چرا تخصص مهندسین با نیازهای مشاغل مهندسی منطبق نیست؟
دو سال قبل اکبر ترکان در کسوت ریاست وقت شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با ارسال نامه ای به وزیر علوم و اعلام مراتب نگرانی خود از وضعیت آموزش حوزه مهندسی، زنگ هشدار ضعف اشتغال پذیری در برنامه های آموزشی و درسی رشته های فنی و مهندسی را بصدا درآورد.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (https://www.akhbarmohandesi.ir)، دو سال قبل اکبر ترکان در کسوت ریاست وقت شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور با ارسال نامه ای به وزیر علوم و اعلام مراتب نگرانی خود از وضعیت آموزش حوزه مهندسی، زنگ هشدار ضعف اشتغال پذیری در برنامه های آموزشی و درسی رشته های فنی و مهندسی را بصدا درآورد.چرا تخصص مهندسین با نیازهای مشاغل مهندسی منطبق نیست
چرا تخصص مهندسین با نیازهای مشاغل مهندسی منطبق نیست
نامه نگاری اکبرترکان با وزیر علوم شامل تلنگر این مسئول وقت حول فارغالتحصیلی بعضی از مهندسینی بود که بدون داشتن دیپلم، مدرک مهندسی گرفته بودند. آن سو تر هم زمان با تغییر مدیریتی در شورای مرکزی سازمان نظام مهندسی ساختمان، مهندس فرج اله رجبی در جایگاه رئیس جدید این شورا نیز در نخستین جلسه خبری خود با خبرنگاران از دغدغه خود دراین مورد سخن راند و درعین حال درمورد آمار بالای فارغ التحصیلانی که مازاد بر نیاز بازار کار هستند اخطار داد.
هم زمان ولی بسیاری از کارشناسین و هم استادان مراکز دانشگاهی درمورد معضل مربوط بوضعیت دانش آموختگان مهندسی و علل عدم تطبیق تخصص مهندسین با نیازهای تخصصی شغل مهندسی علل متعددی را بیان میکنند که طیف گسترده ای مانند کیفیت پایین مؤسسات آموزشی، ایجاد وقفه طولانی و انقطاع در مسیر دورههای آموزشی مربوط به بالا رفتن پایه، به روز نبودن متون دانشگاهی بر اساس با پیشرفتهای روز تکنولوژی، عدم آگاهی برنامه ریزان آموزش مهندسی از نیازهای تخصصی شغلها و.. را شامل میشود.
بازنگری نظام آموزشی کشور طبق نیاز روز جامعه
در این حوزه محمود گلابچی –چهره ماندگار معماری و مهندسی راه و ساختمان و استاد دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران با اشاره به این که اساساً برنامه های نظام آموزشی کشور ما می بایست طبق نیاز روز جامعه بازنگری گردد بیان کرد: متاسفانه هنوز میان نیازهای روز فنی جامعه در حوزه مهندسی و برنامه های رسمی دانشگاه ارتباط اثرگذاری بوجود نیامده است و این امر در حالیست که ما نیازمند آن هستیم که دروس دانشگاهی را طبق مصالح مدرن، روشها و سیستمهای نوین ساخت و ساز به روز کنیم.
گلابچی گفت: برای حل این مشکل موسسه آموزش عالی معماری و هنر پارس طبق رویکردهای جدید ساختمان و مهندسی عمران شکل گرفته تا ضمن این که رویکردهای جدید و مصالح جدید به دانشجویان آموزش داده شود درعین حال زمینه هایی ایجاد گردد که دانشجویان بلافاصله بعد از فارغالتحصیلی قادر بجذب در بازار کار گردند.
وی ادامه داد: در این رابطه بازدیدهای متعددی از پروژه های در حال ساخت، ارائه و آموزش درسهای جدید، ارتباط با مشاوران و پیمان کاران و سازندگان را ایجاد کردهایم و دانشجویان در طول تحصیل دهها کارگاه آموزشی را بازدید میکنند و ضمن فراگیری اصول معماری و مهندسی ساختمان با پیشرفتهای جدید معماری و مهندسی آشنا میشوند.
این استاد دانشگاه درعینحال ادامه داد: در عمل هم مشاهده کردهایم که وقتی دانشجویان وارد فضای کار حرفه ای میشوند کاملاً با نیازهای جامعه و ویژگیهای موردنظر سازندگان و پیمان کاران آشنا شدهاند و از مقررات ملی ساختمان و هم روشهای جدید طراحی، اجرا، مصالح جدید و رویکردهای آگاهی دارند.
چهره ماندگار معماری و مهندسی راه و ساختمان با بیان این که مسیر ذکر شده بهترین چرخه برای ایجاد پیوند مستقیم میان جامعه دانشگاهی و هم صنعت ساختمان است بر لزوم بازنگری در متون دانشگاهی تاکید کرد و افزود: این دانشگاه بعنوان یک نمونه موفق است که میتواند بعنوان پایلوت مورد الگو قرار بگیرد تا بتوانیم به اهداف موردنظر خود در این زمینه دست پیدا کنیم و آن را بعنوان یک مبنا برای جامعه مهندسی و معماری معرفی کنیم.
ضعف تعامل وعدم هماهنگی بازار کار مهندسین و آموزش مهندسین
ولی در همین زمینه مهندس محمد مهدی مافی – کارشناس ارشد عمران بر این باوراست که اساساً دروس دانشگاهی در حوزه مهندسی بیش از چهار دهه است که تغییرات بنیادی نکرده است و محتویات مباحث درسی و آموزشی مراکز دانشگاهی عموماً دربردارنده مباحث قدیمی و کهنه ای است که با نیاز کنونی صنعت ساختمان منطبق نیست.
مافی، ضمن بیان مطلب فوق هم چنین گفت: در شرایط کنونی عموماً صنعتگران هستند که با وارد کردن فنآوریهای جدید، زمینه ساز رشد تکنولوژی و تحول در صنعت ساختمان هستند و متون دانشگاهی عموماً با وقفه خیلی طولانی نسبت به ارائه این مصالح بازنگری و متحول میشوند.
وی با اشاره به این که رویه نادرست شرایط مذکور در حالی صورت گرفته است که در ممالک پیشرفته اصولاً دانشگاهها و مراکز علمی در ارائه دستاوردهای جدید پیشرو هستند عنوان کرد: در کشور ما متاسفانه سیستمهای دانشگاهی بگونه ای است که برای به روزرسانی محتویان درسی عجله ای ندارد و با حرکت لاک پشتی مبتنی بر روشهای قدیمی نسبت به ارائه دروس علمی به دانشجویان اقدام میکند.
عضو هیات مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران ماحصل شرایط ذکر شده را موجب به روز نبودن دانش مهندسین فارغ التحصیل ارزیابی کرد و عنوان داشت: اصولاً دوره های درسی دانشگاهی شامل مطالبی است که بیش ازهر چیز جنبه تئوریزه دارد و اساساً فاقد کارآیی لازم برای شرایط اجرایی است و در چنین شرایطی فارغالتحصیلین مهندسی از علم و توان مندی لازم برای جذب در بازار واقعی کار برخوردار نیستند.
و با اعلام این که برای بر طرف کردن مشکل مذکور لازم است که تعامل سازنده ای میان مراکز علمی و نیز بازار کار صنعت ساختمان ایجاد گردد اظهار داشت: از رهگذر این امر قطعاً اتفاقاتی مثبتی رقم خواهد خورد به طوریکه مهندسین با دستی پر وارد بازار کار خواهند شد و با یادگیری شیوه های جدید طراحی و اجرا نقش مثبتی در ارتقای صنعت ساختمان ایفا خواهند کرد.
لزوم نظارت جدی بر روند کیفیت آموزش مؤسسات آموزش عالی
از طرف دیگر دکتر سرابندی، استاد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران هم دراین مورد ضمن توضیح کلی در خصوص روند آموزش در صنعت ساختمان با اعلام این که هم کاری صنعت ساختمان با نهادهای علمی برگزارکننده دوره های تدریسی را می بایست در ۲ سطح شامل نحوه آموزش و پژوهش به دانشجویان و هم تعامل صنعت ساختمان با نهادهای آموزشی مورد بررسی قرار دهیم مطرح کرد: در مورد روش تدریس دانشجویان در مراکز دانشگاهی باید گفت که متاسفانه اختلاف سطح آموزش در مراکز دانشگاهی ما کاملاً مشهود است به طوریکه بعضی از دانشکده ها و مؤسسات پژوهشی ما اعم از دانشکده های سراسری، غیرانتفاعی و.. مساله آموزش را جدی نمیگیرند.
سرابندی با یاد آوری این موضوع که مسائلی همچون اساتید و دانشجویان پروازی و مواردی ازاین دست سبب میشود که مسائل آموزشی از طرف دانشجویان جدی قلمداد نشود اذعان کرد: بسیاری از استادان دانشگاه روش نمره دهی آنها به دانشجویان بگونه ای است، که دانشجو از همان ابتدا نمره قبولی را اخذ شده میپندارد و در چنین شرایطی فارغالتحصیلین بدون داشتن بار علمی کافی وارد صحنه کار میشوند و نمیتوانند جواب گوی صنعت ساختمان باشند.
وی در ادامه اظهارات خود درمورد سرنوشت این نوع فارغالتحصیلین در بازار کار افزود: عمده این افراد عموماً جذب مراکز دولتی، نیمه دولتی و شهرداریها میشوند و سازندگان حرفه ای از جذب این افراد امتناع میکنند.
سرابندی، کثرت مؤسسات آموزش عالی در صنعت ساختمان را یکی دیگر از معضلات سیستم آموزشی ارزیابی کرد که بگفته وی موجب شده کیفیت فدای کمیت گردد و عنوان کرد: کثرت مؤسسات آموزش عالی سبب شده که مدرسان فرصت لازم را برای آموزش کیفی نداشته باشند و اکثر این مؤسسات آموزشی که تعداد آنها متجاوز از ۲۰۰ فقره است برای جذب مدرس دچار اشکال میشوند.
این استاد دانشگاه با اشاره به این که وزارت علوم برای رفع پروسه مذکور لازم است که وارد عمل گردد و نسبت به ساماندهی مؤسسات مذکور اقدامات لازم را انجام دهد تاکید کرد: طبق این اساس لازم است که وزارت علوم مجوز راه اندازی مؤسسات آموزشی را بیضابطه صادر نکند و هم با انجام نظارتهای لازم کیفیت و نحوه تدریس آموزشهای این مؤسسات را رصد کند و در صورت مشاهده آموزشهای غیر کیفتی نسبت به لغو غیرحرفه ای موسسات آموزشی اقدام کند.
به باور خیلی کارشناسین با توجه به تغییرات جهانی سریع در فناوریهای نوین و هم چنین با در نظر گرفتن افزایش تصاعدی رقابت صنعتی در سطح جهان، اقدامات کوتاه مدت، میان مدت و هم دراز مدت برای ایجاد تطبیق میان تخصص مهندسین و نیازهای تخصصی شغل مهندسی صورت بگیرد. طبق این اساس کارشناسان و ناظران بر این باور هستند که غفلت از این مساله و سهل انگاری در این زمینه سبب خواهد شد که در آینده چالشهای بی شماری برای عرصه آموزش مهندسی در ایران ایجاد گردد.
منبع : سازه نیوز