، آرمان گرا و تولیدکننده دانش مهندسی که باید اقدامات اعتلایی و پژوهشی خود را سرعت بدهد. البته اگر عریض و طویل شدن درحوزه اداری است، حتما ایراد دارد و باید بهینه گردد، ولی به این نکته هم توجه کنید که تعداد مهندسین سازمانی که در بیش از ۲۰ سال گذشته در زمانیکه کاملا ساختار اداری داشته عضو آن بوده‌اند، با تعداد مهندسین عضو در سازمان فعلی قابل مقایسه نیستند. اگر سازمان ما بدستگاهی عریض و طویل اداری مبدل شده، حتما ایراد است و ما موظف به بازگشت و اصلاح سیستم خود هستیم، ولی آیا سایر ارگان ها هم می توانند از رویه خودشان برگشت کنند؟ اگر در شهری مانند تهران، سازمان نظام مهندسی نیاز به یکسری اصلاحات عمیق یا سطحی داشته باشد، اینکار راحت تر است یا اگر بخواهیم شهرداری تهران یا وزارت راه وشهرسازی را اصلاح کنیم؟ با اتفاقاتی که در شهرداری تهران رخ داده اصلا چه کسی می تواند این وضعیت را اصلاح کند؟ سازمان را میتوان با دستورالعملها، اصلاح و بهبود روشها، آیین نامه ها و شیوه نامه ها اصلاح کرد، ولی شهرداری تهران را نمی توان بسادگی اصلاح کرد. سازمان اگر ایرادی داشته باشد اصلاح پذیر است، چون به دولت و اعتبارات آن تکیه ندارد و ادعای حاکمیتی هم ندارد.
دفاع از عملکرد سازمان از طرف شما امری منطقی است ولی این نیز یک واقعیت است که برخی از اعضا تخلفاتی را انجام داده‌اند که جای هر گونه دفاعی را از میان می برد، تخلفاتی که ذهنیت جامعه را نسبت به همه اعضا و مهندسین ساختمانی تضعیف کرده است.
در اینجا باید دید مهندسین متخلف آموزش صحیح ندیده اند و سیستم آموزشی تعهد خود را بخوبی انجام نداده و براحتی به آن ها مدرک داده است یا مهندسین کم کاری کرده‌اند.
ما در زمانیکه دانشگاه می رفتیم آن قدر حجم درس و کار زیاد بود که فکر می کردیم اگر تمام بیست و چهار ساعت زمان شبانه روز را هم صرف کار و مطالعه کنیم، باز هم وقت کم می آوریم. من زمانی به وزیرعلوم اسبق، آقای فرهادی، نامه ای فرستادم با این مضمون که اینچه مشیتی است که در هر کوچه و پس کوچه ها مهندس تحویل جامعه می دهید. این چه روشی است که وزارت علوم فقط مهندس تحویل کشور بدهد و در قبال اشتغال آن ها بی تفاوت باشد؟ اگر کمیت برای وزارت علوم مهم نیست، کیفیت مهندسین فارغ التحصیل که به وزارت علوم ربط دارد. مهندسی که دروس آزمایشگاهی مختلف را بدرستی تجربه نکرده باشد که مهندس نیست؛ فارغ التحصیلی که کار میدانی نکرده باشد که مهندس نیست. متاسفانه تصویری که از سازمان نظام مهندسی ساخته شده، اینست که تعدادی مهندس با مهره ای مجعول و چهره‌های شطرنجی با چشمان بسته، مهر و امضا میکنند.
ولی امضا فروشی مشکل امروز مهندسین است که نمی توان از آن گذشت.
راجع به بحث امضا فروشی باید با جامعه صحبت کنیم، همه بحث ها به سر امضا فروشی مهندسین متمرکز شده که غیر واقعی است. البته درهر سازمان ممکن است خطا رخ دهد که باید با آن برخورد گردد و ما برخورد می کنیم. ولی بجای سرزنش این سازمان باید کمک کنیم تا یک قددم به جلو حرکت کنیم. در رساندن سازمان به این مرحله مسیر پر فراز و نشیبی پشت سرگذاشته شده است. حتما کمبودهایی دارد و باید رویکردهایی اصلاح گردد. اگر فرض کنیم سازمان نظام مهندسی منحل گردد؛ در اینصورت کدام دستگاه می تواند کارکردی که هم اینک سازمان دارد را داشته باشد؟ نظام مهندسی متعلق به مردم است و باید درجهت تامین منافع مردم با قدرت به جلو برود. بنده در نامه ای که اخیرا به ریاست جمهوری محترم هم نوشتم، تاکید کردم که اگر هر مهندسی درحوزه سازمان نظام مهندسی، سهل انگاری و کوتاهی داشته است، ما بعنوان یک سازمان مسوولیت پذیر آنرا می پذیریم؛ ولی تا به حال شده که یک دستگاه دولتی بگوید اگر اتفاقی در حیطه مسوولیت ما افتاده مسوولیت آنرا می پذیریم؟
حتی در مورد کوتاهی مهندسینی که در کرمانشاه با احداث ساختمان های غیر ایمن سبب زیان های زیاد به مردم شدند ؟
درباره زلزله کرمانشاه باید تفحص کرد که چند درصد از ساختمان های نوساز و چند درصد از ساختمان های قدیمی و غیر مهندسی فرو ریخته اند. من به سازمان نظام مهندسی استان کرمانشاه اعلام کرده ام تا اسامی مهندسینی که ساختمان تحت نظار‌شان دچار خسارت شده اند را به ما معرفی کنند تا بعد از بررسی مشخص کنیم در کدام مرحله از مراحل طراحی، نظارت و اجرا مهندسین مربوطه مقصر بوده‌اند. ما سازمان صنفی نیستیم، بلکه سازمان با یک قانون مشخص هستیم. ساختمان ها در کل بصورت مستقل طراحی و اجرا و بر آن ها نظارت می شود، اما وقتی جانمایی ساختمان روی گسل باشد، به مهندسین ارتباطی پیدا نمی کند. بازدیدی که توسط اساتید دانشگاه شیراز از ساختمان های مهندسی ساز استان کرمانشاه بعمل آمده، موید این مطلب است که شهرداری آن مناطق مجوز ساخت طبقه خلاف داده‌اند و بعد در ازای آن جریمه نقدی دریافت کرده اند، دراین شرایط مهندسین مربوطه بهیچ وجه مقصر نیستند.
ولی باید قبول کنیم این اتفاق افتاده و اگر چه شهرداری ها در برخی موارد مقصر هستند ولی کم نیستند مهندسین ساختمانی که متخلف بوده اند. حال اگر این اتفاق را حتی گردن نظام آموزشی هم بیندازیم بالاخره این مهندسان نیازمند تایید سازمان هم هستند.
هم اینک کیفیت آموزش خیلی نسبت به گذشته ارتقا پیدا کرده است و ما خلأ کیفیت ضعیف آموزش در دانشگاه ها را با صرف میلیاردها تومان در سال جبران می کنیم. با اطمینان می گویم که سازمان نظام مهندسی هیچ جایگزینی ندارد. کدام تشکیلات میتواند بدون وابستگی به بودجه دولت هر ساله چند میلیارد تومان فقط در بخش آموزش خدمات ارایه دهد؟ البته هیچ سازمانی نمی تواند زانو بزند و فقط به گذشته اش نگاه کند و شکی نیست که نظام مهندسی باید ارتقا پیدا کند. اصولا سازمانی که نگاه به آینده نداشته باشد و فقط به گذشته نگاه کند، مرده است. من اعتقادی ندارم که حرفه مهندسی درکشور ما بیش از حد بزرگ شده، اصولا در کشورهای درحال توسعه، آن قدر که مهندسین جای فعالیت مفید دارند، دیگر اقشار ندارند. معتقد هستم که اگر بخواهیم به توسعه یافتگی برسیم مهمترین و قوی ترین قشری که می توانند کمک کنند، مهندسین هستند. ولی بحث اصلی بر سر پایین آمدن کیفیت آموزش است؛ وضعیت کنونی دانشگاه ها قابل مقایسه با دوران تحصیل ما نیست. درآن زمان دانشجویان علاقه مند بودند تا در یک فضای جدی، سنگین و رقابتی مهندس گردند. امروز دانشجو حتی سر جلسه آزمون حاضر نمی شود و با توصیه نمره قبولی می گیرد. پس تولید صرفا کمی مهندس سبب شده تا آسیب ببینیم. متاسفانه اکنون برنامه ای برای اشتغال وجود ندارد و ادامه تحصیل، جایگزین اشتغال است. این موضوع را حتی در نامه ای به ریاست جمهوری هم اشاره کردم. پیشنهاد من اینست که ورود به حرفه باید سخت شود. وقتی زورمان به وزارت علوم نمی رسد که کیفیت آموزش را ارتقا دهد، بهتر است فیلتر ورود به حرفه را تنگ تر کنیم. درواقع باید چشمه ورود مهندسین دارای پروانه اشتغال را با نیازهای جامعه تنظیم کنیم. در ارتقای پایه هم باید سخت گیری کنیم تا مهندسین براحتی ارتقا پیدا نکنند و درصورت کارآزموده نبودن لااقل لطمات آن ها محدود گردد.
مستحضر هستید که طرح مجریان ذی صلاح تا به حال خروجی مناسبی نداشته و در چرخه ساخت و ساز، همه عوامل دخیل را سردرگم کرده است. در واقع می توان گفت این طرح تا به حال بطور صوری اجرا شده است. چه اقدامی برای اصلاح این کارکرد ناقص و مجهول و حرکت بسمت عملکرد واقعی و بهینه نیروهای متخصص سازمان و انعکاس مثبت آن در چرخه ساخت و ساز شهری در نظر دارید؟
معتقدم که ما باید از ترم (عبارت) ناشناس و مبهم مجری به ترم شناخته شده پیمان کار برسیم. غلط و اشتباه اول این بوده که اجرا را بعنوان مدیریت ساخت در نظرگرفتیم نه پیمان کاری. هر چند شاید اشتباه هم نبوده چون تمام این ها فرآیندی پیش رفته و به این مرحله رسیده است چون مجری برای ما، تعریف جدیدی بود نتوانستیم خیلی خوب از پس تعریفش بربیایم. کارفرماها هم متوجه جایگاه مجری نشدند، تشکیلاتی مانند شهرداری هم کمکی نکردند تا این ترم جا بیفتد. وقتی در شهری مانند تهران، شهردار آن به راحتی می گوید ما مجری نمی خواهیم و کسی هم نیست که اعمال حاکمیت و این قدرت را مهار و محدود کند، کاری نمی توان انجام داد. من قبول دارم که مهندسین ما بخوبی نقش مجری را ایفا نکردند، اما مگر ما این ترم را بخوبی تعریف کرده‌ایم که از مهندسین انتظار ایفای نقش عالی را داشته باشیم؟ ما باید بدان فکر باشیم که دریک نگاه فرآیندی، تعریف مجری که تعریف ناقصی بوده را کامل کنیم. درحالیکه مهندسین محاسب ما بخوبی جایگاه خود را پیدا کرده‌اند، الان خود مجریان خودشان هم سردرگم هستند. یک مولفه ای میان پیمان کار و ناظر مانده‌اند و صاحب کار هم آن ها را قبول ندارد. اگر از ترم مجری به ترم آشنای پیمان کار برویم، پیمان کار هم می تواند بسته به نوع و مقیاس ساختمان، حقیقی یا حقوقی با مسوولیت مشخص باشد. یکی از مشکلات سازمان نظام مهندسی اینست که اقداماتش ضمانت اجرایی ندارد و شهرداری ها و وزارت راه و شهرسازی سازمان را رقیب خودشان می دانند و با آن هم سو نیستند به این خاطرست که ما دستورالعمل ابلاغ می کنیم و آن ها به آن عمل نمی کنند و کاری هم نمی توانیم انجام دهیم، چون فاقد ضمانت اجرایی هستیم.
منبع : ترابر نیوز
مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی
سوالات نظام مهندسی برق اسفند ۹۵
