چالشهای میان سازمان نظام مهندسی و سازمان نظام کاردانی آیا مهندسین جا پای کاردانهای فنی گذاشته‌اند؟
چالشهای میان سازمان نظام مهندسی و سازمان نظام کاردانی موضوع جدیدی نیست. امروز با افزایش تعداد مهندسین، آن ها جای کاردانهای فنی را در عرصه ساخت و ساز گرفته‌اند و در این میان جمعیت زیادی از کاردانها حتی برای این که از قافله عقب نمانند، بناچار ادامه تحصیل داده و مدرک کارشناسی گرفته‌اند.
به گزارش اخبار نظام مهندسی (akhbarmohandesi.ir)،چالشهای میان سازمان نظام مهندسی و سازمان نظام کاردانی موضوع جدیدی نیست. امروز با افزایش تعداد مهندسین، آن ها جای کاردانهای فنی را در عرصه ساخت و ساز گرفته‌اند و در این میان جمعیت زیادی از کاردانها حتی برای این که از قافله عقب نمانند، بناچار ادامه تحصیل داده و مدرک کارشناسی گرفته‌اند.آیا مهندسین جا پای کاردانهای فنی گذاشته‌اند
سازمان نظام مهندسی ساختمان
آیا مهندسین جا پای کاردانهای فنی گذاشته‌اند
طبق این اساس مسئولین سازمان نظام کاردانی در حالی سالهاست که از بیتوجهی مسئولین ذی ربط به نظام کاردانی و تمرکز صرف آن ها بر نظام مهندسی لب به اعتراضات بسیار گشوده‌اند که معتقد هستند این ۲ سازمان برآمده از یک قانون هستند و باید در کنار هم فعالیت نمایند. در مقابل گروهی هم بر این باور هستند که مهندسین در اولویت قرار دارند و پیش از کاردانها باید کار به آن ها ارجاع گردد.
وظایف کاردان فنی با مهندس متفاوت است
ولی امروز در شرایطی که بازار ساخت و ساز در رکود بسر میبرد و بطور کلی زمینه‌های اشتغال برای حرفه مندان و فعالین صنعت ساختمان فراهم نیست، سوال این است که این خواسته کاردانهای فنی تا چه حد منطقی و متناسب با شرایط فعلی است؟
در همین رابطه یک کارشناس مسکن بیان کرد: اساسا وظایفی در حوزه صنعت و ازجمله صنعت ساختمان وجود دارد که وظیفه کاردانهای فنی را با وظایف مهندسین کاملا متفاوت و متمایز میکند. یعنی درواقع یک فرد دارای مدرک فوق دیپلم در رشته مرتبط با صنعت ساختمان کار اجرایی انجام میدهد،ولی یک مهندس و کارشناس کار نظارت بر اجرا را انجام میدهد.
بابک حاجیان با بیان این مطلب ادامه داد: لذا این که گفته شود چون تعداد مهندسین زیاد است، ما به کاردانهای فنی در صنعت ساختمان نیازی نداریم، در کل امر غلط است؛ چون هر کدام از آن ها کار و وظیفه متفاوتی را انجام میدهند.
حاجیان افزود: برای نمونه در زمینه آرماتوربندی، وظیفه کاردان فنی این است که تمام جزئیات اجرایی آرماتور را بطور عملی به کارگر آرماتوربند نشان دهد. پس کاردان فنی باید در کنار بنا و کارگران حضور داشته باشد تا جزئیات کار را به آن ها آموزش دهد. ولی وظیفه مهندس این است که پیشرفت پروژه را مطابق با نقشه‌ها ارزیابی نماید و هم چنین توجه کند که آیا کاری که کارگر و کاردان فنی انجام داده،طبق نقشه‌ها درست ارزیابی میشود یا خیر.
مهندسین در جایگاه کاردانها، بدون ارائه آموزشهای فنی
او با انتقاد از این که در کشور ما مهندسین و نظام مهندسی در جایگاه کاردانهای فنی قرار میگیرند؛ با این تفاوت که آموزشهای فنی را بکارگران ساختمانی و نیروهای اجرایی نمیدهند و از بیرون بر روند اجرای پروژه نظارت میکنند تصریح کرد: در کم تر کارگاهی مشاهده شده که مهندسین بالای سر کارگران بایستند و بر نحوه اجرا و فعالیت آن ها نظارت و موارد لازم را به آن ها گوشزد نمایند.
وی تاکید کرد: لذا حضور کاردانهای فنی در بخش ساخت و ساز یک امر لازم و ضروری است و مهندسین هم جایگاه خاص خود را در امر نظارت دارند. درواقع مهندسین نظام مهندسی و دستگاههای نظارتی به نیابت از حقوق عامه و صاحبکار نظارت میکنند که کار از نظر اجرایی درست انجام شده باشد.
حاجیان با اشاره بر خلاء حضور کاردانهای فنی در کنار کارگران ساختمانی و نیروهای اجرایی، وجود آن ها در بخشهای اجرایی را لازم و ضروری دانست و با ابراز تاسف از این که در بخش ساخت و ساز، رییس کارگاه در جایگزین کاردان فنی قرار گرفته است، عنوان کرد: صاحب پروژه یک مهندس بعنوان رییس کارگاه نیاز دارد که قطعا آن فرد کاردان نیست و بعنوان هماهنگ‌کننده وظایفی مانند ورود و خروج مصالح، تامین بموقع مصالح و نیروی انسانی، زمانبندی پروژه و… را بعهده دارد. مهندس ناظر هم از طرف شهرداری، دولت و حاکمیت برای حفظ حقوق منافع عام انتخاب میشود تا ساختمانها بدرستی اجرا گردند.
روزگاری که کاردانها در اوج بودند
وی در خصوص علل و انگیزه مقاومت با فعالیت کاردانها در صنعت ساختمان اظهار کردد: متاسفانه تعداد مهندسین بیکار بقدری افزایش یافته که آن ها حاضر به انجام چنین وظایفی شده اند.
این کارشناس مسکن مطرح کرد: نکته دیگر این که تا حدود بیست سال قبل لیسانسه‌ها افراد خاصی بودند و صدور دانشنامه کارشناسی تا این حد زیاد نشده بود. یعنی در آن سالها کاردانهای ساختمان بسیار نقش موثری داشتند و افرادی که از دانشگاهها فارغ‌التحصیل میشدند، لزوما وارد مقطع کارشناسی نمیشدند. بجهت انجام امور حرفه‌ای و فنی، عمدتا کاردانها جذب میشدند و یا حتی افراد از هنرستانهای فنی فوق‌دیپلم میگرفتند برای این که بتوانند در حوزه اجرا کار نمایند.
وی با اشاره به این که تا پیش از انقلاب اسلامی کاردانهای فنی جزو رکنهای اصلی کشور بودند خاطرنشان کرد: در دهه اول انقلاب هم رشته های کاردانی بیش ترین جذب را داشت و خیلی از افراد بجای کارشناسی در رشته های کاردانی تحصیل میکردند. ولی طی سالهای اخیر متاسفانه در دانشگاهها را باز کردند و بدون حساب و کتاب و بدون برگزاری آزمون کنکور، دانشجوی عمران پذیرفتند. درنهایت با این قبیل سیاستهای دانشگاهی کاردانهای فنی از بین رفتند و هم اکنون از آن جاییکه افراد براحتی و بدون کنکور میتوانند مدرک لیسانس بگیرند دیگر کسی حاضر به گرفتن مدرک فوق‌دیپلم نیست.
حاجیان یادآور شد: این خلاء سیستم آموزشی سبب شد تا حجم عظیمی از دانشجویان رشته‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد تربیت گردند و درنهایت عملا کاردانها محو شدند.
آیا کاردانها توان مندی خود را اثبات کرده اند؟
این اظهارات در حالی مطرح میشود که بنظر میرسد با توجه به گسترش تعداد فارغ التحصیلین رشته های مهندسی، در هر حال خود کاردانهای فنی هم باید حرکتی نمایند و برای جلب اعتماد مسئولین و مردم جهت کار و فعالیت در بخش ساخت‌وساز، اقداماتی انجام دهند.
در همین رابطه رئیس شورای مرکزی سازمان نظام کاردانی ساختمان اظهار داشت: تمام کاردانها و سازمانهای نظام کاردانی در استانها تشنه این هستند که کار به آن ها ارائه گردد و همه بطور جدی از طریق نظام مهندسی، ادارات کل راه و شهرسازی استانها و حتی از طریق معاونتهای عمرانی استانداریها پی گیری میکنند تا در بخش ساختمان مشارکت نمایند.
داراب صفری ابراز کرد: متاسفانه عوامل مختلفی مثل رکود ساخت‌وساز سبب شده که حجم کار موجود حتی جواب گوی تعداد بالای اعضای نظام مهندسی نباشد. حتی با وجود این که در چند سال پیش بحث مسکن مهر هم مطرح بود و در بعض استانها، کاردانها هم کاری محدودی در اجرای آن داشتند، اما در بحث کلان، بیش تر از کارشناسین و مهندسین نظام مهندسی استفاده میشد. زیرا که برای ایفای نقش نظارت مقیم، کاردان باید حضور داشته باشد ولی در امر نظارت مسکن مهر، روال کار به این صورت نبود.
وی با اشاره به این که کاردانهای فنی باید در بخش نظارت و اجرا کار کنند تصریح کرد: گرچه بسیاری از کاردانها حتی در بحث طراحی هم توانایی لازم را دارند، اما بطور کلی ما در زمینه طراحی ادعایی نداریم و انتظارات ما برای فعالیت در بخش اجرا زیاد نیست. زیرا که طبق قانون نظام مهندسی در صنعت ساخت‌وساز هر فردی باید در جایگاه خود قرار گیرد.
این مسئول سازمانی با اعلام این که در بحث ساخت‌وساز و نظارت باید بیش تر از کاردانها و از معماران تجربی استفاده گردد ادامه داد: متاسفانه علیرغم این که کاردانها علاقمند و بشدت دنبال این هستند که توانایی و تخصص خود را نشان دهند و در بخش ساخت‌وساز مشارکت نمایند ولی باز می‌بینیم که از آن ها استفاده نمیشود.
ضعف توان مندی کاردانها، یک نگاه غیرتخصصی
وی با بیان ریزش روزافزون تعداد کاردانها افزود: ذهنیت عموم این است که کاردانها دانش و توانایی لازم را ندارند، اما این یک نگاه غیرتخصصی است که تصور گردد چون کاردانی یک پایه از کارشناسی کم تر است، پس کاردانها تخصص لازم را ندارند، در صورتیکه در کارگاهها در بحث ناظران مقیم، کاردانها و معماران تجربی بیش ترین حضور را در بحث نظارت و اجرا دارند.
صفری با مقایسه وضعیت کاردانهای فنی در سایر کشورها گفت: در کشورهای اروپایی، کاردانها و معماران تجربی جایگاه خاص خود را دارند و حتی بعضی مهندسین به عنوان تکنسین در کنار کاردانها قرار میگیرند. لذا وزارت راه می‌تواند این همبستگی را بین بخشهای فعال در حوزه ساخت‌وساز شامل سازمان نظام مهندسی، نظام کاردانی و سایر صنوف ایجاد کند.
رئیس شورای مرکزی نظام کاردانی اظهار داشت: با توجه به اینکه مسئولان وزارت راه و شهرسازی ما را برسمیت شناخته اند و شورای مرکزی نیز جایگاه و رسمیت خود را پیدا کرده، امیدواریم نگاه و کمک وزارت خانه بیش از این به سازمانهای کاردانی کشور معطوف باشد تا بتوانیم شاهد فعالیت و پویایی سازمانهای نظام کاردانی ساختمان در کشور باشیم.
وی تصریح کرد: سازمانهای نظام کاردانی باید بتوانند در کنار سازمانهای نظام مهندسی فعالیت خود را بنحو احسن و بر اساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان انجام دهند و در حوزه ساختمان سهیم باشند.
منبع: سازه نیوز
پاسخ تشریحی آزمون نظام مهندسی تاسیسات برقی طراحی اسفند ۹۶
