علی رضا فرقانی(آکو)عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور

تحلیلی بر بحران زیست محیطی و ۲ پیشنهاد سازنده برای استاندارد سازی سرانه فضای سبز شهر بوکان

توسعه شهرنشيني، افزايش جمعيت و رشد نامتوازن توليد خودرو در سالهاي پیش سبب آلودگيهاي زيست محيطي زیادی در شهرها شده است و نياز بفضاي سبز و گسترش آن بعنوان يکي از مهمترين عوامل موثر در کاهش آلاينده ها بيش از پيش احساس ميشود.

به گزارش اخبار نظام مهندسی (https://www.akhbarmohandesi.ir)،توسعه شهرنشيني، افزايش جمعيت و رشد نامتوازن توليد خودرو در سالهاي پیش سبب آلودگيهاي زيست محيطي زیادی در شهرها شده است و نياز بفضاي سبز و گسترش آن بعنوان يکي از مهمترين عوامل موثر در کاهش آلاينده ها بيش از پيش احساس ميشود.تحلیلی بر بحران زیست محیطی و ۲ پیشنهاد سازنده برای استاندارد سازی

تحلیلی بر بحران زیست محیطی و ۲ پیشنهاد سازنده برای استاندارد سازی

ايجاد بوستانهاي محله، احداث کمربندهاي سبز شهرها، الزام احداث فضاي سبز توسط کارخانجات آلاينده و هم چنين احداث بوستانهاي منطقه اي در فضاي مسکوني شهرها تا حدودي مشکل را رفع کرده ولی بنظر ميرسد تا رسيدن به نقطه مطلوب راههاي نرفته زيادي پيش روي مديران شهري قرار دارد.
از وظايف عمده شهرداريها حل مسائل زيست محيطي و تبديل محيط شهري بمحيط سالم و قابل زيست براي ساکنین آن است و از اين روست که ايجاد و توسعه فضاي سبز همواره جزو فعاليتهاي اصلي شهرداريهاي کشور بوده است.
فضاي سبز پارکي و جنگلي يعني درخت و کمربند سبز در شهرها مشکل آلودگي صوتي را هم حل ميکند، گردش آب و نفوذ پذيري باران بسفره هاي زيرزميني را هم تسهيل ميکند و شايد مهمترين کارکرد فضاي سبز آرامش رواني و تلطيف روحي شهروندان است و دقيقاً به اين دلیل است که شهروندان بايد در ايجاد فضاي سبز در محيط زندگي خود احساس مسئوليت داشته باشند و جهت افزايش سرانه فضاي سبز در شهرها مشارکت نمایند.
هدف از ارائه مقاله بررسي و تحليل مسائل و بحران زيست محيطي کمبود فضاي سبز و توزيع مکاني آن در شهر بوکان است.
مهمترين شاخص سلامت محيط شهري شاخص فضاي سبز يا سرانه فضاي سبز ناميده ميشود.
روش پیشنهادی برای تعیین سرانه فضای سبز ، عمدتاً بمنظور تعیین سرانه فضاهای سبز خاص گذران اوقات فراغت، یعنی پارکها و گردشگاههای سبز شهری، طراحی شده است و سایر فضاهای سبز عمومی مانند فضای سبز میدانها، شبکه راهها ، لچکیها و جز این ها را در برنمیگیرد؛ زیرا در یک محیط شهری هر یک از عناصر سبز باید متناسب با عمل کردی که بعهده گرفته‌اند ارزیابی شوند.
در ايران سرانه پيشنهادي بوستانها و فضاي سبز سطح شهرها طبق پيشنهاد سال هشتاد و یک وزارت مسکن و شهرسازي هفت تا دوازده متر مربع است البته اين ميزان با توجه بشرايط آب و هوايي، خصوصيات اقليمي و دسترسي به آب در میان شهرهاي ايران متفاوت است بهمين دليل نميتوان براي سراسر ايران استاندارد واحدي را ارائه کرد.
طبق طرح تفضیلی پیشین شهربوکان (مصوب سال هشتاد وسه) با پیش بینی جمعیت یک صد و هشتادهزار نفر در سال نودوسه می‌بایست ظرف ده سال گذشته با اختصار صد و سی هکتار از اراضی داخل شهر به پارک و فضای سبز به ازای هر شهروند بوکانی هفت متر مربع سرانه‌ی فضای سبز تحقق یابد، لیکن وضع موجود شهر بیان گر اختلاف فاحش پیش بینیها با تحقق سرانه‌ها است.
درحال حاضر به استناد مطالعات طرح جامع جدید بوکان که در آستانه‌ی تصویب قرار دارد. شهر بوکان در سال نودو یک با جمعیتی حدود۱۷۵۰۰۰نفر دارای حدود بیست و یک هکتار پارک و فضای سبز بوده که حدودا معادل ۱٫۲ مترمربع به ازای هر نفر میباشد، یعنی تحققی حدود پنج برابر کم تر از پیش بینی‌ها! بدیهی است این بیست و یک هکتار فضای سبز موجود شامل پارکهای ساحلی، ملت، محمدیه، شهرک فرهنگیان و چند بوستان محلی از جمله کلتپه و شقایق و غیره است که غالبا محصول مدیریت دهه‌های شصت و هفتاد شهرداری قبل از طرح تفصیلی (سال هشتاد و سه) و البته مدیریت شوراهای چهار دوره میباشد.
حال طرح جامع جدید شهر بوکان بعد از مطالعه‌ی دهه‌ی گذشته و درک وضع موجود سرانه‌ها و کاربریهای بوکان به گمانه ‌زنی ده سال آینده پرداخته و با پیش‌بینی جمعیتی حدود ۲۰۸ هزار نفر در افق سال هزار و چهارصد و پنج برای شهر بوکان سرانه پارک و فضای سبز را برای شهروندان بوکانی حدود شش متر مربع به ازای هر نفر پیشنهاد نموده است که این بمعنی کمبود مساحتی حدود صدویک هکتار با کاربری فضای سبز و پارک در داخل شهر میباشد.
ناگفته نماند حتی این پیش‌بینی هم از حداقل استانداردهای وزارت راه و شهرسازی پائینتر است. زیرا طبق مصوبات شورایعالی شهرسازی و معماری در شهری با ویژگیهای بوکان حداقل هشت مترمربع سرانه فضای سبز و پارک به ازای هر نفر مورد نیاز است، لیکن واقعیات شهر بوکان دست یابی بچنین سرانه‌ای را غیر ممکن ساخته و لذا تامین و تخصیص صد و یک هکتار از اراضی شهری به احداث پارکها و بوستانهای عمومی بعنوان هدف‌غائی طرح جامع در ده سال آینده مطرح شده است.

۲ پیشنهاد سازنده برای استاندارد سازی سرانه فضای سبز شهر بوکان：
– یکی از پیشنهادات جبران سرانه فضای سبز در بوکان الگو برداری از ایده شهرهای سبز میباشد، براي نخستین بار در سال هزار و نهصد و شصت و سه شهرداري پاريس واژه اي را بفرهنگ شهرنشيني وارد کرد: «شهر سبز» که طبق آن سرانه فضاي سبز براي هر شهروند متناسب با متوسط عمر شهروندان طراحي گردید به اين معنا که هم زمان با ثبت هر تولد در پاريس شهرداري موظف به غرس يک نهال يک ساله در بوستان عمومي محله محل سکونت شهروند گردید و بعد از آن وظيفه نگهداري آن نهال بعهده والدين نوزاد تا شانزده سالگي و سپس اين وظيفه بشهروند واگذار ميشد. اين پروژه ادامه دار هم اکنون هم اجرا شده و در مدت کم تر از سی سال سرانه فضاي سبز پاريس چهل و پنج درصد افزايش يافته است.
– یکی دیگر از پیشنهادات کمبود سرانه فضای سبز شهری احداث شهرها در دل جنگل ها میباشد، بجاي آنکه درختها را در فضاي شهرها بکاريم، شهرها را در دل جنگلها احداث کنيم.
سلامت محيط شهري با سرانه فضاي سبز ارتباط مستقيم دارد پس روز درخت کاري نبايد در پانزدهم اسفندماه محدود شود بلکه همه روزهاي سال بايد روز درخت کاري باشد.
منبع: پایگاه تحلیلی خبری هاژه

 

سوالات نظام مهندسی برق شهریور ۹۵