عدم حضور مهندسان فضای سبز در سازمان نظام مهندسی / محیط زیست شهری فدای ساخت و ساز بی‌رویه شده است

فعال سابق دانشجویی بیان کرد: عدم حضور مهندسان فضای سبز در سازمان نظام مهندسی ساختمان و فقدان نظر کارشناسی متخصصان این حوزه سبب شده تا محیط زیست شهری فدای توسعه بی رویه و ساخت و ساز گردد.

پاشایی فعال سابق دانشکده پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران بیان کرد: نیاز روحی، روانی و جسمی انسان شهرنشین به طبیعت، سبب شده تا حدود دو دهه قبل در پاسخ به این نیاز اساسی رشته‌ای با عنوان مهندسی فضای سبز در نظام آموزش عالی کشور ایجاد شود.

پاشایی ادامه داد: در واقع هدف از تاسیس رشته مهندسی فضای سبز پرورش متخصصانی بود که بتوانند از محیط زیست موجود در شهر‌ها حفاظت و آن را توسعه دهند. نتیجه ایجاد این رشته در شهرها، ساخت مناظر طبیعی و سبز است که دارای دو کارکرد اساسی اکولوژیکی، نظیر مقابله با آلودگی هوا از طریق جذب آلودگی ‌ها و تلطیف هوا و اجتماعی نظیر ساخت محیط‌ های تفرجگاهی برای تفریح و اجتماعات شهروندان بوده است.

وی گفت: از نگاه قوانین بالادستی نیز اهمیت توجه به حوزه محیط زیست و فضای سبز کشور تا آنجاست که در اصل ۵۰ قانون اساسی صریحا ذکر شده است که وظیفه حفاظت و حراست از محیط زیست، یک وظیفه عمومی است و هر گونه فعالیت اقتصادی و غیر آن که با تخریب محیط زیست همراه باشد، ممنوع است. از نگاه قوانین موضوعی کشور نیز اهمیت موضوع تا آن جاست که در لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهر‌ها مصوب پنجاه و هشت و اصلاحیه هشتاد و ‌هشت، صریحا ذکر شده است که صیانت از درختان در شهر‌ها از وظایف شهرداری ‌ها بوده و افرادی که عالما و عامدا درختانی را قطع کنند به جزای نقدی محکوم و در صورتی که تعداد درختان قطع شده بیش از سی اصله باشد به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم می ‌شوند.

وی افزود: اهمیت حفظ باغات و محیط ‌های طبیعی تا آن جاست که در ماده دوم قانون تعاریف محدوده و حریم شهر، روستا، و شهرک و نحوه تعیین آن، مصوب ۱۳۸۸ ذکر شده است که هر گونه احداث ساختمان و تاسیسات در داخل حریم شهر براساس ضوابط و مقررات طرح ‌های جامع و هادی و با رعایت اولویت حفظ اراضی کشاورزی، باغات و جنگل ‌ها صورت خواهد پذیرفت.

پژوهشگر حوزه فضای سبز گفت: با وجود قوانین و مقررات مذکور و با وجود سازمان پارک‌ها و فضای سبز در بسیاری از شهرها، متاسفانه شاهد از بین رفتن بسیاری از باغات و فضای سبز در شهر‌ها هستیم، برای مثال در کلان شهر تهران، بنا بر برخی آمار ۲۵۰۰ هکتار و بنا بر برخی آمار دیگر، ۴۰۰۰ هکتار از باغات مشجر و فضای سبز در طی دهه ‌های گذشته از بین رفته است، فقط در طی ده سال در منطقه یک شهر تهران، با صدور دویست و شصت و یک پروانه ساختمانی، حدود ۵۶ هکتار از باغات این منطقه از بین رفته است.

پژوهشگر حوزه فضای سبز ادامه داد: برخلاف توسعه پایدار که توسعه صحیح و اصولی را در چارچوب حفظ محیط زیست، ممکن می‌داند، عدم حضور مهندسان فضای سبز در سازمان نظام مهندسی ساختمان، سبب شده است در حوزه ساخت و ساز شهری، به علت فقدان نظر کارشناسی متخصصان حوزه فضای سبز، محیط زیست شهری فدای توسعه بی رویه و ساخت و ساز شود و در صورتی که این امر ادامه یابد انسان شهر نشین در آینده از طبیعت محروم خواهد شد و متاسفانه به توسعه ناپایدار رسیده و دچار مشکلات مختلفی خواهیم شد.

وی افزود: حفظ فضای سبز شهری زمانی اهمیت بیشتری خواهد یافت که به نرخ شهر نشینی در حال و آینده توجه کنیم، در حال حاضر نرخ شهرنشینی در کشور حدود هفتاد و چهار درصد است و بنا به پیش بینی پژوهشکده مرکز آمار ایران، این نرخ در دهه‌ های پیش رو به بیش از هشتاد درصد خواهد رسید و این به معنی افزایش ساخت و ساز شهری است که اگر نگاه نظارتی توسط مهندسان فضای سبز وجود نداشته باشد، محیط زیست شهری دچار تخریبات فراوانی نسبت به امروز خواهد شد.

پاشایی گفت: بررسی روند آلودگی هوا در شهر‌های آلوده، نشان دهنده آن است که در مرور زمان، این روند افزایشی بوده است و صرفا درختان موجود در بوستان ‌ها و خیابان‌ ها نمی ‌توانند آن طور که لازم است با این امر مقابله کنند و نیاز است تا از همه پتانسیل در این حوزه استفاده گردد.

وی افزود: موضوع دیگری که لازم است به آن توجه شود، افزایش قیمت زمین شهری است. برای مثال در کلان شهر تهران، میانگین قیمت هر متر مربع زمین، بیش از سی میلیون تومان است؛ بنابراین اگر شهرداری بخواهد دو هکتار زمین خریداری کند باید بیش از ششصد میلیارد تومان هزینه زمین دهد، که با توجه به بودجه شهرداری، امری غیرمنطقی است، حال آن که در بخشی از این مناطق تراکم ساخت و ساز به شکلی است که امکان خریداری زمین در عمل وجود ندارد.

این مطلب در حالی، مطرح است که در شهر تهران، یازده منطقه دارای سرانه فضای سبز کم‌تر از پانزده متر مربع و در این بین، چهار منطقه، دارای سرانه فضای سبز کم‌تر از پنج متر مربع هستند؛ بنابراین لازم است راهکاری منطقی لحاظ گردد، که با توجه به موضوعات فوق توجه به منظر مسکونی و استفاده از ظرفیت‌ هایی نظیر بام باغ، دیوار سبز و محوطه‌ های مسکونی مورد توجه قرار بگیرد.

فعال دانشجویی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران افزود: با توجه به آنچه که مطرح گردید می‌توان نتیجه گرفت که حضور مهندسان فضای سبز در نظام مهندسی ساختمان در جهت ایجاد نگاه نظارتی برای حفظ محیط زیست شهری توسط متخصصان امر لازم است و هم‌چنین بررسی روند‌های موجود در شهر‌ها حاکی از آن است که در آینده نمی‌ توانیم تعداد زیادی بوستان بزرگ ایجاد کنیم؛ بنابراین باید از سایر فضا‌ها در شهرها، هم‌چنین محوطه‌ های مسکونی استفاده کنیم؛ که در این حوزه نیز، لازم است از تخصص مهندسی فضای سبز در سازمان نظام مهندسی ساختمان استفاده گردد.

منبع: خبرگزاری دانشجو