فضای به‌هم ریخته کسب و کار در پی فاصله دانشگاه و صنعت/چرا مهندسان بیکارند؟
امروزه با توجه به وجود دانشگاه های متعدد در کشور، مدرک گرایی و گرفتن مدرک رواج یافته است. اگرچه ارتقای سطح سواد و تحصیلات در کشور از نظر مسائل اجتماعی، بهبود روابط اجتماعی و ارتقای فرهنگ جامعه امری بسیار مثبت و تأثیرگذار است؛ اما جای تأسف دارد که تا به امروز مسئله اشتغال برای این فارغ التحصیلان مدیریت نشده و در شرایط رکود اقتصادی، بیکاری قشر تحصیل کرده هم معضل دیگری را به چالش‌های موجود افزوده است.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (akhbarmohandesi.ir)،بیکاری جوانان و به ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی دارای آمار بالایی است که مسئولان از گفتن آن اباء دارند. پاره ای از دلایل این بیکاری، مربوط به افزایش تصاعدی جمعیت جوان کشور و نیز وارد شدن دختران تحصیلکرده و زنان سرپرست خانوار به بازار کار است. خـروج سرمایه گذاری‌های کلان از کشور در پی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ، تحریم و ارعاب از دیگر عوامل رشد بیکاری در کشور است که منجر به عدم ورود سرمایه گذارهای خارجی به ایران شده است. همچنین اشتغال به کار ممتد گروهی از افراد بازنشسته، جلوی جذب جوانان در سال های اخیر را گرفته است.فضای به‌هم ریخته کار در پی فاصله دانشگاه صنعت
فاصله دانشگاه و صنعت
فضای به‌هم ریخته کار در پی فاصله دانشگاه صنعت
از طرفی در حال حاضر، میان تعداد فرصت‌های شغلی تخصصی ایجاد شده در جامعه و شمار دانش‌آموختگان تناسبی وجود ندارد و به همین دلیل تدوین سیاست های مناسب هدایت تحصیلی برای سال های آینده ضروری به نظر می رسد. آمارها نشان می دهد، بیشترین آمار بیکاری در سطح کل کشور مربوط به قشر تحصیلکرده است و در هر خانواری چند فرزند دارای تحصیلات بالاتر از لیسانس بیکارند.
رشته حفاظت محیط زیست با ۴۹ درصد فارغ التحصیل بیکار در صدر جدول بیکارترین رشته های دانشگاهی در ایران قرار دارد. بعد از این رشته، علوم رایانه با ۴۰ درصد در رده دوم ایستاده است. در این بین رشته های معماری و ساختمان سازی با ۲۶ درصد جایگاه چهارم بیکاری را به خود اختصاص داده و حرفه های مهندسی با ۲۱ درصد در رده نهم بیکاری قرار گرفته است.
عوامل افزایش بیکاری در صنعت ساختمان سازی
براین اساس اگرچه رشد بیکاری در رشته های معماری و ساختمان سازی و سایر رشته های مهندسی مرتبط با صنعت ساختمان، بی ارتباط با موضوع رکود مسکن نیست و کاهش چشمگیر ساخت و سازها، به افزایش بیکاری در این بخش ها دامن زده است؛ اما به طور کلی عامل اصلی بروز این معضل، فراتر از موضوع رکود است و ارتباط بسیار ضعیف دانشگاه ها با بخش صنعت است که قشر تحصیل کرده را از صنایع دور کرده و این امر نشان می دهد که دانشگاه ها به صورت ضعیف مدیریت می شود.
در آسیب شناسی این موضوع باید گفت؛ دانشجویان در زمان فارغ التحصیلی هیچ مهارتی ندارند و به دلیل قطع رابطه نیروی انسانی با بازار کار و به ویژه فضای کسب و کار، جوانان فاقد مهارت‌های لازم در مشاغل تخصصی هستند. درواقع یک دانشجو که صرفاً یکسری مباحث تئوری را در دوران تحصیل در دانشگاه فرامی گیرد و کار عملی انجام نمی‌دهد و در مهارت خاصی تعلیم نمی‌بیند، باید پس از فارغ التحصیلی به دنبال کسب مهارت هم برود. به همین دلیل دیرتر در بخش صنعت و تکنولوژی جذب بازار کار می شود
اساتید دانشگاه نیازهای صنعت را نمی شناسند
به باور صاحب نظران، روی دیگر سکه آن است که بعضاً حتی دانشجویان مقطع لیسانس، در حد دیپلم و سیکل سواد ندارند و اشتباه نگارشی و غلط املایی در نوشتن دارند. از سوی دیگر حتی سطح علم و تخصص و مدیریت برخی اساتید دانشگاهی جای انتقاد و بحث دارد و سطح معلومات برخی دانشجویان از این اساتید بسیار بالاتر است. یا اینکه اکثر اساتید آکادمیک هستند. یعنی کار عملی انجام نداده اند و صرفاً با آموختن یک سری مباحث تئوری، حتی تا مدرک دکترا پیش رفته اند و در دانشگاه ها هم همان مباحث را به دانشجویان انتقال می دهند؛ بدون اینکه نیازهای صنعت را در حال حاضر بشناسند.
به همین دلیل امروزه متأسفانه قشر تحصیلکرده نمی توانند کمکی به صنایع بکنند و تنها گروه بسیار کمی از آنها هستند که حال به علت علاقه یا شانسی که داشته اند و در حین تحصیل، در واحدهای صنعتی یا کارخانه ها مشغول به کار شده اند، می توانند در این بخش اثرگذار عمل کنند.
از همین رو مسلما اساتید دانشگاه یا استادیاران حتماً باید در مجموعه های صنعتی کار عملیاتی انجام داده و از علم روز آگاهی داشته باشند تا بتوانند در دانشگاه ها تدریس کنند و در این صورت می توانند دانشجویان خوب و باسوادی تعلیم دهند. ضمن اینکه دولت باید این موضوع را اجباری کند که در حین تحصیل، دانشجویان حداقل یک ترم عملیاتی چه در بخش کشاورزی، صنعتی یا هر صنعت دیگری در کارخانه ها سپری کنند.
دانشگاه و صنعت باید در کنار هم قرار گیرند
اما این در حالی است که متأسفانه مدرک گرایی و اشاعه دانشگاه ها و مراکز علمی متعدد باعث شده که سیل مدارک عالیه به بازار سرازیر شود. به بیان دیگر جوانان به دلیل محرومیت از جامعه صنعتی و کار در آن، به مدرک گرایی و گذراندن دوره های تحصیلی یکی پس از دیگری روی آورده اند و این مصیبتی است که تعدادی دیپلمه بیکار را به لیسانس‌ها، فوق لیسانس‌ها و بعضا دکتراهای بیکار تبدیل کرده است.
به این ترتیب مسئولان ذیربط با اشاره به لزوم کسب مهارت و مهارت آموزی به جای گرفتن مدرک دانشگاهی، تأکید می کنند که دانشگاه و صنعت باید در کنار هم قرار گیرند. چرا که درواقع قشر تحصیلکرده متمایز از قشر مدرک دار است و صرفا افرادی که تحصیل واقعی کرده و در رشته تحصیلی خود خبره شده اند، می توانند در شرایط رکودی فعلی هم به حرفه تخصصی خود مبادرت کنند. اما به طور کلی عملکرد دانشگاه ها در این بخش بسیار ضعیف است و صنعت و دانشگاه فاصله بسیار زیادی از هم دارند.
به عقیده کارشناسان، حتی یکی از عوامل نامطلوب بودن فضای کسب و کار در کشور، ناشی از این نقص به عنوان یکی از پایه های اساسی است.
منبع: صما
مرجع اخبار نظام مهندسی و آزمون نظام مهندسی
برای مشاهده مجموعه کامل اخبار نظام مهندسی کلیک کنید.
مجموعه کامل محصولات آزمون نظام مهندسی را در اینجا ببنید.
