رویکرد های شورای پنجم ارتقا ارزش سکونت و نوسازی بافت فرسوده

رویکرد های شورای پنجم ارتقا ارزش سکونت و نوسازی بافت فرسوده ،است، تهران همواره با سه دغدغه مواجه بوده؛ فرو نشست، آبگرفتگی و سیلاب و زلزله این 3 بحرانی بوده که شهر تهران را تهدید میکند

به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز – مرجع اخبار نظام مهندسی، رویکرد های شورای پنجم ارتقا ارزش سکونت و نوسازی بافت فرسوده ،است، تهران همواره با سه دغدغه مواجه بوده؛ فرو نشست، آبگرفتگی و سیلاب و زلزله این ۳ بحرانی بوده که شهر تهران را تهدید میکند

رویکرد های شورای پنجم ارتقا ارزش سکونت و نوسازی بافت فرسوده

ریاست کمیته شهر سازی شورا بیان کرد: عدم رعایت مباحث مربوط به ساخت و ساز و نیز عدم استفاده از مصالح استاندارد مناسب موجب شد تا تفاهم نامه ای هم با سازمان نظام مهندسی و هم با سازمان استاندارد در جهت ارتقا کیفیت سازه ها منعقد کنیم. و از سال نود و هفت این مهم در سرلوحه اقدامات ما قرار گرفت. لذا رویکرد های شورای پنجم ارتقا ارزش سکونت و نوسازی بافت فرسوده به معنای واقعی است.

زهرا نژاد بهرام در جلسه ویدئو کنفرانسی با اصحاب رسانه و در مورد ضرورت نوسازی بات های فرسوده برای مقابله با زمین لرزه اظهار داشت: تهران همواره با سه دغدغه مواجه بوده؛ فرو نشست، آبگرفتگی و سیلاب و زلزله این ۳ بحرانی بوده که شهر تهران را تهدید میکند. ولی در مورد این ۳ مسئله نتوانستیم واکنش خوبی داشته باشیم، نه از نظر نهادی، نه از نظر تصمیمات کلان، و نه از نظر بودجه .

نژادبهرام افزود: از نظر نهادی می بینیم، وظایفی که در اختیار شهرداری تهران بوده به وزارت کشور، بدون نظر کارشناسی واگذار می گردد. و اغلب این بودجه شهرداری تهران است که باید از پس این موارد بر بیاید. از نظر تصمیمگیری های کلان نیز این موضوع معمولا در اختیار مدیران بخشی هستند. در حالی که باید در نهاد های فرا منطقه ای و در سطح کشور روی آن تصمیم گیری گردد.

وی ادامه داد: در همین اثنا بحران کرونا به وقوع می پیوندد که دنیا را هم در می نوردد. و این در حالی است که بحران کرونا در بسیاری از امور، از جمله حوزه شهرسازی تاثیر گذار بوده است. و موجب شده تا تحولاتی در برنامه ریزی شهری داشته باشیم. با این مقدمه باید بگوییم، در چه شهری زندگی میکنیم، شهری که بحرانهای فی البداهه و بالقوه در آن وجود دارد و ما با بحرانهای جدی دست به گریبان هستیم و ساز و کار مقابله با آن را هم می بینیم.

پانزده هزار هکتار بافت ناپایدار در تهران
رییس کمیته شهر سازی شورا گفت: در چنین شرایطی در کنار بحران کرونا که ۳ ماه می شود با آن روبرو هستیم، زلزله پنج و یک دهم ریشتری به وقوع می پیوندد و نخستین نقاطی که سبب نگرانی ما میشود، بافتهای فرسوده هستند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر در تهران، پانزده هزار هکتار بافت ناپایدار و ۳۲۶۸ هکتار بافت فرسوده مصوب داریم، که اگر بخواهیم از نظر جمعیتی این موضوع را بررسی کنیم، پانزده درصد جمعیت در بافت فرسوده و بیست و پنج درصد در بافت ناپایدار قرار دارند. اما بافت ناپایدارچیست؟ مشخصه اصلی بافت ناپایدار عدم استحکام در سازه ها است. در حالی که مشخصه های بافت فرسوده، ۳ عامل ریز دانگی، نفوذ ناپذیری و عدم استحکام است. اما در بافت ناپایدار، شرط اصلی عدم استحکام سازه است. و از ۲ شرط دیگر یکی وجود داشته باشد، کافی است.

وی گفت: بنا بر این تعریف، نزدیک پنحاه درصد شهر تهران تقریبا در حوزه ناپایدار قرار میگیرند، و این نگرانی ما را بیش از گذشته میکند.

نژادبهرام در مورد نوسازی بافت فرسوده عنوان کرد: تا این لحظه چهل و پنج درصد بافت فرسوده نوسازی شده اند، یعنی بیش از دویست و سی و شش هزار *پارسل فرسوده وجود دارد، که از آن تعداد بالغ بر نود و پنج هزار پارسل نوسازی شده اند که کافی نیست.

وی افزود: مشکل اساسی ما این است که به اسم بافت فرسوده، پارسلها را نوسازی و درجا سازی میکنیم. پارسل، یعنی این که پلاکهای ثبتی را نوسازی میکنند. در حالیکه مفهوم نوسازی بافت فرسوده این است که بافت، یعنی شبکه معابر، شبکه خدمات رسانی، همه با هم باید نوسازی شوند، تا شرایط اسکان افراد فراهم گردد. در حالی که تا سال نود و شش، رویکرد مدیریت شهری نوسازی پارسلها بوده است.

نژادبهرام در توضیح این امر افزود: اگر خانه ها نوسازی شوند، معابر و خدمات لازم ارائه نشود، با پدیده دیگری به نام فرسوده سازی روبرو می شویم. بعنوان مثال، در جنوب محدوده محله ایران، واقع در منطقه دوازده با طیف کثیری از نوسازی پارسلها روبرو هستیم. اما کسی در آنجا زندگی نمیکند، این پارسلها کاربریهای خود را تغییر داده اند، و از مسکونی به انبار تجاری تبدیل وضعیت شده اند. و دلیل اصلی که ما نتوانسته ایم بافتهای فرسوده را نوسازی و روز آمد کنیم، همین پدیده فرسوده سازی است. بدین ترتیب اگر نتوانیم از فضاهای موجود شهر مراقبت کنیم، کم کم خود این فضاها به بافتهای فرسوده تبدیل می گردند.

وی اظهار داشت: مشکل دیگر این است که چه بسا در ده ساله اخیر هم در نوسازی بافتهای فرسوده دچار فرسوده سازی شده باشیم. بدین گونه که مبنای این پانزده هزار هکتار *بافت ناپایدار ، برداشتهای سال هفتاد و نه بوده، و امروز هجده سال از آن موقع گذشته است. در حالی که هر پنج سال یکبار باید برداشت های بافت های ناپایدار و فرسوده روزآمد گردد. پس چه بسا بافت فرسوده بیشتر شده، یا این که ما فرسوده سازی کرده باشیم.

نژاد بهرام ادامه داد: از طرفی عدم رعایت مباحث مربوط به ساخت و ساز و نیز عدم استفاده از مصالح استاندارد مناسب موجب شد تا تفاهم نامه ای هم با سازمان نظام مهندسی و هم با سازمان استاندارد در جهت ارتقا کیفیت سازه ها منعقد کنیم. و از سال نود و هفت، این مهم در سرلوحه اقدامات ما قرار گرفت. لذا رویکردهای شورای پنجم ارتقا ارزش سکونت و نوسازی بافت فرسوده بمعنای واقعی است.

نژادبهرام در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که با گذشت ۳ سال از عمر شورا، هم‌چنان در ایمن سازی و نظارت کیفیت ساخت و ساز دچار مشکل هستیم، و آیا بعد نظارتی شورا یا ضعیف بوده، و یا بدرستی اعمال نشده، ادامه داد: همان‌طور که اشاره شد از سال نود و هفت، تفاهم نامه با سازمان نظام مهندسی و سازمان استاندارد منعقد گردید، تا نظارت بیشتر در مورد سازه هایی که در حال ساخت هستند، بیشتر گردد. و از جهتی شناسنامه فنی املاک مورد توجه قرار گیرند. بدین ترتیب املاکی که احداث می گردند، بطور حتم می بایست دارای شناسنامه فنی باشند.

نژادبهرام تصریح کرد: از طرفی عمر سازه ها در کشور ما به علت عدم رعایت موارد مربوط به ساخت و ساز و کیفیت مصالح بسیار پایین است. در حالیکه در دنیا عمر سازه ها بالغ بر صد تا صد و بیست سال است. این موضوع نیز اهمیت نظارت در زمان ساخت و نیز ضرورت ارائه شناسنامه فنی املاک را بیش از پیش الزامی میکرد.

وی در مورد عدم اجرای طرح ترافیک در این روزهای پایتخت و افزایش حجم ترافیک تصریح کرد: از لحاظ جایگاهی، ستاد ملی کرونا نظیر شورای امنیت ملی است. و همه دستگاهها مکلفند از تصمیمات آن تبیعیت کنند. و این تصمیم نیز از طرف این ستاد اتخاذ شده است. ولی نکته حائز اهمیت این است، وقتی طرح ترافیک نباشد همه مردم وارد طرح میشوند. در شرایط کورنا برای اینکه کم‌تر از ظرفیتهای حمل و نقل عمومی استفاده شود، این بستر فراهم گردید، تا مردم از خودروهای شخصی استفاده کنند، تا فاصله گذاری اجتماعی رعایت گردد. ولی عملا سبب شده دغدغه و تنشهای مردم بیشتر شود. نظر ما این است که هم‌چنان سیاست خود قرنطینگی باید ادامه یابد.

وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که موضوع نوسازی و بهسازی بافت فرسوده که در شورای پنجم مطرح گردید، ولی به یکباره به فراموشی سپرده شده است، بیان کرد: سال نود و شش بودجه سازمان نوسازی چهل و پنج میلیارد تومان بود. سال نود و هفت بالغ بر ۱۷۲ میلیارد. سال نود و هشت ، ۲۷۲ میلیارد و سال نود و نه ، چهل و چهار میلیارد تومان شده است. یعنی بودجه سازمان نوسازی از سال نود و شش تا سال نود و نه بالغ بر ده برابر شده است. و این نشان از اهمیت این موضوع برای شورای شهر دارد .

نژاد بهرام گفت: در ارتباط با نوسازی در دو بخش رویکرد ها و تامین بودجه نیز میتوانیم صحبت کنیم، که در تامین بودجه با ده برابر شدن بودجه، اهمیت این موضوع نمایانگر بود. و در بحث رویکردها نیز همان‌طور که اشاره شد، رویکردها به سمت نوسازی بافت بجای پارسل تغییر پیدا کرده است.

نژادبهرام اظهار داشت: اما در نظر داشته باشید که ما در شهری زندگی می کنیم که چهل درصد جمعیت آن در بافت های ناپایدار(بیست و پنج درصد) و بافت فرسوده (پانزده درصد) زندگی میکنند. لذا اقداماتی باید در این راستا مد نظر قرار گیرد.

وی گفت: همان‌طور که از زمان وقوع کرونا مدیریت شهری بعد از کادر درمانی، نخستین سازمانهایی بود که اقدامات موثر انجام داد. در مورپ بحث مقاوم سازی سازه ها و مقابله با زلزله نیز اقدامات موثری در دست اقدام است. در همین راستا با هماهنگی ریاست شورا مقرر گردیده، کمیته ای به ریاست کمیسیون شهرسازی و معماری و با حضور کمیسیون عمران، کمیسیون خدمات شهری و کمیسیون اجتماعی و فرهنگی تشکیل گردد. و نسبت به بررسی آخرین ظرفیتها در حوزه نوسازی و فعال سازی سوله های بحران و جلب کمکهای فرا منطقه ای مورد بررسی قرار گیرد.

وی با عنوان این که در مورد فضاهای باز نیز اقدامات خیلی خوبی انجام گرفته و مقرر گردیده در سال نود و نه حداقل هفت *پلازا ایجاد گردد، که این پلازها فرصت تعامل شهری را بوجود می آورد. و نیز بستر مناسبی برای اسکان شهروندان در واقع بحران به وجود خواهد آورد.

نژادبهرام، در ادامه گفت: موضوع بعدی آماده سازی سوله های بحران است، در مقطعی که با زمین لرزه روبرو شدیم، از تمام ظرفیت بوستانها و سوله ها ی بحران استفاده شد، تا اگر شهروندان نیاز به استقرار داشتند این امر صورت گیرد.

نژادبهرام گفت: موضوع بعدی مقاوم سازی سازه ها است، که شهروندان بیشتر تمایل به این امر دارند تا نوسازی سازه ها و لذا سازمان نوسازی نسبت به شناسایی سازه ها از نظر مقاوم بودن اقدام کرده است.

وی در پاسخ به پرسشی در باره تغییراتی که در ابتدای کار شورا در زمینه طرح ترافیک قرار بود انجام گردد، و این اتفاق رخ نداد، و شورای شهر طرح ترافیک را بصورت فعلی اجرا کرد، و هم‌چنین تفاوت نظر آقای اعطا و مناف هاشمی در مورد چگونگی به اجرا درآمدن طرح ترافیک در شرایط بیماری کرونا، تصریح کرد: این سوال را آقای اعطا به عنوان سخنگوی شورای شهر باید پاسخ دهند.

نژادبهرام ادامه داد: اما مدیریت شهری به روشنی نشان داده است که تنها چیزی که برای آنها در موضوع سلامت شهروندان اهمیتی ندارد، منابع مالی است و از روزهای اولین که موضوع کرونا مطرح گردید، شهرداری تهران با هزینه کردی افزون بر چهل میلیارد تومان، تنها برای امر ضد عفونی بکار گرفت. از ضد عفونی معابر گرفته تا ضد عفونی واحدهای حمل ونقل و در اختیار قرار دادن امکاناتی از قبیل ماسک و مواد ضد عفونی در اختیار شهروندان، تا آنجایی که برایش مقدور بوده و حتی بعضا مراجعین به ادارات شهری را نیز تحت پوشش قرار داده است. پس مطرح کردن مسائل مالی کم لطفی در حق شهرداری است. و اگر قرار بود شهرداری به مسائلی از این دست توجه کند، به موضوعاتی مانند لایحه خوش حسابی و تشویقها نمی پرداخت. و تا پایان اردیبهشت پرداخت آن را تمدید نمیکرد. و تمام این مطالب موید این نکته است که شهرداری در برابر سلامت شهروندان به مسائل مالی بی توجه است. و در واقع شورای شهر تهران منتسب مردم است و در قبال آنها مسئولیت دارد.

مصوبات ستاد کرونا از لحاظ اهمیت در حد مصوبات شورای امنیت ملی است. و اگر ستاد کرونا به هر علت، به این جمع بندی برسد، که با استفاده از نظرات کارشناسان مسائل خود را به شورای ترافیک شهر تهران واگذار کند، ما باید به آن اعتماد کنیم.

پیشنهادی هم که کمیسیون حمل و نقل و معاونت حمل و نقل ارائه کردند، بصورت بسته و پکیج است که اولویت مدیریت شهری در آن تامین سرویس خودروهای حمل و نقل عمومی است. مانند همان پانصد دستگاه اتوبوسی که دولت دستور داده، اما محقق نشده است. و انتظار ما از ستاد کرونا این است که این امور را تسهیل کند. اما الزامات تردد شهر را ستاد کرونا مشخص میکند، و مدیریت شهری تابع ستاد کرونا است.

وی در خاتمه در خصوص لایحه ساماندهی پیاده روها و سوء تفاهمات بوجود آمده نیز بیان کرد: لازم است نکاتی را در باره آن بگویم. یکی اینکه، ما معتقد هستیم که طرح تفضیلی به هیچ وجه به بافت ناپایدار توجهی نشان نداده است. و ما یک بند پانزده داشتیم، در طرح تفضیلی که یک طبقه اضافه را هم به بافت فرسوده و هم به بافت ناپایدار میدهد. اما متاسفانه آن هم حذف گردید. و ما در حال حاضر به پانزده هزار هکتار بافت ناپایدار موجود در شهر تهران که در مورد آن دغدغه داریم، و روی آن کار می کنیم، دست خالی هستیم.

نژادبهرام ادامه داد: در مقابل پرسش های بسیار و متعددی که در خصوص لایحه پیاده روها مطرح است، باید بگوییم اگر ما زاویه دیدمان را نسبت به لوایح تغییر بدهیم، کم‌تر با چالش روبرو میشویم. در تمام دنیا از تمام ظرفیتهای موجود در شهرها استفاده شده و ساماندهی می گردد که باید ضابطه مند و تلفیق شده باشد. هم اکنون شاهد هستیم در برخی از پیاده روها که فضای کافی وجود دارد، این موضوع اجرائی شده است. و لایحه ای که شهرداری برای شورا فرستاده است، در راستای ارتقاء نشاط شهری و ساماندهی آن ها بوده است. دراین راستا یک سری از پیاده روها که دارای تمام شرایط است، برای این موضوع انتخاب شده است. کمیسیون شهرسازی شورا با بررسی همه جوانب و نظرات تمام کارگروها و سمن ها به این وضعیت نامطلوب موجود پایان دهد.

منبع: مجله هارپی