مسئولیت نظارت و سازندگان بی قانون

قوانین و مقررات ساختمان از جمله جنبه هایی تضمین کننده کیفیت ساختمان است اما نائب رییس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان از عدم اجرای قوانین و ضعف موجود در این حوزه انتقاد دارد و خواستار انجام وظایف دستگاهها براساس قانون است.

به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز _ مرجع اخبار نظام مهندسی​ کشور،قوانین و مقررات ساختمان از جمله جنبه هایی تضمین کننده کیفیت ساختمان است اما نائب رییس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان خوزستان از عدم اجرای قوانین و ضعف موجود در این حوزه انتقاد دارد و خواستار انجام وظایف دستگاهها براساس قانون است.

مسئولیت نظارت و سازندگان بی قانون

مسئولیت نظارت و سازندگانی که زیر  بار قانون نمیروند

بعضی از سازمانها در حوزه شهری و ساختمان سازی، متولی یک بخش خاصی هستند ولی هم پوشانی میکنند و این امر در کیفیت ساخت و سازها، مصالح و ابزارهای ساختمان موثر است. کیفیت مناسب در اجرا و ساخت یک ضرورت است ولی این که تا چه میزان این مهم در خوزستان جدی گرفته میشود از جمله پرسش هایی است که اکبر حسنی پور _ نائب رئیس اول سازمان نظام مهندسی ساختمان در این مورد توضیح میدهد.
_ با این که نظام مهندسی ساختمان یک نظام صنفی است، آیا این سازمان بعنوان تنها نظارت کننده بر کیفیت، ساخت و سازها نظارت دارد؟
بهیچ عنوان این سازمان تنها متولی نظارت در این زمینه نیست و براساس قانون یک سری نهادها باید به صورت مستقیم نظارت کنند و یک سری نهادهای دیگر براساس وظیفه ای که دارند باید بر کیفیت ساخت و ساز ساختمانها نظارت داشته باشند.
براساس قانون نهادهایی که مستقیما باید کنترلهای خود را اعمال کنند؛ شهرداری ها، ادارات کل مسکن و شهرسازی، استاندارد و بعد از آن نظام مهندسی ساختمان است این ها دستگاهها و نهادهایی هستند که نظارت مستقیم را باید داشته باشند.
ارزیابی و نظارت بر تهیه و تامین مصالحی مثل میلگرد، شن و ماسه عملا از توان نظام مهندسی خارج است و اگر دیگر نهادها این نظارتها را اعمال نکنند محصول بی کیفیتی در اختیار مردم قرار میگیرد. در زمینه نظارت بر ساختمانها شاهد نواقص متعددی هستیم بنابراین ادارات استاندارد و صنعت، معدن و تجارت هستند که باید تولید مصالح ساختمانی را کنترل کنند.
در مورد شهرداریها و اداره کل راه و شهرسازی قانون مقررات ملی و قوانین شهرداریها بصراحت مسئول کیفیت ساختمانها را این ۲ نهاد عنوان کرده و جالب اینست که در این بین نامی از سازمان نظام مهندسی نیامده است ولی لازم است در مورد جایگاه عالیه ناظران نظام مهندسی ساختمان توضیح بدهم. در طول دو سال که یک ساختمان ساخته میشود مهندس سازمان بیست تا سی بار به کارگاه ساختمانی سرکشی میکند ولی براساس قانون هر ساختمان باید ناظر مقیم داشته باشد به این معنی که فردی حقوق کامل دریافت میکنند و در طول فرآیند ساخت نظارتهای قانونی که به عهده راه و شهرسازی و شهرداری است را انجام میدهد ولی متاسفانه این روند به اشتباه پیش رفته و همه تصور میکنند که نظام مهندسی مسئول نظارت کامل بر روی ساختمان است در صورتیکه این سازمان نظارت عالیه را به عهده دارد.
*چرا مالکان از به کارگیری مجری ذی صلاح و ناظر مقیم سر باز میزنند؟
قانون میگوید که یک ساختمان باید توسط مجری ذیصلاح اجرا گردد و در اینصورت باید یک فرد بعنوان ناظر مقیم در ساختمان حاضر باشد و سازمان نظام مهندسی میتواند این ناظر را معرفی کند ولی مشکلی که در حال حاضر وجود دارد اینست که طرح مجری ذیصلاح اجرا نشده و بهمین علت مالک به علت صرفه جویی غیر اصولی در هزینه ها نقش سازنده را پیدا کرده و تا زمانیکه این طرح اجرایی نگردد مالکان حاضر نیستند ناظر مقیم را به کارگیری کنند.
استفاده از ناظران مقیم و مجریان ذیصلاح میتواند برای مالکان موثر باشد و برای روشن شدن موضوع ساختمانی که در منطقه گلستان اهواز دچار مشکل شده را باید مثال زد که به علت عدم رعایت این طرح و مسایل ایمنی دچار آسیب شده و در نهایت حکم تخریب آن صادر و چیزی در حدود بیست و پنج میلیارد ریال اعلام خسارت شده است و اگر این پروژه مجری ذیصلاح داشت مالک حتی یک ریال هم محکوم به پرداخت خسارت نمیشد.
*علت برخی از ساخت و سازهای غیر اصولی و استاندارد را ناشی از عملکرد مهندسان متخلف عنوان میکنند، برای برخورد با چنین ناظرانی چه راهکارهایی وجود دارد؟
وقتی عیب و مشکل ساختمان مشخص می گردد میگویند مهندس متخلف بوده که کیفیت ساختمان را کنترل نکرده است گاهی اوقات بیانی که در مورد مهندس متخلف می شود درست است ولی در اکثر اوقات غلط است به این خاطر که اگر ساختمانی ایراد داشته باشد فورا گفته میشود به علت وجود مهندس متخلف بوده اما از آن جایی که نظارت مهندس سازمان نظام مهندسی ساختمان نظارت عالیه است ممکن است در ساعتی که ناظر ما حضور ندارد تخلفاتی در ساختمان انجام گردد و این تخلفات سبب عیب ساختمان میشود.

مسئولیت نظارت و سازندگان بی قانون

افراد متخلف در اقشار دیگر نیز وجود دارد قاعدتا در بین مهندسین هم افرادی پیدا میشوند که بوظیفه قانونی خود عمل نمیکنند و بازدیدهایی را که باید انجام دهند، اعمال نمیکنند و در انتهای کار ملکی که دارای عیب است را تایید میکنند و سازمان نظام مهندسی گزارشهایی که در این مورد ارسال می گردد را مورد بررسی قرار میدهد و برخوردهای جدی خواهد داشت و طبق همین اساس در هفته گذشته تعدادی از مهندسین که در انجام امور کوتاهی کردند را به شورای انتظامی سازمان معرفی کردیم که برابر جرمی که صورت گرفته توبیخ شفاهی، کتبی، محرومیت دو تا شش سال و ابطال پروانه مهندسی اعمال می گردد.
این تخلفات را باید به ۳ دسته تخلف شامل عدم بررسی و کنترل کیفیت ساخت، نادیده گرفتن آسیبها به املاک مجاور سازه و بی توجهی به روند ساختمان سازی تفکیک کرد که آسیب به افراد و شهروندان را به دنبال داشته باشد.
*سازمان نظام مهندسی برای برخورد با نحوه ساخت و سازهایی که ایمنی لازم را رعایت نمیکنند، چه اختیاراتی دارد؟
بعضا کارگاههایی هستند که ابزار ایمنی برای کارگران را تهیه نکرده اند که در صورت مشاهده چنین تخلفاتی کارگاه را تعطیل خواهیم کرد و پس از این که مالک و مسئول ساختمان لوازم ایمنی را برای کارکنان تهیه کنند اجازه فعالیت مجدد داده میشود.
*این برخورد بمعنی آن است که سازمان نظام مهندسی راسآ میتواند اقدام به تعطیلی یک کارگاه متخلف ساختمانی کند؟
متاسفانه تعداد زیادی از سازندگان موارد را رعایت نمیکنند و به علت ضعف قانون در این حوزه است به این معنی که مهندسان حجم زیادی از تخلفات را گزارش میکنند ولی برخوردهای لازم از طرف ادارات استاندارد، کار، تعاون و رفاه اجتماعی و شهرداری صورت نمیگیرد.
در بعضی از موارد ما به شهرداری گزارش میکنیم که کارگاه ساختمانی ایمنی را رعایت نمیکند و این شهرداری است که باید طبق این گزارش اقدام به تعطیلی آن کند و تا زمانیکه کارشناسان اداره کار و نظام مهندسی تغییرات صورت گرفته در جهت تامین ایمنی لازم را تایید نکنند، این کارگاه هم چنان باید تعطیل بماند و بعبارت دیگر نقش مهندسین ناظر نقش گزارشی است اما توان اجرایی در این حوزه به عهده شهرداری است.
*با وجود وضعیت موجود و برخی قانون گریزی ها در ساخت واحدهای مسکونی، می توانیم بگوییم که ساختمان های استان در زمان زلزله احتمالی از استحکام لازم برخوردار است؟
ساختمانهای که موجود است حداقل سی درصد بعد از تصویب قانون نظام مهندسی ساخته شده اند و حداقل هفتاد درصد ساختمانهای ما قبل از اجرای این قانون بنا شده اند. ما میتوانیم بگوییم که عمده ساختمانها در معرض خطر هستند و ساختمانهای جدید را هم باید به ۲ دسته تقسیم کرد یک دسته در حوزه کنترل کلی ساختمان شامل اسکلت و سازه که پایداری آن را به دنبال دارد و یک بخش دیگر جزییات ساختمانها را نیز باید بررسی کرد. همان طور که در زمین لرزه سرپل ذهاب که منجر به مرگ تعداد قابل توجه ای از هموطنان ما شد عمده ساختمانها تخریب نشدند و ریزش جزییات ساختمان مثل دیوارها این تلفات را رقم زد.
بنابر این وقتی از ایمنی سخن میگوییم باید دو نوع ایمنی را مدنظر قرار داد که یکی ایمنی اسکلت اصلی در ساختمان است که در این زمینه استان خوزستان وضعیت بدی ندارد اما در ایمنی اجزای ساختمان مثل دیوار، درب، پنجره و نما متاسفانه دارای ضعف هستیم.
*صنعتی سازی ساختمان در استان ما چه جایگاهی دارد؟
صنعتی سازی در استان خوزستان از ۸ سال پیش آغاز شده است ولی با سرعت بسیار کمی به پیش میرود و علت آن بر خلاف آن چه در ظاهر عنوان میشود که صنعتی سازی هزینه کمی دارد باید گفت که این بحث نیاز به هزینه زیادی دارد و بعبارت دیگر باید سرمایه گذاری در این حوزه صورت بگیرد.
بعنوان مثال اگر ساختمانی با دیوارهای تری دی پنل را بخواهیم بسازیم چنین سازه ای نسبت به دیوار سفالی گرانتر است و واقعیت این است که این نوع ساختمان سازی هزینه بالایی دارد ولی وقتی این ساختمان مورد استفاده قرار بگیرد بهره وری حداقلی آن سی تا پنجاه درصد در هزینه سیستمهای خنک کننده و گرم کننده تاثیر گذار است.
بنا بر این ماهیانه در هزینه های مصرفی حاملهای انرژی سی تا پنجاه درصد صرفه جویی خواهد شد و اگر این موضوع را در دراز مدت و عمر ساختمان در نظر بگیریم، صنعتی سازی میتواند نقش کاهنده ای از منابع مالی را داشته باشد.
بعبارت دیگر صنعتی سازی نیاز به سرمایه گذاری دارد و در استان خوزستان این امر در حد کم و متوسط موجود است ولی برای به کارگیری ابزار پیشرفته تر اقدامی صورت نگرفته و در حال حاضر در برخی از مناطق شهری اهواز مانند کیانپارس که قیمت آپارتمان سازی بالا است صنعتی سازی محدود به استفاده از پنجره های دوجداره، دیوار و سقفهای جدید و … است.
صنعتی سازی آپارتمانها در شهر اهواز ده تا پانزده درصد نسبت به ساخت و ساز در هر متر مربع از واحدهایی که به شکل عادی احداث می گردد، گرانتر است و بهمین علت در استان استقبال کمتری صورت گرفته است.
*صنعتی سازی چه تاثیری بر روی عمر ساختمان دارد؟
قطعا میتوان گفت که صنعتی سازی عمر ساختمان را در کشور پنجاه درصد افزایش خواهد داد بعنوان مثال اگر در این زمینه پانصد میلیون ریال سرمایه گذاری گردد این مبلغ در ساختمانهای سنتی بعد از سی سال و در ساختمانهای صنعتی ساز بعد از پنجاه سال از بین میرود
ولی مهم داشتن سرمایه لازم است که با توجه به شرایط اقتصادی، مردم توان لازم برای استفاده از این گونه بناها را ندارند اما این درحالی است که تمایل و فرهنگ استفاده از آن موجود است.

منبع: ایرنا

مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی

پاسخ تشریحی آزمون نظام مهندسی مکانیک