اظهارت عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان درباره بحران کلان‌شهر تهران ساخت برج باروت‌ها به دست شهروندان مسکن‌ساز
استفاده از سازه‌های فلزی در ساخت و ساز به هیچ عنوان صحیح و کارشناسانه نیست اما در حال حاضر ساختمان‌های قابل اشتعال، تهدید بزرگی برای کلان‌شهر تهران محسوب می‌شوند. اعتقاد راسخی درخصوص حرکت به سمت صنعت ساختمانسازی حرفه‌ای در کشور وجود ندارد. چنانچه هر یک سال به این عمر 30 ساله ساختمان‌های کشور افزوده شود، بیش از دو هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور کمک خواهد شد. بیش از 3 هزار ساختمان در شهر تهران وجود دارد که شرایط ایمنی آن‌ها وخیم‌تر از ساختمان پلاسکو است که این ساختمان‌ها باید توسط سازمان نظام مهندسی و شهرداری تهران پایش و شناسایی شوند. اما قوانین و ضوابطی که براساس آن مجوز ساخت صادر می‌شود از سوی وزارت راه و شهرسازی تعیین می‌شود. وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی، موظف است که فرد خاطی را به قوه قضاییه معرفی کند که تا به امروز متخلفی به قوه قضاییه معرفی نشده است.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (akhbarmohandesi.ir)،سعید سعیدیان، عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان، بیان کرد: ساختمان پلاسکو در زمان خود یکی از سازه‌های مطرح ایران و خاورمیانه بود؛ بنابراین طبیعی است که پس از گذشت ۵۶سال، مصالح و سیستم برق‌کشی این ساختمان به دلیل ساخت و ساز مطابق با استانداردهای آن زمان فرسوده و نیاز به بازسازی داشته باشد.ساخت برج باروت‌ها به دست شهروندان مسکن‌ساز
ساخت برج باروت‌ها به دست شهروندان مسکن‌ساز
ساخت برج باروت‌ها به دست شهروندان مسکن‌ساز
اما نکته حائز اهمیت این است که این ساختمان به مدت ۵۰ سال به عنوان یکی از واحدهای تولیدی و تجاری کلان‌شهر تهران تمام قد در خدمت صنعت پوشاک کشور بود، اما در حال حاضر با توجه به توسعه استانداردهای ساخت و ساز، ساختمان‌های عظیم‌الجثه‌ای در کلان‌شهر تهران ساخته شده‌اند که قدمتی بسیار کمتر از پلاسکو دارند، اما به گفته برخی مسئولان همانند ساختمان ۵۶ ساله پلاسکو ناایمن هستند؛ بنابراین سوال این است که براساس چه ضابطه و قاعده‌ای گواهی پایان‌کار به این ساختمان‌ها داده شده است؟ هر چند که شهروندان مسکن‌ساز اعتقاد دارند که همیشه راهی برای عبور از مرز اصول و قانون‌های ایمنی و استانداردها وجود خواهد داشت!
**ویرانه‌هایی به نام ساختمان
به گفته برخی از کارشناسان خطر آتش‌سوزی فقط مناطق تولیدی و تجاری مانند ساختمان آلومینیوم، پاساژ علاءالدین و بازار تهران و… را تهدید نمی‌کند بلکه در منطقه‌ای همچون منطقه ۲۲ تهران که به شهر برج‌های مسکونی تبدیل شده است، خطر آتش‌سوزی همچون باروت آماده اشتعال وجود دارد. زیرا در این برج‌ها ضوابط ایمنی در برابر حریق به صورت نمایشی رعایت شده به طوری که هر نوع محرک آتش همچون اتصال سیم برق و یا بی‌احتیاطی در استفاده از وسایل گرمایشی، به دلیل اسکلت فلزی ساختمان باعث سرایت آتش به طبقات مختلف برج خواهد شد.
درست است که سرعت اجرای ساخت‌و ساز در سازه‌های فلزی بسیار بالا است، اما توان مقابله این سازه‌ها در برابر حرارت و آتش بسیار پایین خواهد بود. به عبارت ساده‌تر زمانی که درجه حرارت فرآیند آتش‌سوزی از ۷۰۰ درجه سانتی‌گراد عبور کند، سازه آهنی شروع به ذوب شدن کرده و ساختمان مقاومت خود را در برابر حرارت از دست داده و به یک‌باره به صورت عمودی فرو می‌ریزد. در این چند سال اخیر سازه‌های فلزی ساختمان‌های شش طبقه به بالا عایق‌بندی می‌شوند، اما باید توجه کرد که این عایق‌بندی‌ها تنها زمان را در برابر ذوب شدن افزایش می‌دهد. بنابراین استفاده از سازه‌های فلزی در ساخت و ساز به هیچ عنوان صحیح و کارشناسانه نیست که همواره متخصصان در مورد احتمال فروریختن ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی در صورت وقوع حریق گسترده هشدار می‌دهند. اما در حال حاضر ساختمان‌های قابل اشتعال، تهدید بزرگی برای کلان‌شهر تهران محسوب می‌شوند که متاسفانه همیشه سود و منفعت افرادی خاص، گریبان مردم را گرفته است.
**آفت شهروند مسکن‌ساز
سعید سعیدیان، عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان می‌گوید: حادثه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو باید درس عبرتی برای مسئولان از جمله مدیران شهری باشد. متاسفانه همچنان ساختمان‌های شهر تهران توسط افراد فاقد صلاحیت به عبارتی شهروند مسکن‌ساز ساخته می‌شود که هیچ نهاد و ارگانی هم پاسخگوی وضعیت اسفبار ساختمانسازی در کلان‌شهر تهران نیست. به عبارتی اعتقاد راسخی درخصوص حرکت به سمت صنعت ساختمانسازی حرفه‌ای در کشور وجود ندارد.
با توجه به اینکه در بحث پزشکی به مرور زمان اعتقاد مردم به دعانویس و رمال برای درمان انواع بیماری‌ها از بین رفت، باید در صنعت ساختمانسازی هم استفاده از افراد فاقد صلاحیت برای ساخت‌وساز از بین برود؛ به طوری که حتی یک کارگر ساده هم باید دارای مدرک مهارت فنی باشد. چنانچه این امر محقق شود؛ یعنی مصالح، مهندس و کارگر استانداردهای لازم را داشته باشند، بدون شک به سمت صنعت ساختمانسازی حرفه‌ای حرکت خواهیم کرد. عمر ساختمان در بیشتر کشورهای دنیا حدود ۱۰۰ سال است، اما در ایران ۳۰ ساله است و چنانچه هر یک سال به این عمر ۳۰ ساله ساختمان‌های کشور افزوده شود، بیش از دو هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور کمک خواهد شد.
**حادثه پلاسکو در کمین علاءالدین
این عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان، به ساختمان علاءالدین، اشاره و بیان می‌کند: تراکم در ساختمان علاءالدین از دو جهت بسیار بالا است، اول اینکه پارکینگ پاساژ تبدیل به واحدهای تجاری شده و دوم اینکه سازه سنگین دیگری بر روی ساختمان اصلی ساخته شده است؛ به طوری‌که در طرح‌های اولیه ساختمان به هیچ عنوان این حجم تراکم و فعالیت اضافی در نظر گرفته نشده است. به عبارتی خطر وقوع حادثه از این جهت درساختمان علاءالدین بیشتر مطرح است که به طورحتم در طراحی‌های اولیه ساختمان این حجم فعالیت طراحی نشده بود؛ یعنی پس از اجرای ساختمان، طبقات دیگر به آن اضافه شد.
به طورکلی ساختمان یک موجود زنده است و برای توان خاصی طراحی شده است، بدون شک سازه ساختمان این حجم بار اضافی را با کوچک‌ترین محرک آتش تحمل نخواهد کرد و فجایع وخیم‌تر از حادثه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو رخ خواهد داد. بیش از ۳ هزار ساختمان در شهر تهران وجود دارد که شرایط ایمنی آن‌ها وخیم‌تر از ساختمان پلاسکو است که این ساختمان‌ها باید توسط سازمان نظام مهندسی و شهرداری تهران پایش و شناسایی شوند و زمانی که خطر وقوع حادثه حتی در زمان گود‌برداری از سوی شهرداری شناسایی و تاکید شود و مالکان به وظیفه خود برای ایمن‌سازی اقدام نکنند، طبق تبصره بند ١٤ ماده ٥٥ قانون شهرداریها، شهرداری باید با هزینه خود اقدام به رفع خطر یا مزاحمت کند.
**بازی با جان مردم
وی افزود: پس از شهرداری و سازمان نظام مهندسی، وزارت راه و شهرسازی نقش پررنگی درصنعت ساخت و ساز کشور دارد. متولی اصلی ساخت و ساز در کشور، وزارت راه و شهرسازی است. متاسفانه وزارت راه و شهرسازی وظایف قانونی خود را به درستی انجام نمی‌دهد؛ به طوری که در حال حاضر ساختمان‌های کشور توسط سازنده‌های فاقد صلاحیت بدون رعایت نکات ایمنی ساخته می‌شوند. مرجع صدور پروانه ساخت، شهرداری است؛ اما قوانین و ضوابطی که براساس آن مجوز ساخت صادر می‌شود از سوی وزارت راه و شهرسازی تعیین می‌شود که متاسفانه شهرداری بسیاری از ضوابط و آیین‌نامه‌ها را اجرا نمی‌کند.
قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، شامل آیین‌نامه مقررات ملی ساختمان، مباحث ۲۲گانه برای اجرای ساختمان اعم از ساخت توسط سازنده دارای صلاحیت و… درسال ۱۳۷۴ به تصویب رسیده است. این قانون، شهرداری را موظف کرده است که با سازنده‌های متخلفی که مقررات ملی ساختمان را رعایت نمی‌کنند، برخورد قانونی کند. وزارت راه و شهرسازی مسئول اصلی است، زیرا به صورت جدی و قاطع با شهرداری که خارج از ضوابط و مقررات ملی ساختمان عمل می‌کند، برخورد نمی‌کند. متاسفانه در حال حاضر درآمد شهرداریها وابسته به تراکم‌فروشی است، به طوری‌که با سازنده‌های متخلف مماشات می‌کند که این امر منجر به ساخت ۳ هزار ساختمان نا ایمن و به نوعی بازی با جان مردم در کلان‌شهر تهران شده است.
**عدم اجرای کامل قانون نظام مهندسی
بر اساس شواهد موجود تا به امروز قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان به صورت کامل اجرایی نشده است و اکنون هم اصلاحیه قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است. در این‌باره سعیدیان، توضیح می‌دهد: متاسفانه پس از ۲۱ سال به اصلاحیه این قانون رسیده‌ایم؛ اگرچه همان قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال ۱۳۷۴ هم به صورت کامل اجرایی نشده است. به طوری‌که در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان آورده شده است که اگر مرجع صدور پروانه ساخت، مفاد قانون را رعایت نکند، وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی، موظف است که فرد خاطی را به قوه قضاییه معرفی کند که تا به امروز متخلفی به قوه قضاییه معرفی نشده است.
**شیلی با زلزله چه کرد؟
متاسفانه آیین‌نامه مقررات ملی ساختمان به دلیل کوتاهی مسئولان در انجام وظایف خود به صورت کامل در زمان ساخت و ساز رعایت نمی‌شود که این امر باعث شده که هم اکنون ۳هزارساختمان نا ایمن در شهر تهران داشته باشیم. پلاسکو یک پیام بسیار پرهزینه و تلخ بود. بنابراین مشخص نیست که در زمان وقوع زلزله، تهران با چه بحرانی دست و پنجه نرم خواهد کرد؟ که در این‌باره عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان، می‌گوید: امروزه زلزله بهانه قابل قبولی برای عدم انجام وظایف نیست، زیرا دیگر هیچ یک از کشورهای دنیا زلزله را به عنوان یک حادثه طبیعی غیر قابل جبران قبول ندارند. اگر در کلان شهر تهران زلزله ۷ ریشتری اتفاق بیفتد، بدون شک فاجعه انسانی در دنیا رخ خواهد داد؛ به طوری که بیش از یک میلیون نفر کشته خواهند شد.
کشور شیلی از نظر اقتصادی و نیروی انسانی متخصص از ایران پایین‌تر است، اما صنعت ساختمانسازی خود را ارتقا داده است و در آنجا ساختمانسازی به صورت حرفه‌ای انجام می‌شود، به طوری‌که هر فردی اجازه ورود به ساخت و ساز را ندارد و یا حتی مردم در زمان تعویض یک شیر دستشویی به مراکز تخصصی مراجعه می‌کنند. به همین جهت وقوع زلزله دیگر برای این کشور خسارت‌بار نیست به طوری که تعداد کشته‌ها در زلزله‌های بیش از ۸ ریشتری شیلی کمتر از ۱۰ نفر است، اما متاسفانه در ایران علی‌رغم وجود نیروی انسانی متخصص و توان اقتصادی و علمی بالا، صنعت ساختمانسازی حرفه‌ای نشده است که امروز این‌چنین شاهد خسارت‌های مالی و جانی در پی وقوع یک حادثه آتش‌سوزی هستیم.
منبع: روزنامه قانون
