کاخ ثابت پاسال کاخ ثابت پاسال مسجد نمیشود/ ساخت هتل در بیست درصد زمین
کاخی که بنام کاخ ورسای ایران معروف است و معماری آن از قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در ورسای الگو برداری گردیده است. چند سالی میشود که نامش در سایتها و فضای مجازی با عنوان کاخ ثابت پاسال شنیده میشود، عمارتی که تا قبل از انقلاب بزرگ ترین و گرانترین خانه تهران محسوب میشد و شاید هم هنوز زمین این بنا آن قدر ارزش مند باشد که چندین و چند نهاد برای آینده آن نقشه میکشند.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (akhbarmohandesi.ir)، کاخی که بنام کاخ ورسای ایران معروف است و معماری آن از قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در ورسای الگو برداری گردیده است. چند سالی میشود که نامش در سایتها و فضای مجازی با عنوان کاخ ثابت پاسال شنیده میشود، عمارتی که تا قبل از انقلاب بزرگ ترین و گرانترین خانه تهران محسوب میشد و شاید هم هنوز زمین این بنا آن قدر ارزش مند باشد که چندین و چند نهاد برای آینده آن نقشه میکشند.ساخت هتل در بیست درصد زمین
سازمان نظام مهندسی ساختمان تهران
ساخت هتل در بیست درصد زمین
آن چه که بر کاخ ثابت پاسال رفته است، طولانی است ولی مناقشات بر سر مالکیت و سرنوشت این کاخ به چند سال قبل باز میگردد. در طول این سالها حرف و حدیثهای زیادی در مورد ثبت این بنا در فهرست آثار ملی و آینده آن بعد از این ثبت به گوش رسید که این ثبت هم با مناقشاتی هم راه بود زیرا که این بنا تنها از نظر معماری و نه تاریخی دارای ارزش میراث است.
در پاییز نود و سه خبرهایی درمورد تخریب این کاخ و ساخت برج بجای آن در رسانه‌ها منتشر گردید که رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان در واکنش به این خبر از ارسال نامه‌ای اعتراضی بوزیر راه و شهرسازی خبر داد و بیان کرد: «بدون شک ساخت برجی نه طبقه با کاربری تجاری، بیتوجهی به توصیه اکید بزرگان نظام مبنی بر حفظ هویت تهران است.»
در دی ماه نود و سه محمد حقانی عضو شورای شهر تهران با اشاره به این که شورای شهر بلحاظ قانونی دراین زمینه نمیتواند کاری کند، اظهار داشت: «خاضعانه و برادرانه از شهردار تهران خواهش میکنم که مانع تخریب این ساختمان و تغییر کاربری آن به یک مجموعه تجاری گردد، چرا این ساختمان یک سرمایه فرهنگی و از جاذبه های گردش گری شهر تهران است.»
ساخت «مسجد» سرنوشتی که شورا برای کاخ رقم زد
ولی آخرین خبرها از کاخ ثابت پاسال یا همان ورسای کوچک تهران به روز قبل باز میگردد. خبری که مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران مطرح نمود. خبری که حکایت از تخریب این بنا و ساخت مسجد بجای آن بود.
به گفته چمران، پیشنهاد ساخت مسجد در این زمین در حالی است که میخواستند در این عمارت مجتمع تجاری بسازند و بلندمرتبه سازی نمایند ولی شورا پیشنهاد داده که این کار صورت نگیرد.
وی در مورد مالکیت این بنا بیان کرد: اکنون یکی از نهاد‌ها این عمارت را تملک کرد و به او پیشنهاد دادیم مرکز فرهنگی و مذهبی در آن جا ساخته شود. یعنی مسجد بسازند که البته بخاطر ارائه طرحهای ضعیف هنوز به سرانجام نرسیده است. وی هم چنین خبرداده است که علاوه بر مسجد باید در این مکان فرهنگی بخش تجاری فعال گردد تا مکان فرهنگی بتواند هزینه‌های خود را در بیارد.
کاخ تخریب نمیشود
اظهارات اخیر مهدی چمران، رئیس شورای شهر چهارم تهران درخصوص ساخت مسجد بجای عمارت در حالی است که رجب علی خسروآبادی، مدیر کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان تهران این اظهارات را رد میکند.
رجب علی خسروآبادی، مدیر کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان تهران درمورد آخرین وضعیت این عمارت عنوان کرد: این ساختمان در چند سال اخیر مورد مناقشه بوده است. مالک این بنا پروانه‌های ساختمانی دریافت نموده و در کش و قوس بررسیهای قضایی است.
خسرو آبادی ادامه داد: آن چه که برای سازمان میراث فرهنگی اهمیت دارد، حفظ این بنای ارزش مند است. بهمین خاطر با مذاکرات چند ماهه ای که با مالک این بنا داشته‌ایم بتوافق رسیده‌ایم که بنا را حفظ کند و در بیست درصد از زمین ضلع غربی این بنا مجموعه‌ای مکمل با عنوان هتل و مرکز فرهنگی بدون وارد شدن لطمه‌ای به بنا ساخته گردد.
وی با بیان این که مرمت این بنا در کنار ساخت این مجموعه جدید از برنامه‌های مشترک میراث و مالک عمارت ثابت پاسال است،افزود: این برنامه در دستور کار شورای فنی و کمیته سرمایه‌گذاری سازمان است و امور اداری را طی میکند.
حفظ بنا ارجحیت بر ثبت کاخ دارد
اگرچه چمران، رئیس شورای شهر تهران میراثی بودن این بنا را رد نموده است، ولی مدیر کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان تهران درباره ثبت ملی این بنا میگوید: حفظ این بنا بر ثبت آن در میراث ملی ارجحیت دارد. ما نباید کاری نماییم که موجبات تشدید اختلافات باشد. ما بیش از هفتصد اثر ثبتی در استان تهران داریم و باید برای حفظ آن همت نماییم.
کاخ ثابت پاسال در ابتدا متعلق به حبیب‌الله ثابت (معروف به ثابت پاسال) سرمایه‌دار ایرانی در قبل از انقلاب بوده است که بعد از انقلاب مصادره شده است. این ساختمان در انتهای شمالی خیابان جردن در منطقه تجریش تهران جای گرفته است. درمورد معماری این بنا گفته میشود این خانه از روی اقامت گاه قرن هجدهمی مادام دوباری و بعدها ماری آنتوانت، قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در کاخ ورسای ساخته شده که آنژ-ژاک گابریل آنرا طراحی نموده است.
ولی در واقع شباهتهای این ۲ بنا به هم دیگر، مثل هر ۲ بنای نئوکلاسیک دیگر، شباهت عام است؛ تعداد قابل توجهی تقلید مشهور از تریانو در آمریکا، برزیل و رومانی وجود دارد که شباهتشان بمراتب بیشتر است. ولی نمای اصلی عمارت ثابت شباهتی انکارناپذیر بنمای جنوبی کاخ سفید دارد که یکی از مشهورترین بناهای نئوکلاسیک است.
منبع: سایت خبری شهرک اکباتان
