گزارش حادثه پلاسکو فراموشی گزارش نظام مهندسی در حادثه پلاسکو
تمام اتفاقات را به مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان گره زد. مبحثی که اگر اجرایی شده بود در حال حاضر بیش از ششصد واحد صنفی چشم انتظار کمک های دولت نبودند. برخی ها سکته کردند و برخی عمر خود را برای ساختمان پنجاه و چهار ساله حبیب‌الله القانیان در خیابان جمهوری گذاشتند.
به گزارش پایگاه خبری مهندسین نیوز _ مرجع اخبار نظام مهندسی کشور،تمام اتفاقات را به مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان گره زد. مبحثی که اگر اجرایی شده بود در حال حاضر بیش از ششصد واحد صنفی چشم انتظار کمک های دولت نبودند. برخی ها سکته کردند و برخی عمر خود را برای ساختمان پنجاه و چهار ساله حبیب‌الله القانیان در خیابان جمهوری گذاشتند.
فراموشی گزارش نظام مهندسی در حادثه پلاسکو
گزارش نظام مهندسی در حادثه پلاسکو فراموش گردید
ساختمانی که سال چهل و یک احداث شده بود به واحدهای صنفی وفا نکرد و در مدت ۳ ساعت و نیم سوخت و فروریخت. ساختمانی که در زمان افتتاح لقب بلند مرتبه‌ترین را داشت قرار است مجددا احداث گردد و سرقفلی های آن توسط بنیاد مستضعفان به واحدهای صنفی داده شود که روزی کسب و کارشان در آنجا رونق داشت. با گذشت ۲ سال از حادثه پلاسکو (سی ام دی ماه نود و پنج) با اکبر ترکان مشاور اسبق رئیس جمهوری و ریاست سابق سازمان نظام مهندسی ساختمان گفت‌و‌گویی انجام دادیم. ترکان هشدار دارد که احتمال وقوع حوادثی مانند پلاسکو وجود دارد و ساختمان های ایران مانند تمام کشورهای دنیا نیازمند بهره برداری و نگهداری اصولی و استاندارد است. در ادامه مصاحبه ما می آید:
۲ سال از حادثه حریق ساختمان پلاسکو می گذرد، ساختمانی که محل کسب بیش از ششصد واحد صنفی بود در آتش سوخت و فروریخت. این حادثه را در مقطعی که از آن فاصله دو ساله گرفتیم چگونه ارزیابی می کنید و دلیل مشکلات آن ساختمان را در چه می دانید؟
حریق در ساختمان به ۲ دلیل اتفاق می‌افتد. یک مربوط به نواقص آن در زمان طراحی است که برخی از مسائل پیش بینی نشده است. یعنی از روز اول ساختمان با چالش روبرو است. دلیل دوم به نارسایی و نواقص دوران بهره‌برداری برمی‌گردد. در ساختمان پلاسکو، به طور قطع مشکل اولیه وجود نداشته و ساختمان از نظر فنی سالم بوده است. اگر ساختمان به جهت ساخت اولیه مشکل داشت در همان روزهای اول مشکلات سازه خودنمایی می کرد. از این رو مشکلات ساختمان پلاسکو کاملاً مربوط به دوران بهره برداری بوده است. مشکلاتی که اگر به آن ها رسیدگی می شد حادثه پلاسکو و به تبع آن بیکاری فعالان صنفی این حوزه پیش نمی آمد.
هر زمان سازه‌ای احداث می شود، بهره‌برداری از آن مورد توجه قرار نمی گیرد و تمام ساختمان ها چنین شرایطی را دارند. چرا زمان بهره‌برداری ساختمان ها حتی مسکونی مورد توجه قرار نمی گیرد؟
از روز اول به دوران بهره‌برداری توجه نشده است. نکته ای که اهمیت بسزایی دارد و می تواند از اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی جلوگیری کند. سازمان نظام مهندسی بارها تلاش کرد که موضوع بهره‌برداری و نگهداری از ساختمان ها در قالب مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان که اجباری است را اجرا کند ولی همواره با مخالفت وزیر وقت مواجه شد.
کدام وزیر مخالفت کرد؟
در حال حاضر مهم نیست که کدام وزیر با این موضوع مخالفت کرد. ولی امیدوار هستیم وزیر جدید راه و شهرسازی رویه وزیر سابق را نداشته باشد و مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان را اجرایی کند. در این صورت مشکلات این بخش مرتفع خواهد شد و دیگر با بهره برداری های غیر استاندارد ساختمان ها مواجه نخواهیم شد.
آیا ساخت اصولی و طبق قواعد سازمان نظام مهندسی و شهرداری در واحدهای مسکونی و تجاری کفایت نمی کند؟
کافی نیست. ساخت واحدهای مسکونی و تجاری طبق قواعد نظام مهندسی و شهرداری و سایر مجموعه ها در زمان ساخت مهم است اما در زمان بهره‌برداری و نگهداری ساختمان به الزامات جدیدی نیاز داریم که همه موارد آن در مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان آمده است. بهره‌برداری از ساختمان ها بایستی روی اصول باشد. اگر وزیر وقت تا آخرین روزی که وزیر بود مقاومت نکرده بود اکنون این مبحث اجرایی شده بود و اکنون شاهد نظام مند شدن این حوزه بودیم.
هم اینک ساختمانها توسط مدیران ساختمان مدیریت می شوند، آیا این امر کافی نیست؟
بهیچ عنوان یک فرد ساکن در واحد مسکونی نمی تواند موضوع بهره‌برداری و نگهداری از ساختمان را انجام دهد چرا که این امر نیازمند مهارت است. افرادی باید انتخاب شوند که بصورت دقیق آموزش دیده باشند. در ساده ترین روش اگر ساکن واحد مسکونی شارژ ماهیانه خود را پرداخت نکند، در صورت اصرار مدیر ساختمان و عدم همکاری ساکن، ساختمان با چالش‌های جدید مواجه می گردد. ولی اگر این امر توسط شرکت های تخصصی دنبال گردد، عملاً شاهد بی‌قانونی ها نخواهیم بود و ساختمان ها طبق معیار درست و استانداردی مدیریت می شوند.
در سایر کشورها این رویه چگونه دنبال می گردد؟
در همه کشورهای صنعتی، شرکت های تخصصی مسئول نگهداری و بهره‌برداری از ساختمانها هستند. یک شرکت اروپایی بیش از صد ساختمان را پوشش میدهد و این امر در باره واحدهای مسکونی و تجاری است. شرکت ها طی قرارداد با واحدهای مسکونی می توانند نسبت به ساماندهی و نگهداری ساختمانها اقدام کنند. قرار نیست یک فرد در ساختمان مستقر گردد بلکه شرکت ها در نقاط مختلف شهر پایگاه دارند و بصورت متناوب بر موضوعات مختلف ساختمان چون آسانسور، شوفاژ، آب، برق، گاز، و سایر بخش های ساختمان نظارت دارند و اجازه نمیدهند تخلفی در حوزه‌های یاد شده صورت گیرد. این تجربه موفق کشورهای مختلف است که ما در آن زمان بصورت مبحث بیست و دو مقررات ملی ساختمان تصویب و اجباری کردیم ولی بخاطر وزیر وقت که اعتقادی به این امر نداشت این قانون اجباری، اجرا نگردید.
با این که مقررات ملی ساختمان اجباری شده است چرا در باره ساختمان های قدیمی که نگهداری آن ها اهمیت بسزایی دارد، رعایت نشد؟
ما خواستیم این کار را در باره ساختمان های مختلف انجام دهیم ولی اجازه ندادند. اگر در باره ساختمان پلاسکو مدیریت در قالب مبحث بیست و دوم صورت گرفته بود، اجازه داده نمی شود که مواد اولیه قابل اشتعال در آن ساختمان دپو گردد. در ساختمان پلاسکو بجای آن که سیستم گرمایشی اصلاح گردد، بخاری برقی با سیسستم سیم سیار استفاده می شد. آن هم نه در یک الی دو مورد بلکه اکثر واحدها به چنین سمتی رفته بودند. وقتی بخاری برقی در مکانی است که پارچه، نخ و الیاف وجود دارد احتمال آتش گرفتن بسیار زیاد می شود. این اتفاقی است که در ساختمان پلاسکو رخ داد. اگر این مجموعه توسط یک شرکت کنترل می شد به طور قطع هنوز ساختمان پلاسکو سرپا بود و واحدهای صنفی این گونه بیکار نمی شدند. نکته مهم آن که وقتی گزارش آتش سوزی پلاسکو و علل آن به بخش های مختلف از جمله مجلس رفت، بهیچ عنوان در مورد مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان صحبت نشد و آن ها نگفتند که دلیل و مشکل اصلی چیست و اجازه داده نشد مقررات ملی ساختمان اجرایی شود. اگر نمایندگان سازمان نظام مهندسی در جلسات مربوط به حادثه پلاسکو حضور داشتند حتماً در مورد کم کاری که در اجرای مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان افتاد توضیح می‌دادند ولی چنین اجازه‌ای داده نشد.
فراموشی گزارش نظام مهندسی در حادثه پلاسکو
اگر مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان اجرا نگردد احتمال آن که شاهد فروریختن ساختمان هایی چون پلاسکو باشیم، هست؟
با قطعیت می گویم بله. احتمال این وجود دارد که در ساختمان های قدیمی و حتی جدید به دلیل آن که موضوع نگهداری و بهره‌برداری رعایت نمی گردد، شاهد ریزش ساختمان یا حتی اتفاقات بدتر باشیم. ساختمان پلاسکو از نظر سازه قوی بود ولی اگر ساختمان هایی که این شرایط را ندارند عامل حادثه شوند، ممکن است آثار خرابی جانی و مالی آن ها خیلی بیش تر باشد. متأسفانه هیچ نظامی در رعایت استانداردهای ساختمان در شرایط کنونی وجود ندارد و ساختمان ها با هر شرایطی مدیریت می‌گردد. من هشدار می‌دهم که اگر وزارت راه و شهرسازی سراغ مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان نرود احتمال بروز چالش های جدید خیلی زیاد است. هر سالی که از عمر ساختمان ها می گذرد احتمال وقوع حادثه بیش تر می گردد.
سیاستگذاران چه کاری می توانند برای کسبه پلاسکو انجام دهند؟ آن ها پس از دو سال هنوز مشکلات متعددی در استقرار واحد تولیدی خود دارند و خیلی از آن ها زندگی‌شان به صفر رسیده است و نمی توانند مخارج زندگی خود را تأمین کنند.
توصیه می کنم که سرقفلی واحدهای صنفی برای کسبه حفظ گردد. باید سرقفلی‌های جدید با تخفیف به کسبه حادثه دیده داده شود. واحدهای صنفی زندگی خود را از دست دادند و تنها امیدشان به بنیاد مستضعفان است که به تعهدات خود در احداث پلاسکو عمل کند.
منبع: ایران
مشاهده منابع آزمون نظام مهندسی
