نکات اجرایی تاسیسات برقی ساختمان ( ارت )

وجود الكترود زمين اساسي كه متداول ترين روش احداث آن چاه زمين است

به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز _  مرجع اخبار نظام مهندسی کشور, ۱- وجود الكترود زمين اساسي كه متداول ترين روش احداث آن چاه زمين است
بر اساس بند ۱۳-۴-۳-۱-ج مبحث سيزدهم مقررات ملي براي مشتركان با كنتور هاي بيش از ۶۰A سه فاز يا مجموعه اي از كنتورها با مجموع جريان
بيش از ۶۰A در هر فاز ضروري است.

نکات اجرایی تاسیسات برقی ساختمان ارت

نکات اجرایی تاسیسات برقی  ساختمان ( ارت )

➖در بند پ- ۱-۹-۵ همين مبحث، روش سنتي قرار دادن صفحه مسي داخل
زغال و پر كردن چاه با لايه هاي نمك و زغال شرح داده شده است كه از دو جهت مشكلات اساسي ايجاد مي نمايد:
?الف- خوردگي صفحه مسي به دلیل وجود نمك
?ب- شسته شدن نمك و افزایش مقاومت چاه
بهمين منظور در اين دستورالعمل استفاده از مواد كاهنده مقاومت همانند خاكهاي معدني
بنتونيت توصيه شده است.
◽۱-۲ براساس بند پ- ۱-۴-۷-۱ مبحث ۱۳ استفاده از آرماتورهاي فونداسيون براي هم بندي
اصلي ساختمان به سيستم زمين الكتريكي ضروري است. همبندي فوق علاوه بر اثر هم
پتانسيل سازي، تأثير قابل ملاحظه اي در كاهش مقاومت زمين دارد.
◽۱-۳ از نكات خیلی مهم بعد از احداث چاه زمين، آزمايش مقدار مقاومت الكتريكي زمين در دوره هاي تناوب مشخص است. بمنظور آشنائي مهندسان با نحوه انجام اين آزمايش، روش مورد لزوم براساس استاندارد BS 7671 شرح داده شده است.
⚫۲- دستورالعمل احداث چاه زمين
◾۲-۱ محل مناسب چاه زمين مكاني است كه امكان آبياري آن وجود داشته باشد، بنابراين
عدم صدمه به سازه ساختمان در انتخاب محل چاه زمين ميبايد مد نظر قرار داد شود.
◾۲-۲ عمق نصب صفحه زمين نقطه اي است كه نم طبيعي بطور دائم وجود داشته باشد اما در هر حال عمق لبه بالائي صفحه از ۱٫۵ متر نبايد كم تر باشد.
◾۲-۳ ابعاد صفحه زمين حداقل ۵۰*۵۰ سانتيمتر با ضخامت ۲ ميليمتر است.
◾۲-۴ در اطراف صفحه زمين حداقل بیست سانتي متر ماده كاهنده مقاومت بايد ريخته شود، بنابراين قطر چاه حداقل نود سانتي متر است.
◾۲-۵ هاديهاي زمين، مسي، چند مفتولي و به مقطع حداقل سی و پنج ميلي متر مربع هستند.
◾۲-۶ اتصالهاي هادي زمين به صفحه زمين به يكي از ۲ روش زير انجام ميشود:
▪۲-۶-۱ در انتهاي هاديها يك #كابل شوي مسي (پرسي يا پيچي) نصب مي گردد. كابل شو به كمك ۲ عدد پيچ و مهره مسي به صفحه مسي اتصال مي يابد. استفاده از پيچ و مهره گالوانيزه ممنوع ميباشد.
▪۲-۶-۲ اتصال هاديها به كابل شو و كابل شو به صفحه با جوش اكسيژن (لحيم سخت) انجام ميگيرد. جوشكاري در كل سطح تماس بايد صورت گيرد. اتصال #لحيم نرم (سرب يا قلع) مجاز نيست.
◾۲-۷ مقدار مناسب ماده كاهنده مقاومت بنتونيت بصورت دوغاب به نسبت ۳۰۰Kg بنتونيت و یک متر مكعب آب است. روي بنتونيت با خاك دستي سرند شده پوشانده ميشود.
◾۲-۸ وجود شينه زمين در مجاورت چاه زمين يا داخل تابلوي اصلي (براساس جزئيات پيوست) ضروري است.
◾۲-۹ براي انجام اندازه گيري مقاومت، امكان باز كردن هاديهاي اتصال زمين از شينه اتصال زمين بايد وجود داشته باشد.
◾۲-۱۰ به شينه زمين علاوه بر چاه زمين، سيمهاي لخت مسي از اسكلت فلزي ساختمان، آرماتور داخل بتن، هادي حفاظتي اصلي و هادي خنثي، لوله اصلي فلزي آب، فاضلاب، كانالهاي تأسيساتي و بدنه ديزل ژنراتور متصل مي گردد.
◾۲-۱۱ مقاومت كل زمين نبايد از دو اهم تجاوز كند. هر ساله اين مقدار بايد در گرمترين ماه سال اندازه گيري شود.
◾۲-۱۲ در صورتيكه يك چاه زمين مقاومت لازم را ايجاد نكند از چند الكترود بصورت موازي بايد استفاده نمود. فاصله اين چاهها حداقل ۳ برابر بزرگ ترين بعد صفحه بايد باشد ( ده متر فاصله توصيه مي شود)
◾۲-۱۳ چاههاي زمين با #سيم لخت مسي حداقل سی و پنج ميلي متر مربع به يك ديگر متصل مي شود.
◾۲-۱۴ هيچيك از هاديها از نوع افشان نبوده و در انواع چند مفتولي ضخامت هر مفتول كم تر از ۱/۸ ميليمتر نباشد.
◾۲-۱۵ هادي زمين نبايد هيچگونه زدگي و خوردگي داشته باشد و آن را بايد كاملا در وسط چاه قرار داد و هم چنين در معرض كشش نباشد.
◾۲-۱۶ دريچه بازديد در بالاي چاه بمنظور بررسي وضعيت چاه در نظر گرفته شود.
⚪۳- از چاه زمين براي فاضلاب استفاده نشود كه اين امر در مقررات ملي ۱۳ پ ۱-۹-۵
يادآوري ۵ ذكر شده است و دلیل آن اينست مواد اسيدي روغني، كف جوهرنمك مس را تخريب ميكند و الكتروليتي را پائين مي آورد.
⚫۴- آزمايش مقاومت زمين (حداكثر دو اهم) انجام گردد، نتيجه اين آزمايش در كارگاه نگهدداري گردد و هر سال يك بار اين آزمايش مي بايست انجام شود كه اين امر بر اساس مقررات ملي ۱۳ پ ۱-۹-۴ میباشد.
⚪۵- فاصله هر دو چاه از هم ديگر حداقل مي بايست معادل ۲ برابر ارتفاع يكي از چاههاي ارت باشد
✅✅✅ قوانین نظارت عالیه و نظارتی برق ساختمان
۱- پریز برق در حمام و دستشویی نباشد. از سینک ظرفشویی هم حداقل هفتاد سانت از شیر و سی سانت از لبه سینک فاصله داشته باشد.
۲- چاه ارت توسط شرکت های دارای تاییدیه اجرا گردد، مقاومت چاه دو اهم و برای چاه ارت کارتکس چاه ( کارتکس شرکت مجری چاه ) اخذ گردد.
۳- رعایت حریم شبکه های توزیع برق از ساختمان برای ولتاژ v380-220 برابر ۱٫۵ متر میباشد و حریم بیست کیلو ولت سه متر میباشد.
۴- حتی المقدور از برقکاران مجاز که دارای گواهی نامه انجام کار از سازمان فنی و حرفه ای میباشند استفاده شود.
۵- استفاده از کلید حفاظت جان ( RCD / RCCB ) با جریان نشتی حداکثر mA 30 الزامی است.
۶- کف تابلو فیوز از کف تمام شده باید صد و هفتاد سانتیمتر فاصله داشته باشد و از لوله آب و گاز صد و  پنجاه سانتی متر فاصله داشته باشد.
۷- در تابلو برق سیمهای نول توسط ترمینال پیچی به هم متصل گردند و از به هم تابیدن سیم ها و نوارچسب کاری کردن آن ها خودداری شود.
۸- در تابلو برق جهت اتصال سیمهای ارت از شینه ارت استفاده گردد.
۹- در همه لوله های برق، سیم کشی ۳ سیمه باشد مگر اعلام حریق ۲ سیمه که البته برخی اعلام حریقها هم ۳ سیمه هستند، کلیه پریزها با سیم سه در دو ونیم میلی متر مربع ۲٫۵*۳ و روشنایی ساختمان با سیم سه در یک و نیم میلی متر مربع ۱٫۵*۳انجام گردد .
۱۰- حداقل فاصله نصب پریزها از کف تمام شده سانتی متر سی و فاصله کلید ها از کف تمام شده صد و ده سانتی متر باشد. به جز آشپزخانه و پارکینگ و پشت بام که باید ارتفاع تمام شده صد و ده سانتی متر باشد و پریزها در پارکینگ و پشت بام باید IP44 باشند یعنی درپوش داشته باشند برای برف و باران.
۱۱- فاصله کلید از ((چهارچوب در)) میتواند بین ده تا سی سانتی متر انتخاب شود اما  هر فاصله ای انتخاب شد باید در کل ساختمان همان فاصله اجرا گردد و کلید و پریز سمت لولای در نصب نگردد.
۱۲- حداقل ارتفاع نصب پریز از کف تمام شده در آشپزخانه و پارکینگ و فضای مرطوب صد و ده سانتی متر باشد و فاصله پریز از مرز بیرونی سینک ظرفشویی شصت سانتیمتر باشد در روشویی که پریز ریش تراش وجود دارد هم این فاصله رعایت گردد.
۱۳- ارتفاع نصب کلید فن صد و بیست سانتی متر از کف تمام شده باشد .
۱۴- فاصله کلید و پریز از شیر گاز حداقل پنجاه سانتی متر باشد به شرط این که پریز در بالای شیرگاز نصب گردد چنان چه پریز سمت چپ یا راست یا زیر شیر گاز نصب شده باشد رعایت فاصله حداقل ده سانتیمتر کافی است.
۱۵- نصب فن در حمام ممنوع است مگر IP44 باشد که در بازار موجود نیست، اگر هم باشد باید شصت سانتیمتر حداقل با خروجی آب دوش فاصله داشته باشد.
۱۶- کلید و فیوز سر راه فاز قرار گیرد .
۱۷- زیر هر پیچ حداکثر فقط باید دو سیم بسته شود.
۱۸- چراغ نصب شده در حمام باید IP44 باشد که این چراغها کم هستند و اگر چراغ معمولی میگذارند زیر حباب محافظ آن واشر نسوز گذاشته شود که آب بندی گردد. و از دوش حداکثر فاصله را داشته باشد(بهتر است ۱٫۵ متر فاصله داشته باشد).
۱۹- بهتر است تمام اتصالات سرسیم داشته باشد یا به صورت سئوالی بسته شود.
۲۰- حداکثر میتوان دوازده پریز از یک فیوز انشعاب گرفت.
۲۱- فاز باید به سمت راست پریز داده شود یعنی هنگامیکه مقابل پریز می ایستیم روزنه سمت راست فاز باشد.
۲۲- فاز باید به کنتاکت کف سرپیچ لامپ داده شود و به کنتاکت بدنه سرپیچ لامپ نول متصل گردد.
۲۳- حداقل فیوز روشنایی آمپر ده و فیوز پریزها آمپر شانزده باشد.
۲۴- کابل اصلی برق رسانی واحد ها براساس نقشه سه در شش mm2 6×۳ مفتولی باشد و سیمهای جعبه فیوز حتما سرسیم داشته باشند و سیم جمپر در جعبه فیوز مساوی با سیم ورودی جعبه فیوز باشد که معمولا سایز شش میلی متر مربع یا چهار میباشد.
۲۵- سیم کولر آبی سه در دو و نیم میلی متر مربع ۲٫۵*۳ باشد و سیم کولر گازی حداقل سه در چهار میلی متر مربع ۴*۳باشد.
۲۶- سیم از کنتور تا جعبه فیوز و سیم کولر بهتر است مفتولی باشد.
۲۷- از بدنه اجسام نباید بعنوان سیم ارت استفاده کرد.
۲۸- بارهای خاص و پرمصرف، فیوز جداگانه داشته باشد. ( کولر ، تردمیل tread millو پمپ و پکیج آبگرمکن… )
۲۹- برای مکان مرطوب از ترانس ایزوله استفاده میشود یا ولتاژ زیر۵۰ ولت. (معمولا۱۲ ولت)
۳۰- در صورت استفاده از وان در حمام ، وجود کلید حفاظت جان ( RCD / RCCB ) علاوه بر کلید حفاظت جان اصلی، به صورت جداگانه برای آن الزامی است.
۳۱- هم بندی اصلی و اضافی بمنظور هم ولتاژ کردن تجهیزات برقی انجام گردد.
۳۲- حداقل قطر سیم تلفن و درب بازکن میلی متر ۰٫۶ است و بهتر است از نوع شیلد دار باشد.

مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی

پاسخ تشريحي آزمون نظام مهندسي معماری-اجرا ارديبهشت ۹۷