منابع خدادادی و زیر زمینی، یکی از مولفه‌ های پیشرفت اقتصادی و زیر بنای توسعه اقتصادی

منابع خدادادی و زیر زمینی، یکی از مولفه‌ های پیشرفت اقتصادی و زیر بنای توسعه اقتصادی ، است. هشتصد معدن پروانه‌دار در آذربایجان شرقی وجود دارد

به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز – مرجع اخبار نظام مهندسی، منابع خدادادی و زیر زمینی، یکی از مولفه‌ های پیشرفت اقتصادی و زیر بنای توسعه اقتصادی ، است. هشتصد معدن پروانه‌دار در آذربایجان شرقی وجود دارد

منابع خدادادی و زیر زمینی، یکی از مولفه‌ های پیشرفت اقتصادی و زیر بنای توسعه اقتصادی

رئیس سازمان نظام مهندسی معدن استان آذربایجان شرقی بیام کرد:
هشتصد معدن پروانه‌دار در آذربایجان شرقی وجود دارد/ مس سونگون معدنی در کلاس بین المللی
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی از فعالیت هشتصد معدن پروانه‌دار در استان خبر داد.
سید غفور علوی بیان داشت: یکی از مولفه‌ های پیشرفت اقتصادی و زیر بنای توسعه اقتصادی تمامی جوامع منابع خدادادی و زیر زمینی هستند، اما اینکه سازمانی در کنار وزارت صنایع و معادن و سازمان‌های مربوطه باشد و برای بهره وری بیشترکمک کند، وجود نداشت؛ تا اینکه در اوایل دهه هشتاد، پیشکسوتان عرصه معدن جمع شدند و سازمان نظام مهندسی معدن را تشکیل دادند.
علوی افزود: حفظ و افزایش بهره‌وری منابع معدنی که سرمایه‌های ملی تجدید ناپذیر هستند، تنسیق امور مربوط به مشاغل و حرفه ‌های فنی و مهندسی در فعالیت ‌های معدنی، تامین موجبات رشد و اعتلای مهندسی معدن در کشور، ارتقا کیفیت خدمات مهندسی و نظارت بر حسن اجرای خدمات، ارتقای دانش فنی صاحبان حرفه‌ ها در بخش معدن، وضع مقررات به منظور اطمینان از رعایت اصول ایمنی، بهداشت، بهره دهی مناسب، حفظ محیط زیست، صرفه اقتصادی و نظارت بر اجرای آن، فراهم ساختن زمینه همکاری میان وزارت صنایع و معادن و تشکل ‌های مهندسی، حرفه‌ای و صنعتی در بخش معدن، ایجاد زمینه‌ های مشارکت صاحبان حرفه‌ های مهندسی معدن در تهیه و اجرای طرح ‌های توسعه و عمرانی کشور و ایجاد و تحکیم روابط حرفه‌ای در سطح ملی و بین المللی و معرفی نمایندگان برای شرکت در مجامع علمی و فنی از اهداف تشکیل سازمان نظام مهندسی هستند.
وی گفت: با توجه به تعداد اعضا و امکانات هر استان، این سازمان ‌ها رتبه‌بندی می‌شوند که استان ما جزو استان‌ های درجه اول کشور است و نزدیک به ۴ هزار نفر نیروی کارآمد و تحصیل کرده در ۴ رشته‌ی اصلی نقشه‌برداری، زمین شناسی، متالوژی و معدن( اکتشاف و استخراج) و در رشته‌ هایی مانند مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، برق و کامپیوتر دارد.
قریب به چهار هزار نفر عضو سازمان نظام مهندسی آذربایجان شرقی هستند
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی گفت: نزدیک به چهار هزار نفر در قالب رشته ‌های اصلی و وابسته فعالیت می‌کنند و برخی پروانه بهره‌برداری داشته که در درجات مختلف تقسیم بندی شده و در امر نظارت و کار معدن در حوزه خود فعالیت می‌کنند.
وی افزود: تمام کارشناسان این رشته‌ها می‌توانند عضو نظام مهندسی شوند، بعد از ثبت نام الکترونیکی در سامانه می ‌توانند باتوجه به مدرک خود درخواست پروانه کنند و دریافت پروانه نظارت بر معدن کاری نیز منوط به لزوم اخذ آزمون ورودی است که بعد از دریافت پروانه، کلاس ‌های آموزشی مختلفی در جهت افزایش دانش فنی مهندسین برگزار می‌ گردد که به دلیل شیوع کرونا، طی این ۲ سال بصورت مجازی برگزار گردید و در تلاش هستیم تا دانش فنی اعضا را افزایش دهیم.
علوی ادامه داد: افزایش بهره‌وری در معادن یکی از اهداف سازمان ما بوده تا آنچه که انجام می ‌شود، بر پایه علمی، فنی و خارج از قوانین نباشد؛ کارشناسان ما ناظر و مسئول عملیات معدن‌کاری هستند تا فرد بهره‌بردار و مکتشف کار خود را به درستی انجام دهد.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی افزود: سابقه معدن‌کاری در ایران به چندین هزار سال قبل برمی‌گردد؛ آثار معادن شدادی، در برخی مناطق ایران واقع شده و این آثار معدن کاری قدیمی حتی در معدن سونگون ما نیز وجود دارد.
ایران در بین پانزده کشور شاخص معدنی جهان
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی گفت: ایران در بین پانزده کشور شاخص معدنی جهان است که یک درصد ذخایر معدنی جهان را به خود اختصاص داده و نزدیک به شصت میلیارد تن ذخیره معدنی دارد که چهل میلیارد تن قطعی و بیست میلیارد تن احتمالی است.
علوی افزود: استان ما با توجه به ساختارهای ویژه‌ای که از لحاظ زمین شناسی و معدنی دارد از استان‌ های معدنی کشور است و رتبه اول بیشترین مقدار ذخیره معدنی در ایران را به خود اختصاص داده که شامل پنجاه و دو نوع ماده معدنی کشف شده فلزی و غیر فلزی است.
علوی ادامه داد: با توجه ظرفیتی که در استان ما وجود دارد، پتانسیل بسیار خوبی در بخش معادن داریم و بستر جذاب و مناسبی برای سرمایه گذاری است که می ‌تواند زیربنای توسعه اقتصادی استان باشد، اما با اینکه رتبه اول را داریم، در بهره‌برداری رتبه‌های بعدی را به خود اختصاص دادیم که نشان دهنده‌ی ضعف ما است.
وی ادامه داد: در مجموع حدود یک هزار و چهارصد معدن در استان ما وجود دارد که نزدیک به هشتصد معدن دارای پروانه است و بقیه آن از جمله معادن شن، ماسه و خاک رس جزو معادن کوچکی هستند که با مجوز برداشت هم می ‌توانند کار کنند، اما رکود در بازار باعث شده تا تعدادی از معادن ما تعطیل شود.

علوی گفت: طرح احیا و بازسازی معادن کوچک به خوبی در حال انجام است تا مشکلات معادن حل شود که ما هم همکاری می‌کنیم؛ البته برای توسعه آن باید ارتباطی که بین ادارات در این حوزه است از جمله سازمان ‌های محیط زیست و منابع طبیعی را افزایش داد و تعاملی سازنده بین آنها ایجاد کرد.
آذربایجان شرقی ۸٫۴ میلیارد تن ذخایر معدنی دارد
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی افزود: آذربایجان شرقی ۸٫۴ میلیارد تن ذخایر معدنی دارد که تقریبا یک پنجم ذخایر اکتشافی کشور را به خود اختصاص داده است؛ ۴ معدن مس سونگون، طلای آندریان، کائولن زنوز و نفلین سینیت سراب از جمله منابع مهم استان بوده که در کلاس بین المللی هستند و معادن دیگر نیز در حال بهره‌برداری است.
وی گفت: مس، از جمله از ظرفیت ‌های عمده‌ی معدنی استان است؛ کمربند جهانی مس از ایران عبور می‌کند که از شمال‌غرب وارد و از جنوب شرق خارج می ‌شود، در این مسیر معادن متعددی وجود دارد که مس سونگون نیز بر روی این کمربند قرار گرفته و در آخر کمربند نیز به معدن مس سرچشمه ختم می گردد.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی ادامه داد: در حال حاضر حدود سیزده معدن مس در استان وجود دارد که یازده نمونه‌ی آن پروانه‌ی بهره برداری دارند و شاخص‌ترین آن مس سونگون بوده و معدن انجرد اهر و چشمه کنان شبستر نیز از جمله معادن مس فعال استان هستند.
علوی افزود: از دیگر ظرفیت‌ های مهم استان، نفلین سینیت است که ذخایر قابل توجهی از آن از میانه شروع شده و تا بزقوش سراب و کلیبر ادامه دارد.
وی ادامه داد: نفلین سیلیت برای تولید آلومینا به کار می‌رود که عملیات اجرایی آن از دهه هفتاد شروع شده و زیرساخت‌های آن هم آماده است، اما فعلا به جایی نرسیده؛ معادن نفلین سینیت شناسایی شده و طرح ‌ها و نقشه ‌ها نیز تهیه شده ، محل کارخانه هم ایجاد شده، اما کارخانه فعلا ساخته نشده است که عمده دلیل آن بحثهای مالی است.
علوی افزود: خروجی نفلین سینیت، پودر آلومینا، کود شیمیایی و سیمان است؛ اگر نفلین سینیت سراب ایجاد شود، بخش عمده‌ای از نیاز سیمان کشور تامین می ‌گردد.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی گفت: از مدیران درخواست می‌کنیم، نفلین سینیت را در اولویت قرار دهند تا در امر اشتغال‌زایی و ارزآوری تحول ایجاد گردد؛ پایلوت آن در آذرشهر ایجاد شده، اما کارخانه اصلی هنوز احداث نشده است، البته اخیرا عملیات احداث و راه اندازی کارخانه به یکی از شرکت ‌های خوش‌نام سپرده شده که امیدواریم آرزوی دیرینه ما به سرانجام برسد.
وی افزود: در زمینه‌ی مولیبدن، معدن سیاه کمر میانه از معادن مطرح کشور در این عرصه است که شاید بتوان گفت، باتوجه به ذخیره اعلامی، بزرگ‌ترین معدن خاورمیانه باشد، البته بعنوان عنصر فرعی از سونگون و چند معدن دیگر استخراج می ‌شود که کاربرد متعددی هم دارد و از طریق آن، آلیاژ با سایر عناصر ساخته می‌شود که در صنعت کاربرد زیادی دارد.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی افزود: آهن بعنوان یکی دیگر از پتانسیل ‌های صنایع استان است؛ پایه‌ترین نیاز صنعت، آهن است که تعدادی از معادن آن در هشترود چاراویماق، اهر، ورزقان، بستان آباد و مراغه وجود دارد و آذربایجان شرقی قطب سوم کشور در صنعت آهن است.
علوی گفت: تعدادی از مواد معدنی، برند استان هستند؛ دیاتومیت، پرلیت و پوکه که شاید در استان ‌های دیگر هم باشد، اما بیشترین آن در استان ما است و معادن متعدد پوکه در تبریز و بستان آباد وجود دارد که میانه قطب پرلیت ایران است، دیاتومیت نیز در آذرشهر و چاراویماق وجود دارد که کاربرد فراوانی دارد و اگر بتوان به نحو احسن فرآوری گردد، می ‌توان سود بیشتری از این عرصه برداشت کرد.
وی گفت: ورمیکولیت، ذغال سنگ، گچ، سنگ آهک، ازبست و زرنیخ نیز از مواد معدنی مختص استان ما هستند.
حدود سی درصد اشتغال آذربایجان شرقی در صنایع معدنی است
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی افزود: به کلیه‌ی مواردی که مستقیماً با فرآوری مواد معدنی ارتباط دارند، صنایع معدنی گفته می ‌شود که حدود سی درصد اشتغال استان در صنایع معدنی است؛ صنایع معدنی به مراتب اشتغال‌زایی بالاتری را دارد که اگر بتوان معادن را کاملا راه انداخت و از ظرفیت صنایع معدنی استفاده کرد، به سود بیشتری می‌رسیم.
علوی افزود: صنایع معدنی کارخانه‌ی فرآوری مس، طلا، مولیبدن، فولاد، ذوب آهن، شیشه، آسفالت، بتن، خاک صنعتی، کاشی، سرامیک و تولید انواع سنگ ‌های ساختمانی مثل شن و ماسه از جمله صنایع فعال استان هستند.
وی تصریح کرد: با توجه به موقعیت استان، جای خالی یک سری از صنایع معدنی در استان ما احساس می ‌گردد که از جمله آن فرآوری نفلین سینیت است که بیش از پنج میلیارد تن ذخایر معدنی آن در استان ما وجود دارد که نه تنها در ایران بلکه در دنیا بی‌نظیر است؛ اگر صنایع معدنی وابسته به آن ایجاد گردد، اشتغال‌زایی زیادی ایجاد کرده و ما را از وارد کردن آلومینا بی‌نیاز می‌کند.
علوی ادامه داد: از جمله مواردی که باید در نظر گرفت، سنگ ‌های ساختمانی و تزیینی است که استان ما پتانسیل بالاتری دارد و معادن تراورتن قرمز آذرشهر از شهرت جهانی برخوردار است لذا با ایجاد شهرک تخصصی سنگ در آذرشهر می‌توان صنایعی را ایجاد کرد تا هزینه‌ها کم شده و اشتغالزایی افزایش یابد.
علوی گفت: بازیافت ضایعات معادن سنگ‌های تزیینی نیز حوزه‌ی مهمی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند به این حوزه هم وارد شوند و در تولید سنگ ‌های آنتیک، محصولات جدید، سنگ ‌های مصنوعی و موارد دکوری کاربرد دارند.
وی گفت: در خواست ما تاسیس شهرک صنعتی مس جهت فرآوری مس برای صنایع پایین دستی است تا بر روی تولید انواع محصولات مرتبط سرمایه‌گذاری گردد.
علوی ادامه داد: در حوزه‌ی پلی متال نیز ظرفیت سرمایه گذاری بالایی وجود دارد و از علاقه‌مندان و سرمایه گزاران دعوت می‌کنیم تا در امر اکتشاف و بهره برادری از این عناصر کمیاب وارد شوند.
علوی گفت: کربنات سدیم، تولید فرو مولیبدن و ذغال سنگ ظرفیت خوبی برای استان ما دارد؛ اگر زمینه‌ی صادرات ذغال سنگ را ایجاد کنیم، پتانسیل خوبی برای ارزآوری است.
وی افزود: باتوجه به موقعیت خاص استان ما که با چند کشور همسایه است، مزیت مناسبی برای صادرات فراهم شده که اگر مدیران استانی توجه مناسبی به این عرصه داشته باشند، زمینه ‌ی صادرات اکثر مواد فراهم می ‌گردد، چرا که اگر مواد معدنی خود را متناسب با درخواست آنها تهیه کنیم، زمینه‌ی صادرات مناسب ایجاد می‌شود که تاکنون نیز برخی از مواد معدنی چون پوکه و سنگ ‌های ساختمانی را به کشورهای همسایه‌ مانند عراق و ترکیه صادر می‌کنیم.
علوی اظهار داشت: معادن مظلوم واقع شده‌اند؛ نفت، گاز و معدن منابع خدادادی کشور ما هستند، اما معدن مزیتی دارد که شاید در بقیه‌ی موارد نباشد و امکان توسعه و آبادانی مکان ‌های دور افتاده را فراهم می‌کند؛ باتوجه به پتانسیل خوب ایران، هرچه بیشتر به این حوزه توجه گردد، هنوز هم کلی جای پیشرفت وجود دارد؛ با مدیریت صحیح و عنایت ویژه به این بخش می‌توان قدم‌های خوب و محکمی را برداشت.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی ادامه داد: معدن تکرار نشدنی است لذا ما نهایت دقت خود را در این امر داریم؛ افرادی که برای آنها پروانه تعلق میگیرد، سهم بزرگی را در نظارت معادن ایفا می‌کنند، معادن بیت المال هستند و جان آدمی در آنها مهم است لذا باید به خوبی از آنها حفاظت کرد و دقت لازم در رابطه با ایمنی و بهداشت و حفاظت محیط زیست در نظر داشت.
وی تصریح کرد: از کسانی که طرحی ارائه دهند، حمایت می‌کنیم؛ معدن، کاری پر ریسک بوده و راحت نیست؛ تا سرمایه‌گذار هزینه نکند، درک چندانی از آن نخواهد داشت؛ هرچه در این حوزه هزینه کنیم، اگر اصولی و مبتنی بر علم باشد، چند برابر آن را دریافت خواهیم کرد.
علوی متذکر شد: اگر بهره‌برداری اصولی و فنی از ذخایر معدنی داشتیم، می ‌توان برای مدت طولانی از ذخایر استفاده کرد، اما در غیر این صورت در مدت زمان کمتری به اتمام خواهند رسید.
معدن نقش خیلی مهم و بی‌نظیری در اشتغالزایی، درآمد و ارزآوری دارد
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی تصریح کرد: معدن نقش بسیار مهم و بی‌نظیری در اشتغالزایی، درآمد و ارزآوری دارد و اگر این چالش‌ها موجود حل گردد، میزان بهره‌وری ما نیز افزایش خواهد یافت.
وی گفت: یکی از مهم‌ترین چالش‌ های معادن، واگذاری معادن به افراد غیر متخصص است؛ قبلا همه‌ی افراد می‌توانستند، به این حوزه وارد گردند، اما اکنون فیلترهایی قرار دادند که هر فردی که صلاحیت فنی و مالی داشته باشد، می ‌تواند معدنی را به نام خود ثبت کند ولی به نظر من کافی نیست و با این روند نیز نمی‌توان سره را از ناسره تشخیص داد.
علوی گفت: موضوع دوم خام فروشی است؛ اگر مواد فلزی و غیرفلزی معادن فرآوری شوند، ارزش افزوده‌ی آن به مراتب بالاتر خواهد بوده و درآمدزایی و اشتغال بیشتری را فراهم خواهد کرد که به همکاری و تعامل بیشتر ادارات مختلف در حوزه معادن از جمله صمت، محیط زیست، منابع طبیعی، نظام مهندسی و اتاق بازرگانی نیاز دارد.
علوی گفت: تعطیلی معادن مرتبط با حوزه صنعت ساختمان، یکی‌دیگر از چالش ‌های ما است؛ صنعت ساختمان در رکود است لذا وضعیت مناسبی نداشته و به سمت غیر فعال شدن می ‌روند.
وی تصریح کرد: معدن‌کاری امری پر ریسک بوده و هزینه‌ی بالایی دارد، اما هیچ‌گونه اعتباری در امر اکتشاف به فرد مکتشف داده نمی ‌شود، اگر بتوانیم با پروانه اکتشاف و گواهی کشف، اعتبار بانکی دریافت کنیم، مشکلات ما رفع می ‌گردد.

علوی افزود: دادگاه ویژه‌ی معدن وجود ندارد؛ اگر اختلافات این حوزه در دادگاه تخصصی بررسی گردد، عمده مشکلات این بخش حل خواهد شد.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی گفت: استفاده نکردن از دستگاه‌ های معدنی مهم و پیشرفته که هزینه‌ها، زمان و نیروی انسانی را کاهش می‌دهد، تلاش در جذب سرمایه گذار بخش خصوصی، تسهیل زمینه‌ی صادرات مواد معدنی، حقوق ‌های دولتی، عوارض گمرکی در واردات ماشین آلات، نبود پایانه ‌های صادراتی و زیرساخت‌های حمل و نقل آن، کمبود آموزش مدیران و مسئولین این حوزه از جمله چالش‌ های این عرصه هستند.
رئیس سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجان شرقی در خاتمه افزود: از مدیران و مسئولین درخواست می‌کنیم، چالش‌ها را حل کرده و به معادن توجه ویژه‌ای داشته باشند تا بخش بزرگی از مشکلات ما حل گردد؛ ما به دنبال ارتقا سازمان نظام مهندسی معدن استان و افزایش آگاهی فنی و علمی مهندسین هستیم تا بتوانیم به کمک اعضای سازمان بیشترین کمک را در راه خدمت به بهره برداران معدن و رشد و پیشرفت جامعه و کشور عزیزمان داشته باشیم.
منبع: ایسنا