مبحث 6 مبحث ۶ (بارهاي وارد بر ساختمان) مقررات ملی ساختمان-ویرایش ۹۲
مبحث ششم مقررات ملّی ساختمان که مربوط به "بارهای وارد بر ساختمان" است اولین بار در سال 1380 منتشر گردید و دو آیین‌نامه موجود در کشور را تحت عناوین: آیین‌نامه حداقل بار وارده بر ساختمان‌ها و ابنیه فنی - استاندارد شماره 519 سال 1379، و" آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله" استاندارد شماره 2800 سال 1378 را در برگرفت. ویرایش دوم این مبحث نیز در سال 1384 و در پی تغییرات گسترده در ویرایش سوم استاندارد 2800 انتشار یافت
مبحث ششم مقررات ملّی ساختمان که مربوط به “بارهای وارد بر ساختمان” است اولین بار در سال ۱۳۸۰ منتشر گردید و دو آیین‌نامه موجود در کشور را تحت عناوین: آیین‌نامه حداقل بار وارده بر ساختمان‌ها و ابنیه فنی – استاندارد شماره ۵۱۹ سال ۱۳۷۹، و” آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله” استاندارد شماره ۲۸۰۰ سال ۱۳۷۸ را در برگرفت. ویرایش دوم این مبحث نیز در سال ۱۳۸۴ و در پی تغییرات گسترده در ویرایش سوم استاندارد ۲۸۰۰ انتشار یافت.مبحث ۶ بارهاي وارد بر ساختمان مقررات ملی ساختمان
مبحث ۶ بارهاي وارد بر ساختمان مقررات ملی ساختمان
با توجه به توسعه ساخت و ساز در کشور و همچنین پیشرفت‌های ایجاد شده در علم مهندسی عمران لزوم بازنگری ویرایش دوم و بروز رسانی آن براساس آخرین ویرایش آیین‌نامه‌های معتبر دنیا در زمینه تدوین آیین‌نامه‌های بارگذاری ضروری به نظر می‌رسد. در ادامه مهمترین تغییرات ایجاد شده در ویرایش حاضر مختصراً ارائه می‌شود:
دانلود فايل PDF مبحث ۶(بارهاي وارد بر ساختمان)
با توجه به گستردگی و تنوع اقلیم آب و هوایی کشور ایران، ضوابط مربوط به بار سیل (فصل ۶)، بار باران (فصل ۸) و بارهای يخ – یخ زدگی جوی (فصل ۹) در این ویرایش به مبحث ششم مقررات ملّی ساختمان اضافه شده است.
با توجه به فصول جدید بارگذاری اضافه شده، گروه‌بندي خطرپذيري ساختمان و همچنین ضریب اهمیت مربوط به هر نوع بارگذاری در فصل اول این مقررات منظور شده است.
ترکیبات بارگذاری مربوط به طراحی به روشهای متفاوت با در نظر گرفتن بارهای جدید اعمالی، در فصل دوم این مقررات ارائه شده است.
عمده‌ترین تغییر ایجاد شده در فصل مربوط به بار مرده، حذف بار مربوط به تیغه‌های جداساز فضا و انتقال آن به فصل مربوط به بارهای زنده است.
حداقل بار طراحی جانبی خاک با توجه به شرح مصالح انباشته شده در پشت دیوار حائل اصلاح و در فصل بارهای خاک و فشار هیدرواستاتیکی (فصل ۴) اعمال شده است.
از جمله مهمترین تغییرات اعمالی در فصل بارهای زنده (فصل ۵) عبارتست از: ارائه ضوابط مربوط به دیوارهای تقسیم کننده، اصلاح ضوابط مربوط به کاهش بارهای زنده طبقات از جمله امکان کاهش بار زنده محل عبور و یا پارک خودروهای سواری و کاهش در بارهای زنده بام تحت شرایط خاص، اصلاح بارهای جراثقال، تکمیل و بروز رسانی حداقل بارهای زنده گسترده یکنواخت و بار زنده متمرکز کف‌ها، بار زنده محل فرود بالگرد و تعیین یک حداقل مقدار ممکنه برای حالاتی که بار زنده آنها در این مبحث مشخص نشده است.
اصلاح رابطه مربوط به تعیین بار برف بام بر اساس ضریب اهمیت، ضریب برف‌گیری، ضریب شرایط دمایی و ضریب شیب؛ بازنگری ضوابط مربوط به بارگذاری نامتوازن، انباشتگي برف در بام‌های ترازهای پايين‌تر و متفاوت، و سربار باران بر برف از جمله تغییراتی است که در بار برف (فصل ۷) ایجاد شده است.
با توجه به گسترش صنعت بلند مرتبه‌سازی و همچنین امکان بروز طوفان‌هایی با سرعت زیاد، لزوم بازنگری ضوابط مربوط به تعیین بارهای ناشی از باد ضروری به نظر می‌رسد. تغییرات ایجاد شده در این فصل به حدی است که می‌توان فصل مربوط به بارهای ناشی از باد (فصل ۱۰) را یک فصل جدید در این مبحث به شمار آورد. بطور کلی سه روش جهت محاسبه بار باد در این فصل پیش‌بینی شده است: روشهای استاتیکی، دینامیکی و تجربی (تونل باد). روش استاتیکی برای سازه و ساختمان‌هاي با ارتفاع کم و متوسط و نیز نما و پوسته خارجي مناسب است. در این روش فشار ناشی از باد به دو بخش فشار داخلی و خارجی تقسیم شده و هریک از این نیروها بر اساس ضریب اهمیت، فشار سرعتی، ضریب بادگیری، ضریب اثر باد جهشی و ضریب فشار داخلی یا خارجی تعیین می‌شود. روش دينامیكي براي تعیین اثرات کلي باد شامل پاسخ تشديد شده و عمدتاً براي ساختمان‌هاي بلند و سازههاي لاغر (بجز نما و پوسته خارجي و اعضاي سازه‌اي ثانوي) به کار مي‌رود. ساختار این روش مشابه روش استاتیكي است، با اين تفاوت که ضريب اثر تند باد و ضريب بادگیري به طور متفاوتي تعیین مي‌شوند. روش تجربی برای ساختمان‌هايي که ممكن است در معرض اثرات جستي باد يا گرفتگي قسمتي از عبور جريان توسط موانع بالا دست جريان، ريزش گردباد يا اثرات ناپايداري آيرو دينامیكي قرار گیرند و همچنین ساختمان‌هایی که پوسته خارجی نامتعارفی دارند مناسب است. ضوابط و روابط مربوط به هر روش به تفصیل در هر بخش ارائه شده است.
با توجه به بازنگری در ضوابط استاندارد ۲۸۰۰ (آیین‌نامه طراحی ساختمان در برابر زلزله)، کمیته تخصصی مبحث ششم تصمیم گرفت تا ضمن ارجاع ضوابط طراحی در برابر زلزله به آخرین ویرایش استاندارد ۲۸۰۰ به ذکر ضوابط لرزه‌ای مهم و بیان واضح‌تر موارد ابهام آمیز در فصل ۱۱ این مبحث بسنده کند.
با توجه به اهمیت موضوع پدافند غیرعامل و انتشار مبحث ۲۱ در خصوص این مطلب، بارهای ناشی از انفجار در فصل ۱۲ ارائه گردیده است.
در انتها کمیته تخصصی علاقه‌مند است تشکر خود را از مهندسان و یا سازمان‌هایی که پیشنهاداتی ارسال نموده‌اند اظهار نماید و امید دارد این همکاری ادامه داشته باشد. بدیهی است کلیه پیشنهادات حفظ شده و مجدداً مورد بحث قرار خواهد گرفت. امید است متن این ویرایش برای مهندسان کشور مفید واقع شده و کمیته تخصصی مبحث را کماکان از راهنمایی‌ها و اظهارنظرهای خود محروم نفرمایند.
فصل دوم- تركيب بارها
۶-۲-۱- كليات
۶-۲-۲- علايم اختصاري
۶-۲-۳- تركيب بارها در طراحي به روش حالتهاي حدي
۶-۲-۴- تركيب بارها براي حوادث غير عادي
فصل سوم- بار مرده
۶-۳-۱- كليات
۶-۳-۲- وزن اجزاي ساختمان و مصالح مصرفي
۶-۳-۳- وزن تاسيسات و تجهيزات ثابت
فصل چهارم- بارهاي خاك و فشار هيدرواستاتيكي
۶-۴-۱- كليات
۶-۴-۲- فشارهاي جانبي
۶-۴-۳- زير فشار وارد بر كف و شالوده
فصل پنجم- بار زنده
۶-۵-۱- تعاريف
۶-۵-۲- بار زنده گسترده يكنواخت
۶-۵-۳-بار زنده متمركز
۶-۵-۴- بارهاي وارده بر سيستمهاي نرده،نرده حفاظ،دست انداز،حفاظ پاركينگ،و نردبان ثابت
۶-۵-۵- بارهاي ضربه اي
۶-۵-۶- بار زنده نامشخص
۶-۵-۷- كاهش بارهاي زنده طبقات
۶-۵-۸- كاهش در بارهاي زنده بام
۶-۵-۹- بارهاي جراثقال
فصل ششم- بار سيل
۶-۶-۱- كليات
۶-۶-۲- تعريف
۶-۶-۳- الزامات و بارهاي طراحي
فصل هفتم- بار برف
۶-۷-۱- بار برف زمين
۶-۷-۲- بار برف بام
۶-۷-۳- ضريب اهميت
۶-۷-۴- ضريب برف گيري
۶-۷-۵- ضريب شرايط دمايي
۶-۷-۶- ضريب شيب
۶-۷-۷- بارگذاري جزيي
۶-۷-۸- بارگذاري نامتوازن
۶-۷-۹-انباشتگي برف در بام پايين تر
۶-۷-۱۰- بالا آمدگي و دست انداز بام
۶-۷-۱۱- برف لغزنده
۶-۷-۱۲- سربار باران بر برف
۶-۷-۱۳- ناپايداري بركه اي
۶-۷-۱۴- بام هاي موجود
فصل هشتم- بار باران
۶-۸-۱-كليات
۶-۸-۲- علايم
۶-۸-۳- زهكشي بام
۶-۸-۴- بارهاي ناشي از باران طرح
۶-۸-۵- ناپايداري انباشتگي آب
فصل نهم- بار يخ-يخ زدگي جوي
۶-۹-۱- كليات
۶-۹-۲- بار يخ
۶-۹-۳- ضخامت طراحي يخ ناشي از يخ زدگي باران
۶-۹-۴- ضريب ارتفاع
۶-۹-۵- ضخامت اسمي يخ
۶-۹-۶- اثر باد بر سازه ها و اجزاي پوشيده از يخ
۶-۹-۷- بارگذاري جزيي
فصل دهم- بار باد
۶-۱۰-۱- كليات
۶-۱۰-۲- فشار ناشي از باد بر ساختمان ها و سازه ها
۶-۱۰-۳- فشار مبناي باد
۶-۱۰-۴- روش محاسبه بار باد
۶-۱۰-۵- ارتفاع مبنا
۶-۱۰-۶- روش استاتيكي
۶-۱۰-۷- بار باد بر روي سازه هاي مختلف
فصل يازدهم- بار زلزله
۶-۱۱-۱- هدف
۶-۱۱-۲- حدود كاربرد
۶-۱۱-۳- ضوابط كلي
۶-۱۱-۴- ملاحظات معماري و پيكربندي سازه اي
۶-۱۱-۵- ملاحظات طراحي و ساخت ساختمان در پهنه هاي گسلي
۶-۱۱-۶- گروه بندي ساختمان بر حسب اهميت
۶-۱۱-۷- گروه بندي ساختمان بر حسب نظم سازه اي
۶-۱۱-۸- گروه بندي ساختمان بر حسب سيستم سازه اي
۶-۱۱-۹-زلزله طرح
۶-۱۱-۱۰- تركيب بارهاي شامل اثرهاي زلزله طرح
۶-۱۱-۱۱- اثرات بار زلزله شامل ضريب اضافه مقاومت
۶-۱۱-۱۲- تعيين ابعاد شالوده
۶-۱۱-۱۳- تغيير مكان جانبي طرح
۶-۱۱-۱۴- درز انقطاع
۶-۱۱-۱۵- كنترل ساختمان براي زلزله سطح بهره برداري
فصل دوازدهم- بار انفجار
۶-۱۲-۱- حدود كاربرد
۶-۱۲-۲- بار بر پوسته ساختمان
۶-۱۲-۳- ظرفيت باقيمانده
پيوستهاي مبحث ششم
پيوست۶-۱- جرم مخصوص مواد و جرم واحد حجم مصالح و اجزاي ساختمان
پيوست ۶-۲- روش ديناميكي محاسبه بار باد
لیست نظرات