گفتگوی حامد مظاهريان با سازمان نظام‌مهندسي‌ساختمان استان تهران تشريح چهار عامل کاهش عمر مفيد ساختمانها در کشور
عمر و کيفيت پايين ساختمانها در کشور ما از جمله معضل هایی است که سالهاست گريبانگير صنعت ساختمان شده است؛ معضلي که علاوه بر اتلاف سرمايه‌هاي‌کشور، آمار بالاي تلفات ناشي از حوادث‌ساختماني در کشور را بدنبال داشته است. به اعتقاد صاحبنظران و متوليان امر يکي از مهم ترين علل اين معضل، عدم حضور مجريان ذيصلاح در پروژه‌هاي‌ساختماني است که با وجود تاکيد صريح قانون بر ضرورت آن ولی اراده‌اي بر رعايت آن از طرف مالکین، شهرداري و …وجود ندارد.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (akhbarmohandesi.ir)، به نقل از سازمان نظام مهندسی ساختمان استان همدان عمر و کيفيت پايين ساختمانها در کشور ما از جمله معضل هایی است که سالهاست گريبانگير صنعت ساختمان شده است؛ معضلي که علاوه بر اتلاف سرمايه‌هاي‌کشور، آمار بالاي تلفات ناشي از حوادث‌ساختماني در کشور را بدنبال داشته است. به اعتقاد صاحبنظران و متوليان امر يکي از مهم ترين علل اين معضل، عدم حضور مجريان ذيصلاح در پروژه‌هاي‌ساختماني است که با وجود تاکيد صريح قانون بر ضرورت آن ولی اراده‌اي بر رعايت آن از طرف مالکین، شهرداري و …وجود ندارد.تشريح چهار عامل کاهش عمر مفيد ساختمانها در کشور
سازمان نظام مهندسی ساختمان همدان
تشريح چهار عامل کاهش عمر مفيد ساختمانها در کشور
در همين رابطه دکتر حامد مظاهريان معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازي با سازمان نظام‌مهندسي‌ساختمان استان تهران به گفت و گو پرداخته که در ادامه، ميخوانيد:
به گفته کارشناسین، عمر مفيد ساختمان در کشور ما کم تر از سی سال است. شما علت اين معضل را چه ميدانيد؟
گفته ميشود، در مقايسه با سایر کشورها ، عمر مفيد ساختمان در ايران پايين است. معتقدم مهم ترين علت، کم بودن عمر مفيد ساختمان در کشور ما، فعاليتهاي سوداگرانه در عرصه ساخت و ساز در شهرها است، به اين معنا که سفته‌بازي و کالايي‌شدن مقررات در عرصه ساخت و ساز فرصتي را ايجاد نموده که خانه‌اي که ساخته ميشود با قيمت بالاتري عرضه و سود بيش تري را نصيب صاحب زمين کند و تنها چيزيکه اهميت ندارد اين است که کيفيت ساختمانهايي که ساخته ميشوند، چگونه است. اين موضوع موجب شده ساختمان تبديل به کالايي گردد که ميتواند ارزش افزوده ايجاد کند. اين موضوع هم ناشي از بي‌انضباطي‌شهري است. به اين معنا که قوانين‌شهري توسط نهادهاي محلي يعني شهرداريها مورد هجوم قرار گرفته و ميگيرند.
دلیل ديگر از جهت بعد فني است که در اين مورد هم بايد بگويم ساختمانها در کشور ما در معرض آسيب قرار دارند. براي ساخته شدن ۱ ساختمان با کيفيت نياز است آن ساختمان طراحي خوبي داشته باشد، مصالح استاندارد در آن بکار رفته باشد و در نهايت پروسه اجرا بخوبي انجام شده باشد. اشکال در هر کدام از اين مراحل، ميتواند عمرمفيد ساختمان را کم کند.
عدم حضور سازندگان ذيصلاح را چقدر در کاهش عمر مفيد ساختمانها موثر ميدانيد؟
مسلما خیلی موثر است. هدف ما در قانون نظام مهندسي‌ساختمان اين است که سازندگان و مجريان فاقدصلاحيت بعرصه ساخت و ساز ورود نکنند. اين موضوع شامل تمام مشاغل و حرفه‌هايي ميشود که نياز به تخصص دارند. متاسفانه در وضعيت کنوني معضلی که وجود دارد اين است که در عرصه ساخت و ساز، روابط ناصحيح طراحي شده و اين روابط ناصحيح اين مجال را به افراد بدون صلاحيت داده که در امر ساخت و ساز دخالت نمایند. هدف وزارت راه و شهرسازي اين است که با گرداوری آيين‌نامه‌ها و مقررات جلوي مداخلات ناصحيح را بگيرد.
در قانون صريحا بموضوع حضور مجريان ذيصلاح در امر ساخت و ساز اشاره شده است ولی امروز به گفته متوليان امر، اکثر ساختمانها، توسط مجريان فاقدصلاحيت ساخته ميشود، علت چيست؟
در تئوري سيستمها گفته ميشود وقتي يک سيستم غلط است دلیل غلط بودن اجزاي سيستم است يا رابطه میان آن ها يا هر دو. بنظر ميرسد موضوع ورود سازندگان فاقد صلاحيت، در نتيجه رابطه نادرست میان اجزاي دخيل در امر ساخت و ساز است؛ بعبارت ديگر، رابطه میان کسي که مجوز ميدهد، کسيکه ساختمان را کنترل ميکند، مالک و… بدرستي تعريف نشده است. هدف وزارت راه و شهرسازي از گرداوری آيين‌نامه کنترل ساختمان اين است که رابطه میان ذيمدخلان در امر ساخت و ساز را سامان بخشيده و بدرستي تعريف و تصحيح کند.
وضعيت ساخت و ساز در کشور را بلحاظ ايمني چگونه ارزيابي ميکنيد؟
طي يک دهه پیش ما شاهد افزايش کيفيت ساخت و ساز بوده ايم، آمارها هم اين موضوع را تاييد ميکند. ساختمانها هم پيچيده‌تر شده‌اند. بیست سال پیش، ساختمانها در طبقات، تجهيزات و با پيچيدگي کم تري ساخته ميشدند. ولی امروز ساختمانها به لحاظ ارتفاع و به لحاظ تجهيزات، گسترده‌تر و پيچيده‌تر شده‌اند. بنظر ميرسد علي رغم اين که شيب مثبتي را به سمت افزايش کيفيت ساخت و ساز شاهديم، هم چنان با شرايط مطلوب فاصله داريم. البته امروز عرصه ساخت و ساز در مسير صحیحی قرار گرفته ولی بايد با تدابير بيش تر و شتاب بالاتري حرکت کند.
اقاي مظاهريان، در حادثه پلاسکو يکي از عللی که از طرف کارشناسین بعنوان علت حادثه عنوان گردید بي‌توجهي به بحث نگه داشت ساختمان و مبحث بیست و دوم مقررات ملي ساختمان بود. نظر شما در اين خصوص چيست؟
متاسفانه در کشور ما بيش تر توجهات صرف اجراي ساختمان شده تا نگه داري. مطابق آخرين سرشماري، ما بیست و پنج ميليون خانه در سطح کشور داريم که بنظر ميرسد اين آمار در آينده چندان تغيير نکند. با توجه به اين موضوع آن چه امروز اهميت دارد اين است که چگونه از بناها و ساختمانهايي که سرمايه ملي هستند محافظت کنيم. لذا توجه عمومي به بحث نگه داشت ساختمانها بايد در جامعه فرهنگ‌سازي شود و مهندسین نقش خود را در کنترل و نگه داري ساختمانها بازيابند.
مبحث بیست و دوم مقررات ملي بموضوع نگه داشت ساختمان اختصاص دارد که هر ۳ سال يک بار بازنگري ميشود. نخستین نسخه اين مبحث سال نودوپنج تنظيم شده و تا پايان سال نودوشش نسخه دوم اين مبحث ابلاغ خواهد شد.
پيش‌بيني میشود با توجه به تجاربي که از نسخه اول اين مبحث کسب شده در نسخه دوم الزامات قانوني در مورد بحث نگه داشت ساختمان و مسئوليتها تعريف شود تا اين بحث وارد فضاي جديدي شده و فضاي کاري جديد براي مهندسین تعريف گردد. انتظار ميرود با ابلاغ اين مبحث، ساختمانها با هزينه کم تري ايمن تر ساخته شوند و از سرمايه هاي مردم حفاظت گردد.
سازمانهاي نظام‌مهندسي‌ساختمان در ترويج فرهنگ نگه داشت ساختمان و حضور مجريان ذيصلاح چه نقشي دارند؟
يکي از اهداف قانونگذار از تاسيس سازمانهاي نظام مهندسي ترويج و فرهنگ سازي در زمينه مسائل مربوط به ساخت و ساز است. سازمان نظام مهندسي بعنوان يک نهاد غيردولتي وظيفه دارد در امر ساخت و ساز فرهنگ سازي و به افزایش کيفيت ساخت و ساز و به تبع آن نگه داري از ساختمانها کمک کند. از اين رو بنظر ميرسد اين نقش خیلی پررنگ است.
عمل کرد سازمانهاي نظام‌مهندسي‌ساختمان را چگونه ارزيابي ميکنيد؟
سازمانهاي نظام مهندسي طي فعاليت حدودا بیست و دو سال خود فراز و نشيبهاي زیادی داشته‌اند؛ دورههايي در جهت تاسيس و ايجاد بوده‌اند، سپس دوره تثبيت را پشت سر نهادند و در اين مدت افت و خيزهاي زیادی را تجربه کردند.
سازمانهاي نظام‌مهندسي‌ساختمان يکي از ارزشهاي مهم در عرصه ساخت و سازند که توسط دولت ايجاد و قانون مند شده‌اند. از طرف ديگر سازمانهاي نظام‌مهندسي‌ساختمان، طي ۲ دهه فعاليت تجارب خوبي کسب کرده‌اند و امروز به اعتقاد من در يک شروع مجدد قرار دارند. اميدواريم با اصلاحات مختصري که در روابط میان اجزاي کار در سازمانهاي نظام‌مهندسي‌ساختمان صورت ميگيرد اين سازمانها بعنوان يک سازمان حرفه‌اي و تخصصي بتوانند بوظايفي که قانونگذار تعيين کرده، عمل نمایند.
منبع: سازمان نظام مهندسی ساختمان استان همدان
کانال تلگرام نظام مهندسی شهرسازی
