شکوفه حبیب زاده بازار داغ فروش امضای مهندسی
شکوفه حبیب زاده نوشت: شهرک غرب، خیابان مهستان، ساختمان نظام مهندسی استان تهران؛ سازمانی که قرار است امور مهندسین شاغل در عرصه ساخت و ساز را سامان دهد.
به گزارش اخبار نظام مهندسی،شکوفه حبیب زاده نوشت: شهرک غرب، خیابان مهستان، ساختمان نظام مهندسی استان تهران؛ سازمانی که قرار است امور مهندسین شاغل در عرصه ساخت و ساز را سامان دهد.بازار داغ فروش امضای مهندسی
بازار داغ فروش امضای مهندسی
بازار داغ فروش امضای مهندسی
همان حوالی برچسب های مجری ذی صلاح، طراحی پایه یک و دو، استحکام بنا، تأیید نما، سرپرست کارگاه، طراحی و نقشه، فاز ۲ معماری، آزمایش خاک، تأییدیه آتش نشانی و… (خرید پروانه معماری، عمران، مکانیک، برق و…) به سطل های زباله و کف خیابان و پیاده روها چسبیده است. سعی شهرداری برای جمع کردن آن ها موفقیت آمیز نیست. جمع می شوند و فردا روز از نو و روزی از نو. کاری که بازارش داغ است این حرف ها سرش نمی شود.
ماجرا چیست؟
مهندسین به صورت شخص حقیقی دارای پروانه اشتغال هستند و می توانند به صورت حقیقی کار کنند و ظرفیت اشتغال ثابتی هم دارند. اگر این مهندسین، با مهندسین دیگر جمع شوند و گروهی کار کنند، ظرفیت اشتغال آن ها افزایش می یابد. حال اگر شرکت راه اندازی کنند و پروانه اشتغال خود را در آن شرکت استفاده کنند، ظرفیت اشتغال آن ها افزایش می یابد. هدف قانون گذار از این ضابطه، ایجاد انگیزه برای کار تیمی و گروهی بوده؛ ولی برخی از این معادله سوء استفاده می کنند و برای افزایش ظرفیت اشتغال یک شرکت، پروانه و ظرفیت اشتغال مهندسین را خریداری می کنند؛ بدون این که تعهدی برای حضور مهندسین در پروژه قائل باشند.
بسیاری از کارشناسان معتقد هستند شایع بودن این دست اقدامات را باید در اخلاق حرفه‌ای ازدست رفته جست و جو کرد. هرچند دور از انصاف است اگر نادیده بگیریم بسیاری از مهندسین ساختمان هم حاضر نیستند با هیچ رقم درشتی هم پروانه خود را به غیر بدهند. این ها را منوچهر شیبانی اصل، عضو شورای انتظامی نظام مهندسی ساختمان و مدیرکل دفتر توسعه مهندسی ساختمان وزارت راه و شهرسازی می‌گوید.
به گفته وی، چندی پیش معاون امور مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در بخش نامه ای موارد نادرست استفاده از پروانه اشتغال و واگذاری آن و اقدامات صوری و عواقب آنرا اعلام کرده و دارندگان پروانه اشتغال را ملزم کرده بود در صدور یا تمدید یا تجدید پروانه اشتغال به کار اشخاص حقیقی، یک نسخه با قید «مطالعه نموده و از مفاد فوق اطلاع یافتم» و مهر و امضای متقاضی اخذ و در پرونده مربوط نگه داری کنند. صدور این بخش نامه واکنش تندی را از طرف برخی افراد منتفع بهمراه داشت. آن ها تمایلی به ثبت، ربط و رصد شدن نداشتند؛ ولی در نهایت مجبور به پذیرش و امضا پای این بخش نامه شدند.
پیش تر که ماجرای «دلالی با امضای مردگان» مطرح گردیده بود، برخی از مسئولین نظام مهندسی از درِ انکار برآمدند و این اتفاقات را معطوف به دولت دانستند.
جابر نصیری، عضو هیئت مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران، گفته بود: «به جرئت می توان گفت در این فرایند، بیش ترین انجام ندادن وظیفه از طرف ارگان های دولتی، ازجمله شهرداری ها، وزارت راه و شهرسازی و… است». این گفته او، جرقه یک همکاری را زد.
امضا فروشی ارزان!
چند شماره از برچسب های حوالی سازمان نظام مهندسی تهران را برمی دارم؛ فهرست بلند بالایی از شماره برخی خریداران پروانه های پایه یک، دو و سه، به خط موبایل برخی مقامات مسئول! را هم در دست دارم. چندی است که برخی از مسئولین نظام مهندسی در مقابل خبر شایع بودن امضا فروشی جبهه گرفته اند. وسوسه می شویم صحت و سقم این ادعاها را با همین شماره ها چک کنیم.
به نخستین شماره زنگ می زنم؛ بعد از چند بوق، خانمی از آن طرف تلفن پاسخ می دهد:
– بفرمایید.
تماس گرفتم شرایط شما را بپرسم. قصد دارم پروانه ام را حقوقی کنم. پروانه پایه دو معماری هستم.
– پروانه طراحی و نظارت دارید خانم مهندس؟
بله
– بصورت حقوقی کار می کنید. سهمیه نود و شش شما مد نظر ماست. تمام سهمیه شما را هم یک جا خریداری می کنیم. پرداختی هم ٦,٥ میلیون تومان است. این رقم برای عضو هیئت مدیره خارج از شرکاست.
بازار داغ فروش امضای مهندسی
مسئولیتی برای من ندارد؟
– شرکت بیست ساله مشاور است و هیچ مسئولیتی را متوجه شما نمی کند. اتفاقا همه مسئولیت ها را از شما می گیرد که در موضوعات شرکت دخیل نباشید.
نکته دیگر این که من نمی توانم حضور داشته باشم. این حضورنداشتن برای من ایجاد مشکل نمی کند؟
– فقط پروانه شما مد نظر ماست. پروانه را می گیریم و مبلغ کلی را پرداخت می کنیم.
تعهد رسمی در دفترخانه
به شماره بعدی زنگ می زنیم؛ یکی از دوستان وزارت راه همکاری می کند.
– در ارتباط با اس ام اس شما در مورد خرید پروانه مهندس معمار پایه یک تماس گرفتم. مدتی ایران نبودم و پروانه ام آزاد آزاد است. ۵ ماهی است برگشته ام.
این جا برای عضو هیئت مدیره پروانه چند نفری را در رشته های مختلف می خواهیم که بتوانیم با پروانه های مد نظر، برای شرکت پروانه نظام مهندسی بگیریم.
قیمت پروانه پایه ۱ چقدر است؟
– سالانه حداقل حدود سیزده میلیون تومان.
چه مسئولیتی دارد؟ من عملا نمی توانم حضور داشته باشم.
– هیچ مسئولیتی ندارد. حضور شخص مهم نیست.
مدرک را ارائه می دهیم و شرکت تعهد می دهد که از مدرک شما سوء استفاده‌ای نمی شود و این پروانه برای دریافت پروانه نظام مهندسی برای شرکت است. برای یک سال پروانه شما این جا می ماند و بعد از آن، اگر نیاز باشد پروانه شما تمدید می شود. شرکت تعهد رسمی از دفترخانه می دهد که شما تعهدی ندارید و مسئولیتی معطوف به شما نیست.
شنیدم وزارت خانه جدیدا از حقوقی ها تعهد می گیرد.
– کذب است. فقط خود اظهاری داریم که قبلا هم بوده و چیز جدیدی هم نیست. آن جا اظهار می کنید که تمام وقت در آن شرکت هستید. صوری است، نگران نباشید. از اول بوده و چیز جدیدی نیست .
وقتی پروانه را آن جا می گذارم، قراردادی بسته می شود؟
– بله قرارداد بسته می شود که پروانه شما در اختیار شرکت است.
یعنی روی پروژه قرارداد نمی بندید؟
– نه. روی همکاری مشترک سالانه قرارداد می بندیم که سال به سال هم تمدید می شود.
مالیاتی، چیزی به این مبلغ تعلق نمی گیرد؟
– هر سال که شما اظهار نامه می دهید، آن جا باید قرارداد را ارائه دهید و وقتی ببینند مبلغ شما از مبلغ حداقلی برای دریافت مالیات (امسال پانزده میلیون و ششصد هزار تومان بود) کم تر است، از پرداخت مالیات معاف می شوید.
اجازه دهید فکر کنم. چون اولین جایی است که تماس می گیرم. ببینم قیمت شرکت های دیگر چگونه است…
– بسیار خب. خدانگه دار.
شرکت ها بو برده اند
با چند شماره دیگر هم تماس می گیریم. مورد‌ها زیاد است و بازار هم داغ. چند آدرس را به عنوان نمونه برمی داریم و با آدرس چند شرکت صوری، راهی خیابان می شویم.
به یکی از این آدرس ها مراجعه می کنیم. خبر رسیده موضوع بازدید از شرکت ها، زیرپوستی به بسیاری از این شرکت های حقوقی رسیده. کار سخت می شود. با این حال وارد شرکت می شویم.
نماینده شرکت که نوع برخوردش بیش تر شبیه دلال هاست، از امتیازهای این کار می گوید و اطمینانی که از ازل برای چنین حرفه ای وجود داشته. قبحی در کار نیست. دور زدن قانون را با افتخار بیان می کنند.
مکالمات بالا تکرار می شود. می گوید: «مسئولیتی ندارید، این بند را در الحاقیه قرارداد هم می نویسیم تا آسوده خاطر باشید». از او در مورد زمانی می پرسیم که برای بازرسی به شرکت می آیند: «مشکلی نیست. ممکن است برای سرکشی پروژه رفته باشید و موقع بازرسی در شرکت حضور نداشته باشید؛ مشکلی پیش نمی آید. اگر بخواهند گیر بدهند به ما گیر می دهند. ما هم کار داریم و سر پروژه ایم. به هر حال شرکت مجری هستیم!».
به گوشی اش نگاهی می کند. حال وقتی از او قرارداد را طلب می کنیم، از در احتیاط وارد می شود. بنظر می رسد شک کرده. پیش نویس قرارداد را برای شما می فرستم. الان کمی دیرم شده: «خانم من شما را قبلا ندیده ام؟». دم به تله نمی دهیم و قرار و مدار رد و بدل شدن پروانه و پیش نویس قرارداد را در تلگرام به هم می دهیم.
فعالیت مهندسی ساختمان با نقاب شرکت بیمه!
برای دیدن شرکت هایی می رویم که آدرس داده‌اند، ولی نامه های سازمان به آن ها برگشت خورده. بنظر می رسد، صوری هستند. تابلویی وجود ندارد. به داخل برج می رویم. شرکت برج سازان … .
از نگهبان سراغ این شرکت را می گیریم. گویی برای هزارمین بار توضیح می دهد: «حدود یک سالی است که نیستند. قبلا هم با تابلوی بیمه … کار می کردند. فقط می آمدند نامه ها را تحویل می گرفتند». به واحد مورد نظر در ساختمان می رویم. خالی است. زنگ می زنیم و کسی در را باز نمی کند. در‌همین حین از داخل سازمان نظام مهندسی خبر می رسد این بازدید لو رفته. گویا اخبار به صورت زیرپوستی به گوش همه رسیده و شرکت های حقوقی آماده اند.
بیرون می آییم. سراغ آدرس بعدی را می گیریم. بعد از کلی چرخیدن و نیافتن به آدرس می رسیم. انتهای یک کوچه در آفریقا. خانه ای متروکه که بنظر می رسد سال ها خالی است، مقصد این آدرس است. قفل بر در است و حتی دکمه های زنگ هم از جا کنده شده‌اند! همسایه ها هم خبری ندارند. هیچ کس از صاحب اصلی این خانه متروکه هم حتی خبر ندارد.
خرید و فروش چراغ خاموش
خسته، بدنبال آدرس بعدی راهی می شویم. ساختمانی ۵ طبقه حوالی سید خندان. نوساز است. نه تابلویی دارد و نه هیچ نشانه ای. چراغ خاموش به خرید و فروش پروانه مشغول اند. از پیش هماهنگ می کنیم که مشکلی برای دیدار و قرار ملاقات نباشد. بعد از تعارفات مرسوم، می نشینیم تا در مورد قرارداد نگرانی ها‌یمان را برطرف کند.
– خانم مهندس پروانه تان را می دهید تا قرارداد را ببندیم؟
قرارداد همراهم نیست. الان کمی نگران هستم. آمده ام برای جزئیات بیش تر.
– تا حالا پروانه تان را حقوقی نکردید؟
خیر
با تعجب می گوید: «پایه ۲ هستید…».
خودم کار کردم.
قرارداد را می آورد تا نگرانی ام برطرف گردد. با دقت قرارداد را مطالعه می کنم. خطاب به من و همراهم (کارشناس وزارت راه و شهرسازی که خود را معرفی نمی کند)، می گوید: «مطمئن باشید، مشکلی نیست. اولین نکته آن است که با چه شرکتی کار می کنید.
خیلی شرکت ها بواسطه وسوسه کار نظارتی که به سازمان نظام مهندسی ارجاع می شود، شرکت ثبت کردند که کار نظارت بگیرند. نظارت هم به شرکت های تازه تأسیس خوب ارجاع می شود. بهمین علت سال گذشته بسیاری از مهندسینی که پروانه شان را در اختیار ما گذاشتند، به این شرکت های کوچک رفتند. شما الان با بازار تماس بگیرید تا پانزده یا هفده تومان هم قیمت می دهند، ولی چون شرکت کوچک هستند، یک مهندس بیش تر ندارند، پرداختی برایشان مهم نیست فقط می خواهند پروانه مهندسان را نگه دارند. بسیاری از مهندسین نمی دانند و تبعات آن را در نظر نمی گیرند. آن ها پیشینه ندارند و ممکن است دچار مشکل شوند. برخی از شرکت ما برای رقم های پایین خارج شدند ولی سال جاری مجددا برگشتند».
بازهم بازارگرمی می کند: «آن ها در پرداختی ها هم مشکل دارند اما ما نه. توافق کردیم به شما ٦,٥ برای پایه ۲ بدهیم. همان لحظه که قرارداد را بستیم ٣.٥ به شما چک می دهم و روز خود اظهاری هم ۳ تومان دیگر چک روز می دهم. از سال بعد روال بر اینست که یک ماه زودتر تماس می گیریم در تاریخ قرارداد، قرارداد را تمدید می کنیم و چک یک ماهه نهایت در یک پرداخت به شما می دهیم. می دانید که پرداخت یک باره خیلی بهتر است تا تقسیط چک».
همراهم می پرسد: «برای خانم مهندس، مسئولیتی ندارد؟».
می گوید: «هیچ مسئولیتی ندارد. خارج از شرکا است. نگاه کنید. در بند این قرارداد نوشتیم: شرکت متعهد می شود هرگونه مسئولیت مالی اعم از مالیات، بیمه، اجاره و… در مورد سهمیه واگذار شده مهندس و هرگونه بدهی به اشخاص حقیقی و حقوقی خود را عهده دار بوده و به هیچ عنوان مسئولیتی از بابت سهمیه واگذارشده بعهده عضو هیئت مدیره نخواهد بود».
ولی شنیدم وزارت راه و شهرسازی چند وقتی است که سر موضوع حضور مهندسین سر پروژه حساس شده…
– بله کمی حساس شده و یک فرم جدید را هم اضافه کرده، ولی مشکلی نیست. الان بیش تر از پانصد مهندس داریم که هیچ کدام هم در شرکت نیستند.
با تعجب می پرسیم: «پانصد نفر»! با لبخند تأیید می کند.
همه در یک شرکت فعالیت می کنند؟
– نه، ما در این ساختمان ۵ طبقه در هر طبقه یک شرکت داریم و در یک مجموعه با هم کار می کنیم. البته پانصد مهندس، پشت پروانه ما هستند و حدود ۱۰۰ پرسنل که کارها را هماهنگ می کنند. طبقه ۴ مهندسان طراحی هستند، طبقه ۲ نظارت و اجرا، طبقه ۳ امور بین‌الملل، طبقه ۵ هم مدیریت. این جا هم فعالیت مربوط به هماهنگی هاست. البته ما در شهریار و ملارد هم شعبه داریم. هم در زمینه اجرا، ژئوتکنیک و هم طراحی و نظارت. این که نگرانید بیایند بازرسی، اصلا مشکلی نیست. مدیر این جا خودش در وزارت خانه کار می کند. پیش از آن که راهی بازدید شویم، مسئولین گفته بودند که زیاد می شنوید که مهره در وزارت خانه، نظام مهندسی یا شهرداری دارند. تعجب نکنید. برای جلب اعتماد است.
– جدی؟
بله. برای همین ما کارهایی را می توانیم انجام دهیم که دیگران نمی توانند. حتی اگر از نظام مهندسی هم بیایند، هیچ جوره نمی توانند ثابت کنند که شما کلا نیستید. شما مرخصی هستید، یا مثلا کار نداریم فعلا تعدیل نیرو کرده ایم. هیچ چیزی برای اثبات این که شما به‌عنوان مهندس ما در شرکت حضور دارید یا ندارید، وجود ندارد.
– یعنی خیالم راحت باشد؟
بله. ما هم در سازمان، مهره های مهم داریم و هم در وزارت خانه. بنابراین اصلا نگران هیچ چیز نباشید.
همراهم می پرسد: «قرار است ایشون از کشور بروند. می شود قبل از خروج همه کارها را هماهنگ کرد؟».
بله. تعدادی از مهندسین دیگر هم هستند. هر زمان خواستید، بروید یکی دو هفته قبل از آن، به من خبر بدهید تا با شما هماهنگ کنم. حداقل یک نامه به سازمان بدهیم که خود اظهاری شما را پیش تر انجام دهیم و منتظر باقی نباشیم.
مجددا قرارداد را نشان می دهد و برای رفع نگرانی می گوید: «اگر بندی بود که می خواستید اضافه گردد، هیچ مشکلی نیست. صحبت می کنیم تا اضافه شود. بعضی مهندسین می خواهند حتما درج گردد».
– بله چون ایشان حضور ندارند، می خواهیم حتما درج شود که نیستند و از این بابت مشکلی وجود ندارد.
خیلی از مهندسین ما ایران نیستند. الان مدیرعامل یکی از شرکت های ما ایران نیست. آن قدر نبودند تا این که اعتبار پروانه شان تمام شد و مجبور شدیم ایشان را تغییر دهیم. یک سال اول که بگذرد، خیالتان راحت می شود. در این مدت اعتماد ۲ طرف حاصل می شود و می بینید که مشکلی وجود ندارد. خیلی ها از پایه سوم اینجا هستند تا الان که به پایه یک رسیده اند. ما اصلا با شما تماسی نمی گیریم. فقط در دو حالت؛ برای تمدید قرارداد یا این که اعتبار پروانه تمام شده باشد. فقط امسال وزارت خانه فرمی را آماده کرد که همه مهندسین باید امضا می کردند. آنرا هم مجبور شدیم خبر دهیم برای امضا حضور داشته باشند.
سؤالی نمانده. با نگاه، هماهنگ می شویم. همکارم درعین حال پیام می دهد که بازرسان وزارت خانه از بیرون به داخل بیایند.
ما از طریق وزارت راه و شهرسازی آمده ایم تا شیوه کار شما و شیوه خرید پروانه را متوجه شویم.
رنگ از رخسارش می پرد و سکوت حکم فرما می شود. خبری از آن همه بازارگرمی دیگر نیست. همراهم مشغول صحبت در مورد قانون و مسئولیت افراد در پروژه‌ها می شود: «باید شخص ناظر و طراح در هر پروژه را معرفی کنید… علاوه بر مدیرعامل، شخص مسئول در آن پروژه، اعم از طراح و ناظر پروژه باید ذیل نقشه ها را امضا کند. مرجع صدور پروانه هم به عنوان مسئول اجرای پروژه معرفی می شود.
باید مهندسین حاضر در شرکت را برای هر پروژه معرفی کنید. وقتی ایشان خارج از کشور باشند، چگونه قرار است نظارت کنند؟». او به ابلاغیه معاون نظام مهندسی هم اشاره می کند: «در ابلاغیه وزارت راه و شهرسازی نوشته اگر هر شخصی بخواهد در هر شرکتی فعالیت کند، آن شرکت نباید صوری باشد. هیئت مدیره تمام وقت محسوب می شود؛ یعنی او باید در شرکت حضور داشته و به امورات شرکت اشراف داشته باشد… . شرکت بواسطه صلاحیت مهندسین، صلاحیت گرفته؛ لذا مهندس باید در جریان پروژه ها باشد. بالطبع همه مهندسین باید بواسطه مسئولیتشان پاسخ گو باشند…».
بازرسان بیرون هستند و در حال گفتگو. همه تلاش مسئولین شرکت، زمان خریدن است. می گویند خانمی که در مورد فروش پروانه حرف زده، اشتباه گفته و نماینده شرکت نیست؛ بااین حال ادامه بازرسی انجام می شود.
خانمی که مسئولیتی در شرکت ندارد، زمام را در دست می گیرد و بجای مدیرعامل سخن می گوید: «هنوز قرارداد منعقد نشده. کارشناسی که این مسائل را گفتند، باید با مدیرعامل مشورت می کردند».
وقتی نماینده وزارت راه، از مهندس معماری که در کشور حضور ندارد؛ ولی پروانه اش را حقوقی می کند، به کل چنین مقوله ای را انکار می کند.
قرار می شود اسامی مهندسینی که خارج از کشور هستند، از اداره گذر نامه استعلام گرفته شود تا مشخص گردد که آیا چنین افرادی در شرکت حضور دارند یا خیر. برای بازرسی از طبقات دیگر که می رویم، فقط یکی از طبقات در را باز می کند. سی نفر هم آن جا مشغول کار هستند. گویا شرکتی هم این جا مشغول بکار است که پیش تر در شورای انتظامی نظام مهندسی ساختمان، حکم محرومیت گرفته.
مدارک برای رسیدگی دریافت می شود و نماینده احتمال تعلیق شرکت را می دهد: «پس از بررسی مدارک، اگر تخلفات محرز شود، شرکت را معلق می کنیم؛ ولی این یک شرکت نبود. باید بررسی کنیم که چند شرکت آن جا هست. الان پروانه یک شرکت را گرفتیم».
از ساختمان خارج می شویم. پیامی دریافت می کنم: «خانم مهندس، لطفا پروانه اشتغال تان را برایم تلگرام کنید…».
منبع : برترین ها
مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی
پاسخ تشریحی آزمون نظام مهندسی برق مرداد ۹۴
