مقایسه و ارزیابی سیستم حمل و نقل ریلی و سیستم حمل و نقل جاده ای

با وجود اینکه در جهان حمل و نقل از طریق کانتینر رو به افزایش است اما ایران برعکس سایر کشور ها توجه چندانی به این موضوع ندارد و تنها %1.6 از جا به جایی های کالا در ایران به وسیله کانیتر صورت می گیرد. با وجود اینکه مزایای بسیاری در جا به جایی کالا به وسیله کانتینر از طریق حمل و نقل ریلی وجود دارد اما در ایران از این سیستم بسیار کم استفاده می شود. برای مثال در سال 1392 تنها حدود 8 درصد از کالا های کانتینری توسط راه آهن حمل شد.

مقدمه

با وجود اینکه در جهان حمل و نقل از طریق کانتینر رو به افزایش است اما ایران برعکس سایر کشور ها توجه چندانی به این موضوع ندارد و تنها %۱٫۶ از جا به جایی های کالا در ایران به وسیله کانیتر صورت می گیرد. با وجود اینکه مزایای بسیاری در جا به جایی کالا به وسیله کانتینر از طریق حمل و نقل ریلی وجود دارد اما در ایران از این سیستم بسیار کم استفاده می شود. برای مثال در سال ۱۳۹۲ تنها حدود ۸ درصد از کالا های کانتینری توسط راه آهن حمل شد.

مقایسه و ارزیابی سیستم حمل و نقل ریلی و سیستم حمل و نقل جاده ای

مقایسه و ارزیابی سیستم حمل  و نقل ریلی و سیستم حمل و نقل جاده ای

مقایسه حمل و نقل جاده ای و ریلی

محیط زیست

تعدادی از مزیت های حمل و نقل ریلی در زمینه محیط زیست به قرار زیر است :

آلودگی هوا: تحقیقات سوئد نشان می دهد ، که در اثرافزایش بهره وری از حمل و نقل ریلی می توان میزان آلودگی هوا را به مقدار۳۰% اکسید نیتروژن ۸۰% هیدروکسیدها و ۵۰% هیدروکربنها بین سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ کاهش دهند و مشخص شد که نقش راه آهن در آلوگی تنها ۱ درصد است.

سوالات آزمون نظام مهندسی عمران

آزمون نظام مهندسی عمران محاسبات

سر وصدا: تحقیقات نشلن می دهد که صدای قطار ها به خاطر برد فرکانس مفیدشان به نسبت به صدا خودروهای جاده ای کمتر است.

استفاده از زمین: در کشور آلمان راهها و جاده های مساحتی حدود ۹/۴ درصد از خاک این کشور را در بر می گیرد ، که از این مقدار ( یعنی ۹/۴ درصد ) چیزی کمتر از نیم درصد متعلق به راه آهن می باشد . راه آهن نیاز چندانی به زمین ندارد ، یک مسیر دو خطه مدرن فقط ۷/۱۳ متر زمین ( عرض) را اشغال می کند ، اما یک بزرگراه چهار باندی با ظرفیت مشابه تقریبا سه برابر زمین مذکور را نیاز دارد .

زمان سفر

یکی از عوامل مهم در انتخاب وسیله حمل کالا، زمان حمل آن است به طوریکه با توجه به نظرات صاحبان کالا مهمترین دلیل عدم مطلوبیت حمل ریلی زمان سفر بالای آن است. از مهمترین دلایل بالا بودن زمان ریلی میتوان به محدودیت ظرفیت مسیرهای ریلی کشور به ویژه در مسیرهای تک خطه اشاره کرد.

ایمنی

طبق آمار ها خطر تصادف در جاده ها ۲۴ برابر حمل و نقل ریلی است که این خود نشان از بسیار ایمن تر بودن حمل و نقل ریلی دارد.

انرژی

در این زمینه آمار و اطلاعات متنوعی وجود دارد که در اینجا گزارش مرکز تحقیقات راه آهن آورده شده است که در جدول زیر می توانید نتایج را ببینید.

هزینه احداث

در ژاپن مطالعه ای در این زمینه صورت گرفته است که فرضیات آن بدین صورت بوده است که راه آهن ۲خطه باشد و جاده ۴خطه باشد و حداکثر ظرفیت هر دو سیستم مورد مطالع قرار گرفت و نتایج حاصله بدین صورت بود که در سطح زمین اشغالی مساوی راه آهن ۳ تا ۵ برابر جاده ظرفیت جا به جایی دارد همچنین به نسبت ظرفیت جا به جایی هزینه جاده ۳ برابر راه آهن می باشد همچنین در زمینه تعمیر و نگهداری راه آهن کم هزینه تر از سیستم جاده ای است.

مشكلات حمل و نقل ريلی

• نبود راه سازی و راهداری مناسب
• انحصار دولتی
• مشکلات بازرگانی
• مشکل سیر و حرکت
• واقعی نبودن قیمت سوخت
• سرعت پایین و وجود گلوگاه ها
• عدم گستردگی خطوط ریلی

مشکلات بازرگانی

• در بسیاری از کشور ها به راه آهن فقط به عنوان یک وسیله جا به جایی نگاه می کنند و توجهی به خدمات جانبی و رفاهی ندارند که این خود باعث رغبت کمتر به استفاده می شود.
• وجود قوانين دست پاگير اداري
• در كشورهاي آسياي ميانه و حوزه قفقاز با وجود اینکهبازار پرظرفيتی برای حمل بار وجود دارد ولی مدیریت و جایگاه های نمایندگی مناسبی دیده نشده است
• عدم وجود سیستم بازاریابی مناسببهره مند برای جذب صاحبان کالا.

مقایسه و ارزیابی سیستم حمل و نقل ریلی و سیستم حمل و نقل جاده ای

مشکل سیر و حرکت

مشكل سيروحركت مربوط به زمان بر بودن مدت زمان حركت كالاها از ورودي تا دروازه هاي خروجي مي شود ، برطرف شدن مشكلات اين بخش به منظور كوتاه كردن مدت زمان حمل كالاها ، باعث جذب بیشتر صاحبان كالا برای استفاده از راه آهن می شود .

واقعی نبودن قیمت سوخت

همگی از پرداخت یارانه دولت برای سوخت مخصوصا گازوییل خبر داریم و از طرفی می دانیم که نزدیک به ۵۰ % فرآورده های نفتی در حمل و نقل صرف می شود که سهم جاده ها بیشتر از بقیه مد های حمل و نقل است.

سرعت پائين و وجود گلوگاه‌ها

سرعت حرکت پایین تر ريلنسبت به جاد‌ه‌ که این عیب خود يکي ديگر از دلايل جذب صاحبان کالا به سمت سيستم حمل و نقل جاد‌ه‌اي ‌است.‏ به عنوان مثال ترافيک سنگين در برخي محورهاي ريلي نظير خط‌آهن جنوب کشور موجب عدم رشد سيستم حمل و نقل کالا شده است.

عدم گستردگی خطوط ریلی

با توجه تلاش هایی که صورت گرفته ولی هنوز برخی از مراکز استان ها همچون بوشهر از خطوط راه آهن مرحوم هستند که خود باعث می شود خیلی از صاحبان کالا تمایلی به استفاده از این سیستم به دلیل عدم گستردگی کافی داشته باشند و بیشتر به جاده ها روی بیارن که باید در گسترش خطوط راه آهن تلاش بیشتری شود تا فراگیر شود.