ساختمانهای غیرمقاوم، چالش زلزله در آذربایجانشرقی

میزگردی با حضور مدیرکل مدیریت بحران، معاونت بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجانشرقی هم چنین معاون شهرسازی شهرداری تبریز در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی برگزار گردید.

به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز – مرجع اخبار نظام مهندسی کشور ، میزگردی با حضور مدیرکل مدیریت بحران، معاونت بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجانشرقی هم چنین معاون شهرسازی شهرداری تبریز در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی برگزار گردید.ساختمانهای غیرمقاوم، چالش زلزله در آذربایجانشرقی

ساختمانهای غیرمقاوم، چالش زلزله در آذربایجانشرقی

ساختمانهای غیرمقاوم، چالش زلزله در  آذربایجانشرقی

** مخاطره آمیزترین ساختمانهای کشور
ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان استان آذربایجانشرقی در پاسخ به این پرسش که کدام ساختمانها کم ترین مقاومت را در مقابل زلزله داشته و میتوانند بیش ترین مخاطره را ایجاد کنند، بیان کرد: دغدغه آسیب پذیری زلزله معطوف به سازه های غیرمهندسی است.
علی طوماری، مستحدثات موجود کشور را به چهار نوع تقسیم کرد و ادامه داد: در ساختمانهای روستایی کم ترین ضوابط رعایت نشده و بشدت مخاطره آمیز هستند، ضمن این که امکان دسترسی در برخی روستاها در زمان بحران کم است.
طوماری با بیان این که در تبریز چهل وچهار هکتار بافت فرسوده داریم، افزود: ساختمانهای فرسوده شهری هم به لحاظ قدمت ساختمان و رعایت نشدن آئین نامه ها مخاطره آمیزند.
طوماری افزود: ساختمانهایی که در طول بیست سال گذشته اما طبق آئین نامه های قبلی ساخته شده اند، هم میتوانند مخاطره آمیز باشند و بهسازی لرزه ای و مقاوم سازی نیاز دارند.
وی افزود: تنها در مورد ساختمانهایی که طبق آئین نامه های جدید و تحت نظر سازمان نظام مهندسی ساخته شده اند، کم ترین دغدغه را داریم.
طوماری تعداد ساختمانهای از این نوع را سی درصد ساختمانهای موجود ذکر کرد و در عین حال عنوان کرد: مقاومت این ساختمانها به این معنا نیست که در صورت وقوع زلزله با هر مقیاسی هیچگونه اتفاقی نمی افتد.
وی با اشاره به این که هدف اصلی طراحیهای نوین در ساخت و ساز کاهش تلفات است، خاطر نشان کرد: مهندسین ساختمان بیش تر از سایر اقشار جامعه در این زمینه مسئولیت پذیری دارند اما نگاه موجود به حوزه خدمات مهندسی ساختمان، کاستن از هزینه های ساخت و ساز است و در این میان دستمزد یک درصدی مهندسین ساختمان که کم تر از هزینه مشاوران املاک است هم زیاد دیده میشود.
طوماری یاد آور شد: هزینه و تبعات حاصل از ساخت و سازهای بدون ضابطه و رعایت آئین نامه ها بقدری زیاد است که دستمزد نظارت مهندسین در مقابل این هزینه ها ناچیز است.
وی با اعلام این که ساختمانهای روستایی در زمان زلزله بیش ترین خسارت را میبینند، بیان داشت: در زلزله ارسباران علاوه بر خسارت روحی و تبعات اجتماعی ده هزار میلیارد ریال خسارت وارد گردید.
معاون بازسازی بنیاد مسکن آذربایجانشرقی هم با بیان این که صد و سی و دو هزار و سیصد و نود و پنج واحد از دویست و هشتاد و سه هزار و ششصد و پنجاه و دو واحد روستایی استان مقاوم سازی شده است، ادامه داد: دغدغه ای برای آسیب دیدن این واحدها در زلزله های تا ۵٫۵ ریشتر وجود ندارد.
نادر نسترن با بیان این که طرح مقاوم سازی واحدهای روستایی طبق نظام فنی اجرا و به ساختمانهای مقاوم سازی شده پایانکار داده میشود، مطرح کرد: با توجه به تسهیلات یارانه دار دولتی گرایش به مقاوم سازی افزایش یافته و در واقع نهادینه شده است.
نسترن با اعلام این که برای مقاوم سازی واحدهای روستایی دویست میلیون ریال تسهیلات کم بهره تعلق میگیرد، ابراز داشت: در صورتیکه واحد به پایان نرسد، پنجاه میلیون ریال هم تسهیلات بلاعوض داده میشود.
وی هم چنین اجرای طرح هادی در روستاها را در راستای اصلاح دسترسیها عنوان کرد و افزود: تا زمان حاضر برای ۱ هزار و نهصد و پنجاه روستای استان طرح هادی تهیه و در هفتصد و یازده روستا اجرا شده است.
نسترن با بیان این که صدور سند برای واحدهای روستایی موجب دلگرم شدن روستاییان به موطن و سرمایه گذاری برای بهبود وضعیت محل سکونت شده است، گفت: تا زمان حاضر برای دو هزار واحد روستایی در استان سند صادر شده است.
خلیل ساعی مدیرکل مدیریت بحران استان آذربایجانشرقی نیز با تاکید بر بیمه کردن ساختمانها، عنوان داشت: ساختمانهای موجود را میتوان طبق آسیب پذیری به ۳ بخش سفید، زرد و قرمز تقسیم و نسبت به بیمه کردن آنها اقدام کرد.

ساختمانهای غیرمقاوم، چالش زلزله در آذربایجانشرقی

** وظیفه دولت در ساخت و سازهای ایمن
معاون بازسازی بنیاد مسکن آذربایجانشرقی، نقش دولت را در کنار شناسایی کارگاههای تولید مصالح استاندارد، اجرای تبصره های تکلیفی دانست و بیان کرد: دوره های آموزش مهارت به فعالان حوزه ساخت و ساز استان برگزار گردیده اما جواب گوی میزان ساخت و ساز نیست .
نسترن با بیان این که کشورمان از لرزه خیزترین کشورهای دنیاست و بررسی نقشه گسلهای استان آذربایجانشرقی گسلهای در هم تنیده ای را نشان میدهد، یاد آور شد: وقوع زلزله اجتناب ناپذیر است و باید زندگیمان را و بخصوص خانه هایمان را با زلزله تطبیق دهیم.
نسترن با اعلام این که در زمینه ساخت و ساز، علاوه بر کیفیت مصالح در زمینه نیروی کار هم مشکل داریم، اظهار داشت: این عوامل دست به دست هم داده و سبب کم دوامی بناها میشود.
وی، انجام مطالعات گونه شناسی مسکن، استفاده از مصالح بومی و مدرن، سازه های سبک و پلی استایرن را در زمینه ساخت بناهای ایمن ضروری دانست و افزود: مقاوم سازی بمعنای سنگین کردن ساختمان نیست و با سازه های سبک میتوان ساختمانهای مقاوم ساخت.
نسترن با بیان این که ما در کشورمان تجربه زلزله های رودبار گیلان، بم، اردبیل، ارسباران و به تازگی کرمانشاه را داریم، تصریح کرد: باید خودمان را با زلزله وفق دهیم .
وی، زلزله ارسباران را درس بزرگی برای استان دانست و تصریح کرد: بعد از زلزله شاهد هستیم که در برخی روستاها دیوار مسلح و دیوار برشی کار میکنند در حالی که پیش از آن توجهی به این مسائل نمیشد.
معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تبریز نیز با اشاره به این که ریشه مطالعات شهرسازی در ایران به گرداوری طرحهای توسعه و دهه چهل برمیگردد، عنوان کرد: در کشور ما شهرسازی با آزمون و خطا شکل گرفته است.
محمد عزتی با بیان این که تا دهه چهل به دلیل تراکم جمعیت کم، توسعه شهری در کشور ارگانیک بود، اظهار داشت: از سال پنجاه طرحهای توسعه شهری در کشور آغاز شد و طرح جامع شهرهای ما اقتباس از طرحهای انگلیسی است که هنوز هم ادامه میدهیم.
عزتی با بیان این که زمانی از طرحهای آلمانیها برای ساخت و ساز در کشور استفاده شده است، مطرح کرد: از سال پنجاه و چهار شاهد رشد جمعیت شهری در کشور هستیم و بعنوان نمونه جمعیت تبریز از چهارصد هزار نفر در آن سال به ۱ میلیون نفر در سال هفتاد رسید.
وی ادامه داد: در این دوره دولت در قالب تعاونیها درصد تامین مسکن مورد نیاز مردم برآمد و تعاونی هم به اراضی ملی سوق یافتند.
عزتی با بیان این که در دوره جنگ تحمیلی توسعه شهری بدون توجه به رعایت مناطق امن اتفاق افتاد، بیان کرد: مکان یابی شهرها و شهرکها اصولی نبود و متاثر از ظرف زمان شهرهای جدید طراحی شدند در حالی که هم زمان شهرکهایی در حاشیه شهرها شکل گرفته بودند.
وی گفت: در حاشیه کلان شهر تبریز شهر جدید سهند طراحی شد اما هم زمان شهرک باغمیشه شکل گرفت و سبب شد شهر جدید سهند مورد توجه متقاضیان جدید مسکن قرار نگرفته و آنگونه که باید توسعه نیابد.
عزتی تاکید کرد: در صورتیکه این نیاز در شهر جدید سهند احساس میشد خیلی پیش از این بزرگراه تبریز – سهند هم بهره برداری گردیده بود.
طوماری ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان استان نیز افزود: انتظار از مسئولین نگاه عمیق و ریشه ای به مسئله است.
طوماری ابراز کرد: از تصویب قانون نظام مهندسی بیست سال میگذرد و نیازمند بازنگری است.
وی تعریف الزامات و مشوقها برای ساخت و ساز را ضروری دانست و خاطر نشان کرد: بعنوان مثال در صورت اعمال معافیت از عوارض برای ساختمانهایی که مبحث نوزده را رعایت کنند، گرایش به خرید و استفاده از این ساختمانها افزایش می یابد و در پی آن شاهد گرایش بیش تر به سمت رعایت این مقررات خواهیم بود.
مدیر کل مدیریت بحران استان آذربایجانشرقی با اشاره به این که اعتبارات فصل بحران در اختیار سازمان برنامه و بودجه است و در صورت وقوع حادثه اختصاص می یابد، گفت: در چرخه مدیریت بحران چهار مرحله وجود دارد و یکی از محوری ترین مراحل پیش گیری است .
خلیل ساعی با بیان این که در مرحله پیش گیری میتوان اثرات بلایای طبیعی را به حداقل رساند، یادآور شد: این در حالیست اعتبار ویژه ای برای این منظور تخصیص داده نمیشود.
ساعی با اشاره به آسیب پذیری تبریز در مقابل زلزله و سیلاب، اظهار کرد: مشکل اساسی از آن جاست که اعتقادی به احتمال وقوع حادثه وجود ندارد در صورتیکه وقوع زلزله پدیده ای طبیعی و غیر قابل کنترل است و باید آماده باشیم.
**نظارت بر ساخت و سازها
وی با اشاره به این که جبران خسارت ساخت و سازهای غیراصولی علاوه بر بار مالی در برخی مواقع غیرممکن است، مطرح کرد: تراکم باید طبق طرح تفصیلی باشد که اکنون در کشور ما اهمیت داده نمیشود.
ریاست سازمان نظام مهندسی ساختمان استان با اشاره به این که شهرداری منابع پایدار ندارد و به این جهت طرح تفصیلی رعایت نمی گردد، اظهار کرد: مهندسین ناظر، مقیم نیستند و نمیتوانند دائم در محل ساختمان حضور داشته باشند.
طوماری با بیان این که در دنیا شرکتهای دارای برند، ساختمان سازی میکنند و در قبال آسیب پذیری بناها به واسطه حوادث هم پاسخ گو هستند، افزود: تا زمانیکه شرکت مجری، صاحب صلاحیت نباشد نظارت مقیم هم فایده ای نخواهد داشت.
وی با اشاره به نقش استفاده از فناوریهای نوین ساخت و ساز در کاهش تلفات زلزله، بیان کرد: با رعایت ضوابط آئین نامه ها، بر روی گسل هم میتوان ساخت و ساز کرد و اصولا در علم مهندسی روز مانعی برای ساخت بنا بر روی گسل وجود ندارد.
طوماری با اعلام این که مردم کشور ژاپن در بسیاری از مواقع متوجه وقوع زلزله نمیشوند، افزود: دلیل آن استفاده از علوم و فنون جدید هم چون میراگرهاست که خوشبختانه در کشور ما هم بومی سازی شده است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تبریز هم با اشاره به این که مجریان ساخت و ساز به واسطه حق الزحمه پایین، صوری شده اند، ادامه داد: سی هزار عضو نظام مهندسی ساختمان در استان بعنوان شغل اصلی به وظیفه نظارت نگاه نمیکنند.
محمد عزتی با اعلام این که در کنار خدمات روزمره، اجرای طرحهای عمرانی و مسیرگشاییها انتظار عمومی از شهرداریها نظارت بر ساخت و سازهاست، گفت: از ابتدای دهه شصت شهرداریها را از منابع دولتی محروم کردند و درآمدهای خارج از عرف بنا گذاشته شد.
عزتی با اعلام این که ماده صد مانع تخلفهای ساخت و ساز نشده است، مطرح کرد: تا زمانیکه برای تخلفهای ساختمانی جزای کیفری لحاظ نگردد ادامه خواهد داشت.
عزتی گفت: برای متخلفان ساخت و ساز محرومیت از خدمات اجتماعی در نظر گرفته شود.
وی با اشاره به این که دریافت عوارض نوسازی ضمانت اجرایی ندارد و تا زمانیکه فردی قصد معامله نداشته باشد، عوارض پرداخت نمیکند، تاکید کرد: نسبت به سال نود و دو ساخت و ساز در تبریز هفتاد و پنج درصد کاهش یافته و تعداد صدور پروانه از چهار هزار واحد به یک هزار واحد در سال رسیده است.
عزتی با بیان این که شهرداری نیازمند درآمد پایدار است، خاطر نشان کرد: تا زمانیکه مدیریت درآمد و هزینه برای شهرها ایجاد و وظایف تفکیک نگردد، مشکلات موجود رفع نخواهد شد .
وی با اعلام این که میانگین عمر ساختمانهای تبریز بیست سال است، ادامه داد: تبریز با وجود جایگاه دوم خدمات شهری در رتبه شش جمعیتی قرار دارد و تا زمانیکه پخشایش اعتبار بر مبنای جمعیت باشد همین وضعیت ادامه دارد.
عزتی با تاکید بر این که اعتبار باید بر اساس نقش شهرها تعیین شود، یاد آرو شد: جایگاه جمعیتی تبریز بواسطه سوق یافتن جمعیت این کلان شهر به شهر جدید سهند و شهرهای اطراف است.
عزتی با بیان این که پنجاه درصد جمعیت تبریز در بافت فرسوده و حاشیه شهر زندگی میکنند، یادآور شد: مقاوم سازی ساختمانهای بالای سی سال سن ضروری است و باید با آئین نامه ها منطبق داده شوند.
وی تصریح کرد: برای این کار نیازمند کارشناسان مقاوم سازی هستیم و سازمان نظام مهندسی میتواند در این زمینه نقش ایفا کند.
عزتی با اعلام این که نوسازی بافت فرسوده در برنامه دولت بود، ابراز کرد: بانکها تنها در سال اول همراهی کرده و سال دوم تسهیلات نه درصدی را به هجده درصد افزایش دادند.
احمدیان، مسئول کنترل سازه طرحهای شهرداری تبریز هم با اشاره به این که در صورت رعایت آئین نامه های موجود ساخت و ساز، ساختمانها در مقابل زلزله هایی با قدرت کم تر از هفت ریشتر مقاوم خواهند بود، افزود: برای ساختمانهای حساس هم چون بیمارستانها ، مدارس و مساجد میتوان ضریب ایمنی در مقابل زلزله ساختمانها را ارتقا داد .
احمدیان با بیان این که پیش از گرداوری آئین نامه های ساختمان در کشور از آئین نامه دیگر کشورها استفاده میشد، ابراز کرد: آئین نامه دو هزار و هشتصد در سال شصت و چهار مصوب گردید و تا قبل از زلزله رودبار اجرا نمیشد.
احمدیان بر لزوم اصلاح روشهای کنترل و نظارت بر ساخت و ساز تاکید کرد و افزود: فرایند رسیدگی سازمان نظام مهندسی به بازسازی بافتهای حاشیه نشین باید از سایر ساخت و سازها تفکیک گردد.
وی خاطر نشان کرد: دولت میتواند به نظام مهندسی یارانه بدهد تا نقشه ساخت و ساز در بافت فرسوده و حاشیه نشین را رایگان انجام دهند.
احمدیان تاکید کرد: طرح بازآفرینی دولت شامل بافتهای حاشیه نشین ، تاریخی و مسئله دار است.
احمدیان نسبت به شیوه های ساخت و ساز در شهرها انتقاد کرد و افزود: شرکتهای ساختمانی مصالح مورد نیاز هم چون بتن را در محل ساختمان تولید میکنند که علاوه بر ایجاد مزاحمت برای همسایه ها در مواقع بحرانی، سبب محدودیت ترافیکی شده و دسترسی به آسیب دیده ها را مختل میکند.
احمدیان با اشاره به نقش مصالح باکیفیت در مقاومت ساختمانها، یاد آور شد: این در حالیست که بخش عمده ای از مصالح موجود در بازار ساخت و ساز کشور غیراستاندارد بوده و کیفیت لازم را ندارند.
احمدیان، سطح علمی و تجربه عملی ناظران ساختمان را هم در میزان مقاومت بناها موثر دانست و افزود: متاسفانه بخشی از فعالین دانشگاهی این حوزه شناختی از فنون تجربی ندارند و بنظر میرسد نبود تکنیسین از مشکلات اساسی ساخت و ساز در کشور است.
وی هم چنین با بیان این که بیست و دو مبحث مقررات ملی ساختمان در کشور وجود دارد، افزود: فارغ التحصیلین جوان دانشگاهی عهده دار مسئولیت نظارت بر ساختمانها میشوند در حالی که به آئین نامه ها تسلط ندارند.
**مدیریت بحران و امداد رسانی بموقع
معاونت بازسازی بنیاد مسکن استان آذربایجانشرقی با اشاره به این که فرصت طلایی برای امداد رسانی در زمان وقوع مخاطرات طبیعی هم چون زلزله وجود دارد، افزود: باید تدایبر لازم برای استفاده از این فرصت اندیشیده گردد.
نسترن اظهار داشت: باید مکانهای مشخص در شهرهای زلزله خیز بمنظور تعبیه کانکسهای اسکان در نظر گرفته گردد تا در صورت وقوع زلزله کسانیکه واحد مسکونی خود را از دست میدهند بلا فاصله به این کانکسها انتقال داده شوند.
طوماری، ریاست سازمان نظام مهندسی استان هم با بیان این که در زلزله کرمانشاه شاهد تاخیر در انتقال کانکس به منطقه بودیم، بیان داشت: در فناوری روز استفاده از کانکسهای پیش ساخته قابل نصب در کم تر از یک ساعت رایج است.
طوماری با اشاره به ایجاد بار ترافیکی سنگین ناشی از حمل کانکسها بوسیله تریلی، یاداور شد: در صورت استفاده از کانکسهای تاشو میتوان بیش ترین تعداد را با کم ترین خودرو حمل کرد.
مدیرکل مدیریت بحران آذربایجانشرقی هم با اشاره به این که ذات بحران ترافیک و تراکم است، بیان کرد: با مدیریت مناسب میتوان در حداقل زمان بحالت تعادل رسید.
بهر حال خانه در زمان زلزله باید امن ترین مکان باشد و امیدوار هستیم به آن مرحله برسیم که ترس از ریزش آوار به داستانها بپیوندد.
منبع : جماران

مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی

کانال تلگرام نظام مهندسی معدن