ظرفیتهای نظام مهندسی ظرفیتهای نظام مهندسی و الزامات وزارت راه در بخش ایمنی
آییننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله یا استاندارد دو هزارو هشتصد و مقررات ملی ساختمان، 2 قانونی است که در آن ها به مبحث ایمنی پرداخته شده است. در استاندارد دو هزاروهشتصد بموضوعاتی از‌جمله ضوابط طراحی لرزه‌ای سازه‌های ساختمانی، ضوابط طراحی لرزه‌های غیرساختمانی و ضوابط ساختمانهای با مصالح کلاف دار پرداخته شده است.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (akhbarmohandesi.ir)،آییننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله یا استاندارد دو هزارو هشتصد و مقررات ملی ساختمان، ۲ قانونی است که در آن ها به مبحث ایمنی پرداخته شده است. در استاندارد دو هزاروهشتصد بموضوعاتی از‌جمله ضوابط طراحی لرزه‌ای سازه‌های ساختمانی، ضوابط طراحی لرزه‌های غیرساختمانی و ضوابط ساختمانهای با مصالح کلاف دار پرداخته شده است.ظرفیتهای نظام مهندسی و الزامات وزارت راه در بخش ایمنی
ظرفیتهای نظام مهندسی و الزامات وزارت راه در بخش ایمنی
ظرفیتهای نظام مهندسی و الزامات وزارت راه در بخش ایمنی
در مقررات ملی ساختمان نیز بنکاتی مانند حفاظت ساختمانها در برابر حریق،ضروریات عمومی ساختمان، بارهای وارد بر ساختمان، پی و پی سازی، طرح و اجرای ساختمانهای بتن‌آرمه یا فولادی، ایمنی و حفاظتکار در حین اجرا، طرح و اجرای تأسیسات برقی، تأسیسات مکانیکی، آسانسورها و پلکانهای برقی، تأسیسات بهداشتی لوله‌کشی گاز، عایقبندی و تنظیم صدا، پدافند غیر عامل، مراقبت و نگه داری از ساختمان و صرفه‌جویی در مصرف انرژی اشاره گردیده است.
در همین راستا مسئولین وزارت راه و شهرسازی تنها راه افزایش ایمنی و کیفییت ساختمانها در کشور را رعایت دقیق مقررات ملی ساختمان و ضوابط شهرسازی تلقی میکنند و بر این باور هستند که دولت با نگاه کاملا غیرسیاسی بحوزه ایمنی ساختمانها، بر موضوع رشد کیفیت زندگی و بهبود وضعیت سکونت در کشور تاکید دارد، ولی با این وجود، واقعیت آن است که در حوزه رعایت ایمنی ساخت و ساز، علاوه بر این که فرهنگسازی مناسبی در میان عموم مردم برای توجه به الزامات ایمنی چه در دوره ساخت و چه در دوره بهره برداری از ساختمان شکل نگرفته است و نهادهای مسئول نیز در این زمینه بوظایف قانونی خود عمل نمیکنند.
کوتاهی شهرداری در بخش ایمنی
اگرچه ساخت و سازهای غیراصولی چه از نظر فنی و چه از نظر عدم رعایت ضوابط شهرسازی و مقررات ملی، برخورد قاطع شهرداریها را میطلبد، ولی متاسفانه در این بخش با یک تناقض و پارادوکس قانونی هم روبرو هستیم. یعنی از یک طرف باید جلوی بنای ساختمانهایی گرفته شود که در حوزه تراکم و یا سطح اشغال، مقررات ملی و قواعد شهرسازی را رعایت نمیکنند و حکم تخریب برای آن ها صادر گردد، ولی از سوی دیگر با استفاده از ظرفیتهایی که در کمیسیون ماده صد تعریف شده و تزریق منابع و نقدینگی به شهرداریها، متاسفانه این قبیل ساخت و سازها را ادامه میدهند.
از طرف دیگر، در راستای تحقق ایمنی مراکز تجاری و اماکن عمومی، قانون بصراحت شهرداریها را ملزم به نظارت کرده و طبق قانون شهرداریها، وظیفه نظارت بر نحوه رعایت موارد ایمنی در اماکن عمومی بطور مشخص بعهده شهرداریها است و شهرداری مسئول ایجاد ایمنی در اماکن عمومی است.
ولی آن چه عملا دراین بخش مشاهده میشود حاکی از آن است که در بخش الزام ساختمانها به ایمن‌سازی، با ضعف قانونی روبرو هستیم و شهرداری اقدام خاصی برای ایجاد ایمنی در ساختمانها بویژه ساختمانهای قدیمی انجام نداده است. علاوه بر این، در بخش نظارت بر ضوابط ایمنی در ساختمانهای مسکونی با خلأ قانون روبرو هستیم و نمیتوان مالک یک ساختمان مسکونی را ملزم به اجرای قوانین کرد.
ظرفیتهای نظام مهندسی و الزامات وزارت راه
آن چه کارشناسین درمورد آن هشدار و تذکر میدهند، این است که متاسفانه ایمنی ساختمانها مورد عنایت هیچ دستگاه و نهادی نیست و درواقع هیچ سازمانی نمیپذیرد که تا چه میزان در بحث ایمنی ساختمانها بویژه ساختمانهای قدیمی و فرسوده مسئول است.
در این بین بعض مسئولین، سازمان نظام مهندسی ساختمان را بعنوان یک نهاد اثرگذار در تعیین و ارزیابی میزان ایمنی ساختمانها و شناسایی ساختمانهای خطرآفرین معرفی میکنند و معتقدند که چون این سازمان نسبت بموضوعات و مسائل شهری حساسیت بیش تری از خود نشان میدهد، بنابراین میتواند در استانها و شهرهای مختلف، با ارزیابی میزان ایمنی ساختمانها از بروز حوادث تلخ در کشور جلوگیری کند.
اما مجلسیها با اشاره به این که آماده سازی آیین نامه ایمنی ساختمانها در شورایعالی معماری و شهرسازی، یک الزام و ضرورت است، خواستار توجه و بررسی دقیق شورایعالی معماری و شهرسازی درمورد ساختمانهای ناایمن و اعمال نظر در رابطه با آن ها شده اند.
ساختمانهای قدیمی و نوساز از منظر ایمنی
در این بین کارشناسین در پاسخ به این که امنیت ساختمانها در کلان شهری مثل تهران چگونه باید تامین شود معتقد هستنند: امنیت ساختمانها باید در ۲ بخش مورد توجه قرار گیرد. اول این که ساختمانهای قدیمی طبق نظام طراحی و محاسبات فنی مهندسی آییننامه های قدیمی اجرا شده و امروز این آییننامه‌های فنی با پیشرفت علم تغییر کرده است.
بنابراین آن چه مسلم است ایمن سازی ساختمانها باید هم به لحاظ محاسبات و اجرای سازه ها و هم بلحاظ بهره‌برداری انجام گیرد. در ساختمانهای جدیدی که محاسبه میشوند، آییننامه‌های محاسباتی در حد نسبتا خوبی اعمال شده و باید نظارت مضاعفی در بخش اجرا اعمال و مهندسین را مامور کنیم تا نظارت عالی و متعالیتری بر ساخت‌وسازهای شهری داشته باشند. در این حوزه قاعدتا نظارت دقیق بعهده سازمان نظام مهندسی است و شهرداری هم در هنگام صدور پروانه باید بگزارشات مجموعه‌ای از مهندسین مورد تایید سازمان نظام مهندسی توجه کند.
به این ترتیب اگرچه این تغییرات فنی جدید در ساختمانهای جدید و در حال ساخت، در محاسبات سازه ای اعمال میشود و سازمان نظام مهندسی و شهرداری، تاییدیه‌های فنی لازم و کنترلهای مضاعف را از این بابت اعمال میکنند تا در آینده با کم ترین آسیب بلحاظ محاسبات، اجرا و بهره‌برداری از ساختمانها روبرو شویم، ولی آن چه امروز بشدت مورد بحث است، ساختمانهای قدیمی است که در عین داشتن کاربریهای مختلف، ایمنی لازم را ندارند و نظام کنترل ایمنی آن ها باید بازنگری و قانون مند گردد.
تمدید پروانه صنفی افراد منوط بگذراندن دوره ایمنی
صاحب نظران با ابراز تاسف از این که، مراکز تجاری مشابه پلاسکو در تهران و دیگر شهرها فراوان هستند، معتقد هستنند: آموزش ساکنین و افرادی که از ساختمانها بویژه بناهای قدیمی تجاری بهره‌برداری میکنند، جزو الزامات بعدی است و درواقع تمدید پروانه صنفی هر فردی منوط بگذراندن دوره آموزشی مرتبط با ایمنی ساختمانها باشد. هم چنین آموزش آتش‌نشانها طبق علم روز و ضوابط و آییننامه‌ها نسبت بموضوعاتی از قبیل رفتار سازه‌های فلزی در برخورد با آتش و زلزله، ضروری است تا متناسب با این احتمالات و وقوع حادثه، رهبری صحیحی در مورد مسائل پیش آمده انجام دهند. از سوی دیگر باید با شناسایی ساختمانهای ناایمن، تا جای ممکن نسبت به تقویت سازهای و رعایت مباحث ایمنی آن ها همت گردد.
ساختمانهای قدیمی چند کاربره
اکنون آن چه جای شگفتی دارد این است که همین ساختمانهای قدیمی ناامن، کاربریهای مختلف پیدا نموده و چند کاربره شده‌اند. یعنی نیروهای کاری بعضا در همان ساختمان زندگی و کار میکنند و این بناها هم زمان به کارگاههای تولیدی و فروشگاه تبدیل شده اند.
به بیان دیگر یک بارگذاری خارج از عرف ظرفیت برای بعضی مراکز تجاری تعریف شده و میزان انرژی‌ای که از این ساختمانها خارج میشود، با توجه به نصب خودسرانه کلید، پریز، سیم برق، سیستم گرمایش و… از طرف مالکین، متناسب با ظرفیت اولیه تعریف شده برای آن ساختمان نیست.
درمجموع باید گفت از آن جایی که خدماتی که بابت عدم رعایت موازین ایمنی در ساختمانها انجام میشود، خیلی زیاد و شمار تلفات هم بالا است، سخت گیری در بخش ایمنی چه در دوره ساخت و طراحی و چه در حین بهره برداری امری خیلی مهم و بجا است.
منبع: سازه نیوز
