پلهای لرزان پایتخت از وضع هفت پل قدیمی تهران که هنوز مورداستفاده مردم هستند
احمدپور،مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران بیان کرد: چهل و هفت پل در تهران نیازمند بهسازی لرزه‌ای است.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (https://www.akhbarmohandesi.ir)،احمدپور،مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران بیان کرد: چهل و هفت پل در تهران نیازمند بهسازی لرزه‌ای است.وضع هفت پل قدیمی تهران که هنوز مورداستفاده مردم هستند
وضع هفت پل قدیمی تهران که هنوز مورداستفاده مردم هستند
وضع هفت پل قدیمی تهران که هنوز مورداستفاده مردم هستند
مهدی روان شادنیا، عضو سازمان نظام مهندسی تهران گفت: بعضی از پلها ارزش تاریخی دارند و نباید تخریب گردند
بعضی از پلها را مثل سیدخندان ساخته بودند تا گره کوری که با سیل عظیم پیکا‌نهای دهه چهل در ترافیک تهران افتاد، باز گردد، ولی قصه ساخت ۷ پل معروف تهران طور دیگری است؛ پلهایی که در فاصله سالهای پنجاه و یک تا پنجاه و دو در تهران ساخته شد: «پلهای ۳ گانه حافظ، کریم‌خان زند، گیشا، آزمایش و پل چوبی.» ۷ پل معروف تهران که این روزها جزو پرترددترینها محسوب میشوند، در دهه پنجاه برای ورود کاروان بازیهایی آسیایی هزار و نهصد و هفتاد و چهار ساخته شد، بهمین علت هیچکدام طراحی لرزه‌ای نداشتند.
البته حالا مسئولین معاونت عمرانی شهرداری مدتی است که کار تحقیق و بررسی در این زمینه را آغاز کرده‌اند و نتیجه این که «پل گیشا با آن همه خاطره باید به زیرگذر تبدیل گردد و احتمالا تا آخر سال برای همیشه در عکسها و فیلمها دفن خواهد شد.»
در همه سالهایی که تن این ۷ پل پذیرای سنگینی‌بار بود، هیچ مراقبتی از آن ها نشد، درحالیکه حتی بارهای تحمیل گردیده به آن ها هم تناسبی با ظرفیتشان نداشت، بهمین علت هم حالا فرسوده شده‌اند. در سالهای نخست دهه پنجاه زمانیکه بلژیکیها کار ساخت بعضی این پلها را آغاز کردند، شاید هیچوقت تصور عبور و توقف این همه خودرو از روی آن نبود و البته حالا اتوبوسهای شهری و کامیون با بار غیرمجاز هم به آن اضافه شده‌اند. هفتمین دوره بازیهای آسیایی از ۱۰ تا ۲۵ شهریور سال پنجاه و سه برای اولین‌بار در خاورمیانه و تهران برگزار گردید.
شهرداری تهران که در رأس آن غلام رضا نیکپی، شهردار اعدامی سالها بعد بود، برای کنترل ترافیک در مسیر هتلهای معروف تهران تا ورزش گاه، ساخت پلها را در دستورکار قرار داد و بعد هم یک شرکت بلژیکی مسئولیت ساخت این پلها را بعهده گرفت.
این پلها تماما فلزی ساخته شده و تنها بر لایه رویی آن آسفالت ریخته شده است. پل اکباتان هم البته یکی از همین پل بود که در سال هشتاد و سه به علت وجود نداشتن نیاز به آن برچیده شد. پلهای معروف تهران از همان زمان تا همین سالها خاطرات بسیاری از برگزاری بازیهای آسیایی تا تظاهرات و راهپیماییهای مختلف را به خود دیده است.
*پل گیشا و آزمایش
پل گیشا که قبلا با نام نصرت شناخته میشد، یکی از پلهایی است که در بالای محله امیرآباد تهران درحال برچیده‌شدن است. پلیکه از خیلی وقت پیش فرسوده گردیده ولی مسئولین شهری معتقد هستند؛ هزینه مرمت و بهسازی لرزه‌ای آن خیلی بیش تر از ساخت جایگزین برای آن است. علی رضا جاوید، معاون عمرانی شهرداری تهران هم گفته است که در نیمه دوم امسال بجای آن، زیرگذری در آن‌جا ساخته میشود: «شاهد پیشرفت سی و پنج درصدی این پروژه هستیم.» این پل فلزی با طول ششصد و بیست متر است که به علت کم‌عرض‌بودن هرروزه ترافیک زیادی در هر دو سو دارد، چون طراحی آن بصورت ۲ لاین عبوری است.
حالا البته زیرگذر درحال احداث هزار و صد و بیست متر است که سیصد و پنجاه متر آن بصورت مسقف و بقیه بصورت رمپهای ورودی و خروجی ساخته میشود و همه خاطرات آن بفراموشی سپرده میشود. «طهمز احمدپور»، مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران به «شهروند» میگوید که برای این پل بهسازی بصرفه نبود، چون نیاز بتعریض هم داشت، لذا زیرگذر جایگزین گردید.» پل آزمایش هم یکی دیگر از این پلها از سمت شرق به غرب و پس از پل گیشا در تهران است که نیازمند مرمت روکش پل و تقویت بهسازی لرزه‌ای است.
*پلهای ۳گانه حافظ
پلهای حافظ روی خیابان جمهوری و طالقانی (حافظ- طالقانی، حافظ- انقلاب و حافظ- جمهوری) قرار دارد و در اطراف آن هم مراکز معروف بسیاری هست؛ مثل ساختمان بورس تهران، پاساژ علاءالدین، مجتمع چارسو، بازار موبایل ایران برای خرید موبایل و لوازم جانبی، سفارت فرانسه و ایتالیا، بیمارستان نجمیه، ساختمان آلومینیوم و پاساژ امجد (بورس قطعات تخصصی الکترونیک).
این پل که در قسمت مرکزی تهران است، خاطرات بسیاری از آیین مذهبی، جشنهای پیروزی یا انتخاباتی، تظاهرات و راهپیماییهای مردم تهران را بخود دیده است و بالای آن هم، همیشه مأمن خوبی برای عکاسهای خبری بوده تا بهترین عکسها را ثبت کنند.
البته هنوز بررسیهای کارشناسی در مورد آینده این پلهای موقت و فرسوده تهران تمام نشده است و آن طور که طهمز احمدپور، مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران میگوید، صرفا قرار نیست که این پلها تخریب یا تبدیل به تونل شوند ولی در بیش تر موارد، هزینه تعمیرات و بهسازی لرزه‌ای آن خیلی بیش تر از هزینه بازسازی آن است: «البته در تمام دنیا در خیابانهای پرتردد ارجحیت با نگه داری و تعمیرات نیست.»
*پل کریم‌خان زند
پل کریم‌خان زند در تقاطع خیابان کریم‌خان زند و خیابان شهید سپهبد قرنی است که خیابان سنایی، میرزای شیرازی و ایران شهر را هم پوشش میدهد و از سالهای گذشته به علت کتابفروشیهایی مانند نشرچشمه، مثلت و یساولی معروف گردیده است. این پل هم برای تأمین دسترسی به ورزش گاه آزادی در همان زمان ساخته شده و حالا البته برای تبدیل آن از فلز به کامپوزیتی کارگاه تجهیز گردیده است و هزینه اتمام آن حدود نه میلیارد تومان برآورد میشود.
طهمز احمدپور، مدیرعامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران هم دراین مورد میگوید که طرح بهسازی لرزه‌ای پل کریم‌خان تمام شده و شرکت یادمان سازه با قرار دادی ۱ ساله اجرای آن را شروع کرده است: «عرشه این تونل با بتن مرتب میشود و هم زمان هم بهسازی لرزه‌ای آن صورت میگیرد.»
*پل چوبی
پل چوبی تقریبا در مرکز شهر تهران است و شاید به علت هم جواری با منطقه بازار تهران در خیابانهای اطراف آن فروشگاههای عرضه پارچه مبلی، پارچه پرده‌ای، چوب و الوار قرار دارد. از سالهای دور هم بعنوان بورس بازار چوب‌فروشها و پهنه نجاریها شناخته میشد، ولی در سالهای اخیر بیش تر کارگاهها به حاشیه جنوب شرقی در جاده خاوران منتقل شدند. پل چوبی در تقاطع خیابان انقلاب و خیابان سپاه است که دسترسی بمیدان بهارستان را ممکن میکند.
پل چوبی در گذشته، تهران قدیم را به تهران مدرن امروزی ارتباط میداد و درواقع معبری بر خندق شمالی مابین دارالخلافه ناصری و ییلاقات شمیران بود که در زمان ناصرالدین‌شاه ساخته گردید و از همان زمان هم بهمین نام شناخته میشود. پل چوبی با وجود این که قدمت زیادی دارد، ولی مسئولین شهرداری تهران در بررسیها بمشکلی برنخورده‌اند لذا هیچگونه اقدامی برای آن انجام نمیشود.
جاوید، معاون عمرانی شهرداری تهران هم در این مورد بیان کرد: «اگر در مطالعات مشکلاتی دیده شود، اقدام به چاره‌اندیشی میکنیم.»
*برخی از پلها ارزش تاریخی دارد
البته مسئولین شهری معتقد هستند که ۷ پل معروف تهران بطور موقت ساخته شده است و بهمین علت حالا نیاز به بازسازی و بهسازی لرزه‌ای دارد، ولی کارشناسین اعتقاد دیگری دارند.
«مهدی روان شادنیا»، عضو سازمان نظام مهندسی و استاد دانشگاه معتقد است در صورت پیاده کردن سیستم مدیریت پلها میتوان عمر فیزیکی آن را افزایش داد.
او در این مورد عنوان کرد: «در سالهای گذشته همواره تمرکز بر حوزه ساخت در سطح شبکه معابر و بزرگراهی تهران بوده است و بتازگی توجه دستگاهها به بحث نگه داری تأسیسات شهری، پلها و ساختمانها جلب شده است که بمراتب موضوعات مهم تری نسبت به ساخت‌وساز است.
هیچوقت سیستم مدیریت پلها را پیاده نکرده‌ایم در حالیکه سبب افزایش عمر فیزیکی پلها میشود.»
روان شادنیا اظهار داشت: که در استراتژیهای نگه داری، بدترین نوع استراتژی واکنشی و مبتنی بر ترمیم است درحالیکه در دنیا بجای راه کارهای پیش گیرانه، مدیریت جامع نگه داری پیش‌بینانه مطرح است: «در ۲، ۳ دهه اخیر در دنیا میزان قابلیت اعتماد این پلها مطرح گردیده است؛ یعنی آن ها عمر مفید یک سازه را پیش‌بینی میکنند و با روشهایی آن را افزایش میدهند.
دیدگاه ما ولی نسبت به این مسائل سخت‌افزاری است و وقتی هم که مشکل پیش می‌آید آن را جمع‌آوری میکنیم.»
وی در ادامه بوضعیت مالی شهرداری تهران اشاره کرد که در سالهای پیش خیلی هم مناسب نیست: «ما در این شرایط باید بسمت اقدامات نرم‌افزاری برویم ضمن اینکه ممکن است بعضی از این زیرساختها مثل پل رومی، چوبی یا حتی حافظ ارزش تاریخی پیدا کرده باشد، در حالیکه میتوان طوری برنامه‌ریزی کرد که کار به تخریب نکشد.
البته بطور قطع منظور این نیست که هیچگاه وارد فاز مرمت و بازسازی نشویم ولی باید پیش‌بینیهای لازم انجام گردد.»
وی گفت: اقدامات خوبی ازجمله برای ترمیم پل تقاطع ملاصدرا و چمران انجام شده است ولی هنوز هم کفایت نمیکند.
*توجه به مدیریت تردد و اولویتگذاری در ترمیم
مسأله‌ای که در زمینه پلها مطرح است بمدیریت تردد و بارگذاری و اولویتگذاری در ترمیم برمیگردد که این استاد دانشگاه هم به آن اشاره دارد: «بعضی از این پلها برای آن چه حالا مورد استفاده قرار میگیرد، بارگذاری نشده‌اند .بیش از حد برنامه‌ریزی، بیش تر از آن چه مورد انتظار است را تحمل میکنند.باری از طرف دیگر باید برای تعمیر، نگه داری و حتی بازسازی پلها اولویتگذاری گردد و هرکدام که بار ترافیکی بیش تری دارند در اولویت قرار بگیرند.»
مهدی روان شادنیا درمورد استاندارد زیرساختهای شهری هم عنوان کرد: «در کشورهای مختلف بسته بشرایطی که پلها دارند، استاندارد آن ها پنجاه تا چهارصد سال در نظر گرفته میشود ولی بعضی وقتها هم به علت شبکه ترافیک و نیازهای متفاوت تخریب میشود. البته ما هم در ایران استاندارد ملی و آیین‌نامه بارگذاری پلها را داریم ولی کم تر مورد توجه قرار میگیرد.»
*چهل و هفت مورد از پلهای تهران در برابر زلزله مقاومت ندارند
آلودگی صوتی ناشی از عبور و مرور خودروها، سطح فرسوده آسفالت و در نتیجه تغییر مسیر ناگهانی راننده‌ها و ارتعاش بیش از حد ازجمله مواردیست که بعنوان معایب پلها مطرح گردیده است. در شرایطیکه بعضی پلها ازجمله ۷ پل معروف تهران که در این گزارش به آن اشاره گردید هم در برابر زلزله مقاومت لازم را ندارند. مسئولین شهرداری تهران البته اعلام کرده‌اند که بدنبال رفع این معایب هستند.
طهمز احمدپور، مدیر عامل سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران هم خاطرنشان کرد: که چهلو هفت مورد از پلهای تهران نیازمند بهسازی لرزه‌ای است: «از میان این تعداد حدود بیست و هشت مورد طراحی لرزه‌ای شده است و چهارده مورد هم در دست اجراست و البته هفت مورد را هم در اولویت بررسی قرار داده‌ایم.»
احمد پور معتقد است که اکنون هیچ پلی در تهران وجود ندارد که شهرداری نگران پایداری آن باشد: «بهسازی لرزه‌ای طبق آیین‌نامه موجود برای زلزله‌های قابل پیش‌بینی انجام گردیده است یعنی بر مبنای زلزله‌هایی که هر چهارصد و هفتاد و پنج سال ۱ بار اتفاق می‌افتد، مقاومسازی انجام گردیده است.»
آنطور که این مقام مسئول در شهرداری تهران میگوید تا پایان خرداد سال آینده طراحی بهسازی لرزه‌ای این پلها تمام میشود چرا که تهران شهری زلزله‌خیز است: «بودجه مورد نیاز برای بهسازی چهل پل تهران حدود پانصد میلیارد تومان است که امیدوار هستیم با اختصاص منابع تا ٥پنج سال آینده بهسازی لرزه‌ای این پلها به اتمام برسد.»
تهران اکنون هفتصد پل دارد که عمر حدود صد و پنج مورد آن ها بالای بیست سال است و هنگام ساخت، طراحی لرزه‌ای نداشته‌اند لذا نیازمند بهسازی لرزه‌ای هستند. قدیمیترین پلهای تهران در محدوده جوادیه و روی خطوط راه‌آهن تهران ساخته شده که البته در سالهای گذشته تعدادی از آن ها جمع‌آوری شده است.
منبع: تی نیوز
دانلود سوالات آزمون نظام مهندسی اسفند ۹۵
