دلیل افزایش حوادث شغلی در معادن

یک عضو هئیت مدیره نظام مهندسی معدن مازندران، چند عامل اصلی را در افزایش حوادث منجر فوت در معادن زغال سنگ کشور دخیل می‌ داند؛ به گفته‌‌ی وی، ایمنی چندان جدی گرفته نمی‌ شود و نظارت و بازرسی جدی‌تر نیز یک ضرورت است.

به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز – مرجع اخبار نظام مهندسی کشور،یک عضو هئیت مدیره نظام مهندسی معدن مازندران، چند عامل اصلی را در افزایش حوادث منجر فوت در معادن زغال سنگ کشور دخیل می‌ داند؛ به گفته‌‌ی وی، ایمنی چندان جدی گرفته نمی‌ شود و نظارت و بازرسی جدی‌تر نیز یک ضرورت است.

دلیل افزایش حوادث شغلی در معادن

دلیل افزایش حوادث شغلی  در معادن چیست؟

در روز شنبه بیست و سوم تیر ماه حدود ساعت ده صبح، در داخل کارگاه زغال سنگ معدن کارمزد سوادکوه، بلوک سنگی از سقف تونل ریزش کرده و سبب گیر کردن یکی از کارگرها در زیر سنگ و مصدومیت وی گردید. خوشبختانه با اقدام و کمکِ به موقعِ دیگر کارگران، کارگر مصدوم از زیر سنگ خارج و از مرگ نجات یافت.
به گفته منابع محلی، دلیل حادثه، ضعف در اجرای نگهداری تونل به علت نامرغوب بودن و فرسوده بودن تجهیزات معدن بوده است؛ گرچه در این حادثه، خوشبختانه کارگر مصدوم نجات یافت ولی در حوادث بی‌شماری که قبل از آن در معادن زغال‌سنگ البرز شرقی و دیگر معادن مشابه رخ داده، تعدادی از کارگران جان خود را از دست دادند؛ به راستی چرا نرخ حوادث معدن تا این حد افزایش یافته است؟ چه عواملی «ایمنی» را در محیط‌های کاری معدن را تا این حد تنزل داده است؟
مصطفی رنجبر پاشاکلائی (عضو هئیت مدیره نظام مهندسی معدن مازندران) در رابطه با افزایش حواث معدن و تاثیرپذیری فضای کار در معادن و ایمنی آنها از اوضاع و احوال اقتصادی اظهار داشت: تحریم‌ ها در بخش عظیمی از معادن و صنایع معدنی از لحاظ نیروی انسانی و مواد اولیه نتوانسته مشکل خاصی ایجاد کند چراکه توان تامین آن از طریقِ پتانسیل داخل کشور وجود دارد اما تاثیر اصلی تحریم‌ها در این حوزه، بر خرید تجهیزات، ماشین آلات و تامین مالی پروژه‌های معدنی است.
تاثیر تحریم‌ ها چقدر است؟

رنجبر گفت: علی رغم آنکه بخشی از ماشین‌آلات توسط صنعتگران بومی ساخته و تامین می‌ گردد، اما هنوز تهیه تعداد زیادی از قطعات، تجهیزات مصرفی و ماشین آلات وابسته به بازار خارجی است که با توجه به افزایش قیمت ارز و وجود تحریم‌ها، سختی تهیه امکانات دو چندان و پرهزینه شده است. این امر بر تهیه و تامین کالاها و ابزارآلات مورد استفاده در بخش ایمنی معادن نیز بی‌ تاثیر نبوده است.

وی افزود: در ماه‌ های گذشته اخبار متعددی از حوادث در معادن کشور بالاخص معادن زغال سنگ منتشر شده است. ارزیابی دقیق حوادث رخ داده در معادن، ۲ عامل اساسیِ حادثه‌ساز را نشان می‌ دهد: یک دلیل آن، به‌کارگیری تجهیزات فرسوده و بی‌کیفیت (همانند حادثه ناشی از بکارگیری لوکوموتیو معیوب در معدن یورت گلستان، استفاده از سیستم نگه داری ضعیف در معادن کارمزد سوادکوه و طزره دامغان) و استفاده ناکافی از لوازم ضروری کنترل ایمنی مانند گازسنج در معادن زغال سنگ و … است.

عوامل حادثه‌ساز کدام‌ ها هستند؟

به گفته‌ی رنجبر، از سال‌ های نه چندان دور تا حدود دو سال گذشته، اوضاع معادن زغال سنگ خوب نبود؛ چراکه به علت بالا بودن هزینه‌های تولید، رکود بازار، واردات زغال سنگ و حاشیه سود پایین فروش زغال سنگ، سودآوری در کار نبود و همین امر، سبب غیرفعال شدن و یا بهره‌برداری با حداقل ظرفیت در تعداد کثیری از معادن کشور می‌ شد.

وی تصریح کرد: همین عوامل، سبب عدم به‌روزرسانی و فرسودگی بیشتر تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در این معادن شد؛ حال با اصلاح قیمت زغال سنگ و منطقی‌ تر شدن قیمت فروش آن در بازار داخلی، سطح درآمدی معادن رشد مناسبی داشته اما هم چنان ماشین آلات و تجهیزات فرسوده، به کارگیری مصالح نامرغوب، عدم تجهیز معادن به امکانات کنترل ایمنی و یا عدم ارتقای سیستم‌ های نگه داری تونل‌ های معادن مشاهده می‌ شود؛ هر چند که بنا به آمار بدست آمده از بازار، تجهیزات وارداتی برای معادن تحت تأثیر نرخ ارز تقریباً دویست درصد و سایر ملزومات و مواد اولیه داخلی از چوب گرفته تا ریل، آرک و سایر مواد مورد استفاده در معادن زغال‌سنگ بطور متوسط افزایش صددرصدی داشته‌اند، ولی در مقابل آن افزایش مناسب قیمت فروش زغال سنگ و رونق بهره‌برداری معادن نیز وجود داشته و لذا این امر نمی‌ تواند بهانه‌ای برای نادیده گرفتن مقوله ایمنی در معادن باشد چراکه رعایت اصول ایمنی در معادن، به نوعی بیمه کردن سرمایه تزریق‌شده در معدن و ضامن جان و مال سرمایه‌گذاران معدنی است.

دلیل افزایش حوادث شغلی در معادن

ولی غیر از قدیمی بودن تجهیزات و گرانیِ روند به‌روزرسانی آن ها، چه عامل دیگری در بروز حوادث دخیل است؛ رنجبر ادامه داد: عامل دیگر وقوع حوادث اخیر در معادن بالاخص معادن زغال سنگ کشور، ضعف در آموزش و عدم به کارگیری صحیح مباحث آموزش دیده توسط افراد شاغل در معادن است. هرچند که می‌ طلبد تعداد و کیفیت برگزاری دوره های آموزشی افزایش یافته و مسائل تحلیلی از حوادث رخ داده بیش تر آموزش داده شود، ولی تمایل کم و جدی نگرفتن مباحث آموزشی توسط بسیاری از کارکنان بالاخص استادکاران سنتی و تجربی‌کار و مقاومت در برابر به کارگیری ملاحظات ایمنی، ریسک حوادث را افزایش داده است. هم چنین به علت عدم برگزاری منظم مانورهای ایمنی در معادن کشور، بسیاری از نکات جدی دستورالعمل‌ های ایمنی در معادن حتی توسط بسیاری از مهندسان شاغل در معادن به مرور زمان فراموشی سپرده می‌ شود به طوری که انتخاب واکنش صحیح و سریع در هنگام وقوع حادثه دشوار می‌ شود.

عضو هئیت مدیره نظام مهندسی معدن مازندران افزود: سومین عامل حوادث اخیر در معادن را می‌توان نادیده گرفتن طراحی‌ های مهندسی تهیه شده برای معادن دانست. هرچند گاهاً ضعف‌ هایی در طرح‌ های تهیه شده برای معادن دیده می‌ شود اما در مدت زمان استخراج نیز اقدام اصولی در پیاده‌سازی طراحی معادن انجام نمی‌ شود. در بسیاری از معادن راه‌های فرار از خطر، تهویه، نجات در مواقع اضطراری و غیره بدرستی پیش‌بینی یا اجرا نشده است. هم چنین در موارد بسیاری مشاهده شده است که با هدف کاهش هزینه‌های استخراج، تغییراتی در هندسه تونل‌ها و کاهش کمیت و کیفیت مصالح سیستم‌های نگه داری تونل‌ ها برخلاف طراحی انجام شده صورت می‌ پذیرد و در هنگام وقوع حادثه، چالشی مضاف بر خود حادثه به حساب می‌‌آید.

چه باید کرد؟

عضو هئیت مدیره نظام مهندسی معدن مازندران، نتیجه‌گیری کرد: بمنظور کاهش حوادث در بهار رونق معادن زغال سنگ، بازرسی جدی‌تر و پرشمارترِ ارگان‌ های نظارتی که در راس آن وزارت صنعت، معدن و تجارت است، یک ضرورت است. در این بین نقش سازمان نظام مهندسی معدن بعنوان بازوی اجرایی وزارت صمت را نیز نباید فراموش کرد. این سازمان می‌ تواند در قالب برنامه‌های بازرسی از سوی وزات خانه در حیطه ایمنی معادن حضور بارزتری داشته باشد و این اقدام نیازمند عزم جدی، برنامه‌ریزی منظم و اختصاص بودجه کافی از طرف دولت است.

منبع: ایلنا

مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی

جزوه نظام مهندسی نقشه برداری pdf