بررسی و تحلیلی تراورس تراورس و انواع آن
ریل بند یا تراورسقطعه مستطیل شکلی است که از ریل ها در مسیرهای راه آهن پشتیبانی می کند. به طور کلی عمود بر روی ریل گذاشته می شود، ریل بند ها بار را به سمت بالاست و زیراساس حرکت می دهند، ریل ها را به صورت راست نگه داشته و آنها را در فاصله اندازه گیری شده دقیقی کنار هم قرار می دهند.
کلیات
ریل بند یا تراورسقطعه مستطیل شکلی است که از ریل ها در مسیرهای راه آهن پشتیبانی می کند. به طور کلی عمود بر روی ریل گذاشته می شود، ریل بند ها بار را به سمت بالاست و زیراساس حرکت می دهند، ریل ها را به صورت راست نگه داشته و آنها را در فاصله اندازه گیری شده دقیقی کنار هم قرار می دهند.
تراورس و انواع آن
از جمله وظایف بالاست می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتقال و توضیح صحیح بار از ریل به بالاست
- ثابت نگه داشتن شیب ۱٫۲ برای نصب ریل
- ارائه مقاومت مکانیکی کافی در جهت های قائم و افقی
نظام مهندسی عمران نظارت
آزمون نظام مهندسی عمران نظارت
انواع ترواورس هایی که در خطوط راه آهن جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
- تراورس چوبی
- تراورس بتنی
- تراورس فلزی
- تراورس ترکیبی
معیار های مورد توجه در تراورس یا ریل بند
- باید سطح ریل بند یا تراورس با بالاست به اندازه ای وسیع باشد که فشار وارد بر بالاست بیش از حد مجاز نباشد زیرا همانند اسکی رفتن است می دانیم که در اسکی برای کاهش فشار از کفش های مخصوصی استفاده می کنیم تا در برف به دلیل فشار زیاد فرو نرویم.
- مقاومت و همچنین انعطاف پذیری کافی را داشته باشد
- شکل هندسی آن باید جوری باشد که مانع از تغییر مکان طولی و عرضی خط گردد.
- پایداری در برابر عوامل محیطی
تراورس چوبی
تراورس چوبی نخستین تراورسی بود که در راه اهن مورد استفاده قرار گرفت.
مزایای تراورس چوبی:
- انعطاف پذیری و در نتیجه توزیع بهتر نیروها
- وزن کم
- ارتفاع کمتر نسبت به تراورس بتنی
معایب تراورس چوبی:
- عمر نسبتا کوتاه
- هزینه بیشتر
- مقاومت جانبی کمتر
انواع چوب هایی که در حال حاظر در ساخت تراورس چوبی استفاده می شود:
- راش: با عمر حدود ۲۰ سال، فرسودگی سریع در برابر باران
- بلوط: عمر حدود ۳۰ سال
- کاج: زود پوسیده می شود
- آزوبه و بیلنگا: مقاومت بالایی دارد، در مسیر هایی با بار محوری سنگین استفاده می شود، عمر ۴۰ تا ۴۵ سال
طبق نشریه ۳۰۱ نظام فنی ابعاد تراورس چوبی باید مطابق جدول زیر باشد.
مقطع تراورس چوبی می تواند مطابق یکی از اشکال زیر باشد.
تراورس فلزی
نخست در آلمان و سوئیس ساخته شد و ۱۰۰ سال از عمر آن میگذرد . شکل
تراورس و انواع آن
تراورس فلزی در زیر نشان داده شده است.
از ویژگی های آن می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- به صورت ورقه فولادی نورد شده به ضخامت ۱۰ تا ۱۶ میلی متر با لبه های خمیده و با سنگینی ۷۵ الی ۹۰ کیلوگرم تولید می شود.
- طول هر یک از انان ۲٫۵ تا ۲٫۶ متر است.
- گیرداری خوبی با لایه بالاست دارد.
معایب:
- خوردگی
- خستگی
- زنگ زدگی
- رسانای جریان الکتریکی
- آلودگی صوتی زیاد
- افزایش نیروی دینامیکی
- ناکارایی با برخی از پابند ها
- قیمت بالا
کجاها بهتر است از تراورس فلزی استفاده نکنیم:
- تونل های مرطوب
- زمین های باتلاقی
- پل های فاقد بالاست
- خطوط مجاور کارخانه های شیمیایی
- در خط هایی که باید خط عایق برق باشد نباید از آن استفاده گردد.
تراورس بتنی
همراه با فن اوری های بتن مسلح و بتن پیش تنیده، دو نوع تراورس بوجود آمد:
- تراورس بتن مسلح دو بلوکیکه از ۲ قسمت بتن مسلح ذوزنقه ای که به وسیله یک میله به یکدیگر وصل شده اند.
- تراورس تک بلوکی بتن پیش تنیده که می تواند به صورت پیش کشیده یا پس کشیده باشد.
در تراورس های پیش تنیده چون نمی توان راه حل فوق را مورد استفاده قرار داد، سطح مقطه تراورس را در قست وسط کوچکتر در نظر میگیرند.
تراورس بتن مسلح دو بلوکی:
- در مقایسه با تراورس های چوبی به ضخامت و مقاومت بالاست بیشتری نیاز دارد.
- عمر مفید بالایی دارند معمولا ۵۰ سال است و همچنین هزینه تولید کمتری به نسبت تراورس چوبی دارد.
تراورس تک بلوکی بتن پیش تنیده:
- عمر مفید بالایی دارند معمولا ۵۰ سال است.
- تنش های متناوب را بهتر تحمل می کنند زیرا تنش وارد بر بتن همیشه به صورت فشاری است.
- سبک تر از تراورس دو بلوکی است که همین مورد باعث کاهش مقاومت جانبی می شود.
جدول ویژگی های عمومی تراورس های بتنی طبق نشریه ۳۰۱:
میلگرد های پیش تنیدگی تراورس های بتنی تک بوکه باید از جنس DIN St-160 یا استاندارد معادل و بالاتر و دارای ویژگی های شیمیایی و مکانیکی مطابق جداول زیر نشریه ۳۰۱ باشد.
تراورس ترکیبی
این تراورس ها کمتر از سایر تراورس ها مورد استفاده قرار گرفته اند و بیشتر در مرحله آزمایشی هستند و معمولا از انواع چوب و فلز بازیافتی، پلیمر، پلاستیک یا سرامیک است و هنوز آیین نامه داخلی برای آنان بوجود نیامده است و استفاده از آن ها در صورت رعایت ضوابط UIC یا AREMA و تصویب کارفرما مجاز است.
این نوع تراورس ها دارای شرایط زیر است:
- هزینه ساخت آن ها تا ۵۰% کمتر از تراورس های بتنی می باشد.
- به آسانی قابل حمل و جا به جایی باشد.
- در شرایط مختلف آب و هوایی با دوام بوده و آسیب پذیر نباشد.
- دارای عمر مفید بیش از ۵۰ سال بوده و دوام نقاط اتصال ان با پیچ در حد تراورس های چوبی یا بتنی باشد و قابلیت لازم برای توزیع و انتقال فشار وارده از ریل ها بر لایه بالاست را داشته باشد.
